Pentecost (C)

Pentecost (C)

By giving us the Holy Spirit, we are given the power to be victorious over sin. Let us ask the help of the Holy Spirit to ask forgiveness for our sins and to return to the Lord and to one another.

-Lord Jesus, Your Spirit unite us to one another;

 Lord, have mercy.

- Lord Jesus, Your Spirit strengthen the faithful;

 Christ, have mercy.

- Lord Jesus, Your Spirit testifies that we are children of God; Lord, have mercy.

-May Almighty God….

Ascension (C)- Penitential Rite

Ascension (C)

The Eucharist is the Sacrament of the presence of the Lord with us. Let us prepare ourselves in this way by acknowledging our sins.

-Resurrected Lord, you ascended to the Father; Lord, have mercy.

- Resurrected Lord, You are here with us gathered to worship Your name: Christ, have mercy.

- Resurrected Lord, You are with us through the Spirit until the end of time: Lord, have mercy.

-May Almighty God….

6th Sunday of Easter (C)

PAGPALUNTAD SANG PAGHIDAIT

“Paghidait sa inyo!” ang nahauna nga ginhambal ni Kristo sang Siya nagpakita kag sa tagsa Niya ka-pakita sa iya mga gintutun-an sa tapos sya mabanhaw (Lk 24,36). Kay sa pagkamatuod, “PAGHIDAIT” gid man ang mensahi, indi lamang sang Panahon sang Pagkabanhaw, kundi bisan sang bug-os gid mismo nga kabuhi ni Kristo sang diri pa Siya sa duta.

Ang Biblia nagasugid nga sang pagkakita sang mga Apostoles sa Iya, kinulbaan sila tungod nakakita kuno sila sang ‘murto’ o ‘kalag’. Pero ang ila gid bala kakulba tungud  kay nakakita gid man sila sang “kalag”? Ayhan indi! Hinadlukan ang mga Apostoles indi tungod nakakita sila sang “murto”, kundi tungod nahuya sila sa ila mga kaugalingon. Ngaman? Tungod GINBAYAAN nila Siya. Sang Siya gindakop, daw mga ’talawan’ sila nga nagpalalagyo kag nagpalanago. Kag karon, yari Siya nagatindog sa atubangan nila, BUHI suno sa Iya ginpromisa. Apang si Jesus, imbes nga ‘tumbuyon’ sila, nagtamyaw pa sa ila: “Paghidait sa inyo…!”, nga kon sayuron, “Naintiendihan Ko kamo… Ginapatawad Ko kamo…”

Ining “Paghidait” ni Kristo wala lamang nagakahulogan sang isa ka butang kundi tatlo. Una, ang Paghidait isa ka panamyaw pareho sang “Good morning, good evening, hi, hello, kag iban pa nga sahi naton sang “casual” nga panamyaw….” Ikaduha, ang Paghidait isa man ka tinaga nga kon sayuron, “goodbye” ukon “paalam”. Buot silingon, “goodbye” sa tanan nga aligut-gut, “goodbye” sa tanan nga hisa, dumot kag indi pag-intiendihanay, kag iban pa… Kag ikatlo, ang Paghidait nagakahulogan sang "Pagkahamtang" nga indi kita magkatublag tungud kaupod naton ang Ginuo. Isa ini nga pagsalig nga indi kita mauyog sang bisan ano tungud yara ang Diyos nga kaupod naton. “Paghidait sa inyo” - amo gid ina ang ginabilin kag ginasiling mismo ni Ginoong Jesus subong sa imo kag sa akon, nga dapat man naton ihatag sa aton mga isigkatawo…

  Ang aton Ginuo nagbilin sang isa ka panugyan sa Iya mga gintutun-an, kag ini amo ang panugyan sang PAGHIDAIT– Paghidait nga indi katulad sang ginahatag sang kalibutan, kundi paghidait nga naangut sa Iya bilang Diyos sang KABUHI!

Para sa kalibutan ang pagluntad sang paghidait amo ang pagkadula sang kinagamo, may nagaluntad nga kalinong sa tunga naton, may katawhay sa aton palibut. Ginasiling gani nga “peace is the absence of war”. Ini nga klase sang paghidait, ayhan manami lantawon, apang indi ini ang sahi sang paghidait nga ginatungdan sang aton Ginuong Jesus, tungud ini nga klase sang paghidait sarang maangkon sa pamaagi nga indi sang maayo. Agud wala sang giyera, dapat pyerdihon ang nagapakig-away, ukon dapat mag-angkon ka sang hinganiban nga mas kapin sang sa imo kaaway agud indi siya makasulong pakadto sa imo. Sa sini nga eksena, nagaluntad ang gintawag nga “Cold War” ukon “Arms Race”- Paindis-indis sa pag-imbento sang mga hinganiban agud indi maka-abanse ang imo kaaway sa imo! May paghidait matuod, apang ini tungud kay ang isa nahadluk mag-una sa isa!

Lain ang paghidait ni Jesus! Wala ini ginabase sa kahadluk ukon paindis-indis, kundi sa kahilwayan kag pag-alalangay nga kita mga anak sang Diyos nga buhi! Kon kita nagakabuhi bilang matu-od nga mga mag-ululutod kag mga anak sang Diyos, ang HILWAY NGA PAGHIDAIT aton gid maangkon!

Isa ini ka daku nga panghangkat sa tagsa-tagsa sa aton sa subong nga panahon, tungud nga kabudlay na gid kaayo ang pagkabuhi nga may paghidait sa tunga sang mga kinagamo nga nagaluntad sa aton palibut. Apang sarang naton mapaluntad ini sa paghimakas paagi sa PAGPATAWAD katulad sa aton Ginoo.

ANECDOTE

NOT AFRAID

A small farm boy was milking his cow when all of a sudden a bull came charging towards him. As horrified workers nearby watched, the boy calmly continued his milking. To everyone’s astonishment, the bull stopped a few inches from the boy, turned around and walked away. Weren’t you afraid?. One of the workers asked the boy. Not at all, the boy replied , I knew this cow was his mother-in-law.

FOOD FOR THOUGHT

“Peace is not the product of terror or fear.
Peace is not the silence of cemeteries.
Peace is not the silent result of violent repression.
Peace is the generous, tranquil contribution of all to the good of all.
Peace is dynamism. Peace is generosity.
It is right and it is duty.” (Bishop Oscar Romero)

5th Sunday of Easter (C)- Penitential Rite

5th Sunday of Easter (C)

The Lord is forgiving and merciful. Let us acknowledge our sins and ask for His forgiveness.

-You gave us a new commandment- that we should love one another as You loved us; Lord, have mercy.

-Through Your death and resurrection, You renewed all things: Christ, have mercy.

-You are always with us at all times: Lord, have mercy.

-May Almighty God….

Translated Pastoral Letter of the CBCP on May 13 Elections

Pangitaa ang Maayo para sa Tanan (CBCP Pastoral Statement on the May 13 Elections)

“Ang gugma kag ang katutom maga-updanay; ang pagkamatarung kag ang paghidait magakit-anay.” (Ps 85:10)

Kada tion sang Pagpinili-ay isa ka promisa sang maayo nga tion ukon nagadala sang halit sa pala-abuton. Ang pagpili ara sa aton mga kamut. Daw sa nagahambal ang Mahal nga Diyos “Ginapapili ko kamo karon sa kabuhi ukon sa kamatayon, sa pagkamaayo ukon sa pagkamalaut sang Diyos, kag saksi ko ang langit kag ang duta sa inyo pagapili-on” (Deut 30:19).

Ang tuig 2019 indi lamang sang ordinaryo nga tuig sang pagpinili-ay. Ang ‘midterm election’ sa Mayo 13 masyado ka importante. Sa aton nga pungsod subong ang ‘check and balances’ sa gobyerno daw ginakalimtan lamang. Ang aton Senado daw amo nalang ang Institusyon sa Gobyerno nga nabilin samtang ang aton gobyerno daw halos nagakontolar na sang tanan. Masyado gid ka-importante nga magpili kita sang mga publiko opisyal nga may prinsipyo, maisug kag ang kaayohan sang tanan amo ang ila tinutuyo kag indi ang ila kaugalingon nga interes politikal. Ginapangabay gid namon ang mga botante nga mangin mainandamon sa ila pagboto.

Tuguti nga ang mga grupo sang mga laiko nga magtukib kag magbulig sa isa kag isa nga magkilala sa mga kandidato sing maayo kag magpili sang mga kandidato nga ang kaayohan sang tanan amo ang  ila ginapanumdum kag indi ang ginapromisa sang kandidato, mas labi na gid nga indi sa mga ginabaton sang mga botante sa sini nga mga kandidato. Ang pagpasakup sang laiko indi lamang paglimitahan sa wala sang partido nga ginapasakupan. Ang tagsa ka laiko gina-agda man sa pagpasakup sa may ginpili-an nga partido politikal. Buot silingon nga sila pwede ka-kampanya para sa mga maayo nga mga kandidato bilang paghimo sang ila Kristyano nga pagtuo. Apang, kapin pa sa pagpinili-ay ang isa ka seryoso nga bagay nga dapat naton patuhuyan sang aton atensyon amo ang makahaladluk nga pagbaylo sang aton Konstitusyon kag pag-aprobar sang federalismo sang aton ‘Lower House’ kag subong ginatalakay sang aton mga senador. Ginadula sini ang termino sang napili-an nga opisyal kag nagapasugut sang dinastiya nga magpadayon. Nagabukas ini sang aton mga dunang manggad sa pag-angkun sang mga ‘foreigners’ kag sa pagkontrolar sini. Ang bersyon sang ‘federalismo’ masyado ka lubog, kag dapat ipanghiwala sa eleksyon 2019.

Ginakontra naton ang tanan nga sahi sang paglikaw sa pagpili. Ini nga deretso sang tawo indi dapat pagtagu-on. Ginasulit namon ang amon ginhambal sang una :”Kon bayluhan gid man ang Konstitusyon, ang proseso dapat magdala sa pagpangapin kag pagpa-umwad sang moral nga mga balor sang tawo kag sang iya deretso kag dignidad, kabug-osan kag kamatuoran, pagpasakup kag pahiusa, kag para sa kaayohan sang tanan.” (CBCP PASTORAL GUIDELINES FOR DISCERNING THE MORAL DIMENSION OF THE PRESENT-DAY MOVES FOR CHARTER CHANGE issued on January 29, 2018) Waay gid namon makita nga ang pagbaylo sang Konstitusyon sang “Lower House” isa ka pag-umwad sang 1987 Konstitusyon apang isa lamang ka bentaha sang kaugalingon sang mga politiko sa subong nga panahon agud mapalawig ang ila termino. Nagapanindugan kami sa amon ginhambal sa amon sulat : Bilang mga alagad nga nagapanguna, nagpamati kami sa kadamu-an nga nagapati nga ang solusyon sa aton mga problema indi sa pagbaylo sang aton Konstitusyon, apang ang bug-os nga implementasyon sang 1987 Konstitusyon (e.g. sa dinastiya politikal kag sa kahilwayan sa inpormasyon), kag sa pagkay-o sang Local Government Code, nga gindisenyo sa pag-angkun sang poder sa ginahalinan gid sang awtoridad.”

Hinigugma ko nga Banwa sang Diyos, ari kita sa tama ka delikado nga ti-on sang aton maragtas. Sa aton mga kamut amo ang direksyon sang aton nga Pungsod. Magmangin mainandamon kita sa tagsa ka hitabo. Indi lamang kita mga tumalan-aw kundi mga tagpasakup. Si Papa Benedicto naghambal: “Ang daku nga bokasyon sang mga Kristyano nga mga laiko amo ang pagpasakup sa politika agud sa pagdala sang pag-alalangay, kamatuoran kag pagpangapin sang minatuod nga mga halimbawa, kag para sa paghatag sang minatuod nga tawohanon kag espirituhanon nga kaayo sang katilingban. Ang papel sang mga laiko sa pangkalibutanon nga mga bagay, ilabi na gid sa politika, amo ang yabi sa pagbantala sa katilingban. (Pope Benedict XVI on receiving the Bishops of Paraguay in September 2008) Si Papa Francisco nagatudlo: “Ang maayo nga katoliko wala sing labut sa politika. Indi ina sing minatuod. Indi ina sing maayo nga dalan. Ang maayo nga katoliko may labut sa politika, nagahatag sang pinakamaayo sang iya kaugalingon, para ang magagahum sarang makagahum… Wala sa aton ang makahambal. ‘Wala ako sing labut dira, kon paano sila mag-gahum.’… Indi, indi, responsable ako sa ila pag-ginahum, kag himuon ko ang ang tanan nga maayo agud mag-gahum sila sing maayo, kag himuon ko ang tanan sa akon masarangan sa pagpasakup sa politika.” (Pope Francis September 16, 2013) Dugang pa, ginapamati-an naton ang pangabay sang Santo Papa sa iya mensahe sa Pangkalibutanon nga Adlaw sang Paghidait sa sini nga tuig nga maayo nga pamolitika yara sa pagserbisyo sang paghidait.

Wala sing may makahambal sa sining panahon sang social media nga indi siya makapartisipar sa politika. Kada isa sa aton mabati-an ang aton tingug kag mangin bahin sang paghinala sa aton pungsod paagi sa pagpahayag sang aton mga panglantaw sa social media, apang may daku nga pagrespeto sa iban kag may handum sa pagpahayag sang kamatuoran. Ginapangabay gid namon ang  mga pamatan-on nga sa diin ang ila nga bwasdamlag amo gid ang nakapatad, nga magpasakup sa proseso sang eleksyon ilabi na gid sa pag-gamit sang ila ihibalo sa social media sa pagpalapnag sang kamatuoran, sang pag-alalangay, kag para sa ikaayo sang tanan.

Ang kaayo sang katilingban amo kuntani ang handum sang aton mga politiko kag ang kaayohan sang katilingban amo ang basehan sang aton pagpili para sa aton masunod nga mga politiko, kag sa pagkamatuod, “Ang paghigugma kag ang kamatuoran nagkit-anay; ang pag-alalangay kag ang paghidait magahalukay.”(Ps 85:11) sa aton nga duta. 

Para sa Konperensya sang mga Obispo sa Pilipinas,

+ ROMULO G. VALLES, D.D.
Archbishop of Davao
President, Catholic Bishops’ Conference of the Philippines
January 28, 2019

Good Shepherd Sunday- C- One Good Vote is Enough... We get the Government that we deserve!

IKA-APAT NGA DOMINGO SANG PASKWA (C) – Domingo sang Maayo nga Manugbantay

May isa ka pari nga ginpasidunggan sang iya nga mga Parokyano tungud nga sa malawig nga tinuig, siya nangin “Parish Priest” sang ila banwa, kag madamo siya nga mga ‘improvements’ nga nahatag sa Parokya. Ang tanan naghikut sang programa para sa iya. Tungud ini isa ka sorpresa sa iya, siling sang emcee sa programa, nga ginapangabay gid nila ang pari nga maghatag sang iya nga mga panugda-on nahanungud sa Parokya. Daw napilitan ang par isa paghambal bisan wala siya maka-preparar. Nagsugud siya sa pagsiling nga natandaan niya sang una nga sang bag-o palang siya nga pungko bilang Kura Paroko, may nagpalapit sa iya nga tawo agud sa pagkumpisar. Siling sang tawo nga isa siya ka makawat, sugarol, babayidor, bastos, kon sin-o magkontra sa iya, ginapapatay niya, wala siya garespeto sang kinamatarung sang iban, kon may okasyon lang siya gasimba, kag madamo pa nga mga katuntuhan. Siling sang pari nga ginadayaw gid niya ang katampad sang tawo sa pagbaton sang iya kasal-anan. Tama gid nga nag-abut ang mayor sa amo nga banwa, kay siya na tani ang mahambal, ugaling kay na ‘late’ siya. Nagpanagil-ut siya sa madamo nga mga tawo, kag iya ginkuha ang microphone kag naghambal nga: “Ginapasalamatan gid niya ang Mahal nga Diyos nga nagpadala sa ila sang Pari nga katulad sang ila ginapasidungan subong, isa ka mahugod kag mabu-ot nga pari.” Pero siling niya sa mga tawo nga lipud sa ila ihibalo, sang pag-abut gid ni Father, siya gid ang UNA nga tawo nga nagkumpisar sa iya! Ang mga tawo nagkadlaw nalang kay nasugid na sang pari ang iya mga kasal-anan. Muna kay nagpa-‘late-late’ siya, gani natukiban sang mga tawo ang iya mala-in nga dagway kag kina-ugali! Hehehe...

Aton subong ginasa-ulog ang Domingo sang Maayo nga Manugbantay, kag ginapatpat sa aton ang kalidad sang isa ka Maayo nga Manugbantay sa aton. Siya wala nagapakuno-kuno nga naga-alagad kuno, kundi siya hantup sa iya pagdala sa madabong nga halalban sang iya nga panong.

Sa bwas, eleksyon na, kag magapili naman kita sing mga Manugbantay nga magadala sa aton sa halalban nga madabong. Sin-o bala ang aton pili-on? Aton tulukon ang mga kalidad nga ginahatag subong ni San Juan sa aton Ebanghelyo.

Ang Maayo nga Manugbantay yara sa tanan nga oras… he is present ALL THE TIME. Amo gani nga siya NAGATAWAG sa iya mga panong tungud yara siya sa tanan nila nga mga kinahanglanon. Ang isa ka lider nga pirme lang nagapadala sang iya nga ‘proxy’, indi sang takus nga paga-botohon kay wala ang iya presensya sa ti-on nga kinahanglanon siya sang iya nga panong. Kon sa diin siya tsa nga transaksyon kag ginapabay-an lang niya ang iya panong nga magtalang!

Ang Maayo nga Manugbantay NAKAKILALA sang iya mga panong. Indi siya sing malayo sa ila. Indi nga kilala lang niya sila kon may bunyag, kasal, lubong, kag mag-sponsor sila sa misa sa piesta kag sa iban nga okasyon. Amo lang ini ang masami nga makita mo sila sa Simbahan! Kilala niya ang iya panong 24 oras sa isa ka semana. Buot silingon wala siya mahamulag sa ila. Suno kay Papa Francisco, ‘Ang isa ka Maayo nga Manugbantay, pareho sang BAHU sang iya man nga panong.’ Sa sini ginahangkat kita nga dapat gid magkabuhi upod sa aton panong, kag dapat mangin isa kita sa ila mga giho, agud makilala naton sila sing maayo kag matul-id.

Ang Maayo nga Manugbantay NAGAPANGUNA SA IYA MGA PANONG. Wala niya ginapabay-an ang iya panong! Wala siya nagahambal nga sa inyo lang ang perwisyo, ang ginansya yari sa akon. Wala siya nagapabungol sa mga isyus nga gina-atubang sang iya banwa, sa bagay nga siya gani ang nagapamuklat sa iya mga kasimanwa nga ang isa ka isyu makahalit sa iya panong. Wala siya nagahipos kon ang isyu para sa kaayuhan sang iya panong kag siya ang nagapanguna sa paghatag sang maayo nga kinabuhi para sa iya banwa.

Ang Maayo nga Manugbantay NAGAHATAG BISAN PA SANG IYA NGA KABUHI. Wala siya nagabale sang iya kamayaran kundi ang kamayaran sang iya nga panong. Wala siya nagapanumdum sang iya kaugalinon nga bentaha, kundi ang ikaayo sang iya nga panong, sa bagay nga handa siya sa ‘pag-ula’ sang iya nga dugo kon ini ginakinahanglan lamang mahaw-as niya ang iya nga panong. Iya ginapasulabi ang ikaayo sang iya nga panong sang sa iya kaugalingon sa bagay nga ginatulok lang niya ang kaayohan sang tanan kag indi ang iya.

Ang Maayo nga Manugbantay NAGAPANGAPIN sa iya nga panong. Indi siya sang ‘Bantay Salakay’ nga nagadalagan na sa ti-on nga nabutang sa alang-alang ang iya nga panong, sa bagay nga siya ang una nga nagapatad sang iya nga kaugalingon sa ti-on sang mga makakululba nga sitwasyon. Mangangapin siya sang iya nga panong, sa bagay nga iya ginadala ang iya nga panong sa kasigurahan nga sitwasyon agud sila mapahamtang sa ila nga pagkabuhi.

Amo ini ang mga kalidad sang Maayo nga Manugbantay. Ang aton bala pagapili-on bwas, matuod gid nga magabantay sa aton. Indi naton pagtugutan nga tumbasan ang aton boto nga tama ka sagrado sang kwarta, kundi aton paluntaron ang aton konsyensya. Isa lang ka MAAYO NGA BOTO ang kinahanglan naton agud magmaayo ang aton Sistema. ONE GOOD VOTE is enough. Kuntani indi kita mahaylo sang mga promisa sang aton mga politiko, kundi nga aton tukibon nga sila Maayo gid nga Manugbantay para sa aton. Kon sin-o ang aton ginapili, amo man na nga sahi sang pag-ginobyerno ang aton maangkon. We get the government that we deserve.    

3rd Sunday of Easter (C)- Penitential Rite

3rd Sunday of Easter (C)

The Lord showed Himself to the disciples to strengthen them. In the Eucharist, the Lord is with us to strengthen us. Are we worthy to celebrate this mystery?

-You raised the dead to life through the Holy Spirit: Lord have mercy.

-You brought forgiveness and peace to sinners: Christ, have mercy. 

-You gave light to those in darkness: Lord, have mercy.

-May Almighty God….

4th Sunday of Lent (C)- Pen. Rite

4th Sunday of Lent (C)

Like the younger son in the Gospel, let us accept our sinfulness and return to the Lord:

-Lord, You showed us the Way to the Father in Heaven: Lord have mercy.

-Lord, You gave us a new life through the Spirit: Christ, have mercy.

-Lord, You invite us to Your supper for us to share in Your goodness and salvation: Lord, have mercy.

-May Almighty God….

3rd Sunday of Lent- Pen. Rite (C)

3rd Sunday of Lent (C)

Sometimes, we just see the fault of others. Today, let us acknowledge our sins and ask for forgiveness to Our Lord.

-Lord, like others, we too are sinners: Lord have mercy.

-Lord, You are looking for the fruits of our repentance: Christ, have mercy.

-Lord, You forgive us and help us rise again: Lord, have mercy.

-May Almighty God….

2nd Sun. of Lent (C)- Pen. Rite

2nd Sunday of Lent (C)

The Eucharist is the sacrament of our transfiguration. Together with Christ, we are asked to die to our sins so that we will rise to a new life. Let us ask God now for forgiveness of our sins.

-Lord Jesus, You are the Messiah who suffered much and was despised: Lord have mercy.

-Lord Jesus, You invite all of us to carry our cross and to follow You: Christ, have mercy.

-Lord Jesus, after Your sufferings, You were glorified by the Father: Lord, have mercy.

-May Almighty God….

Penetential Rite for the 1st Sunday of Lent (C)

1^st Sunday of Lent (C)

Our Lord Jesus said: “Turn away from sin, and believe the Gospel”. All of us sinned and we need renewal. Let us acknowledge our sinfulness and ask God for mercy.

-Lord Jesus, in You there is the fullness of time, and the fulfillment of God’s promise: Lord have mercy.

-Lord Jesus, You told us to accept the kingdom of God by turning away from sin: Christ, have mercy.

-Lord Jesus, You were triumphant over temptation of the devil by Your obedience to the Father: Lord, have mercy.

-May Almighty God….

8th Sunday in Ord. Time (C)

BULAG SA ATON KAUGALINGON NGA SALA

May lima ka bulag nga ginpakapkap sa elepante agud ila ma-“describe” ini suno sa ila  pangapkap. Ang isa nakakapkap sang tiil sang elepante, kag siya nagsiling: “Ang elepante gali daw haligi!” Ang isa naman nagkapkap, kag nakapkapan niya ang dalunggan sang elepante kag nagsiling: “Indi, ang elepante ya, daw paypay”, ang isa naman nakakapkap sang ikug, kag naghambal: “Ang elepante gali daw pisi” Samtang ang isa naman nakakapkap sang ilong, kag nagsiling nga ang elepante gali, daw man-og, kay nakakapkap siya sing malaba nga bagay. Ang isa naman, nakakapkap sang sungay sa ilong sang elepante, kag nagsiling siya nga ang elepante daw sa bangkaw gali nga mataliwis.

Tanan sila tama, apang wala nila nakuha ang pangkabug-osan nga imahen sang elepante tungud ang tagsa-tagsa nagapainu-ino nga tama ang iya nahibalu-an. Gali ka yang ila lang nabal-an amo ang isa ka bahin sang lawas sang sapat.

Indi pwede makatudlo ang bulag sa bulag, kay kon matabo ini, pareho sila nga mahulog sa kanal. Amo ini ang ginahambal subong sang aton Ginoo sa Ebanghelyo. Kinahanglan nga kita nga nagagiya sa aton utod sa tama nga dalan, nakahibalo man sang dapat naton nga paga-agyan. Dapat ang nagagiya nakahibalo sang tama nga dalan agud indi sila magtalang. Sa bagay nga kita gina-agda nga dapat gid maghibalo sang tama nga buluhaton agud indi kita makapatalang sa aton isigkatawo nga nagapangita sang tama nga dalan. Indi lamang nga isa ka kamatu-oran ang dapat naton mahibalu-an sa aton pagtuo kundi nga dapat kita magtu-on sa mga kamatu-oran nga ginatan-ay sang Mahal nga Diyos. Tanan kita wala naga-angkon sang kamatuoran, tanan kita nagapanglakaton nga nagatu-on nga malab-uy ang bug-os nga kamatuoran.

Amo gani nga indi kita makasiling nga kita lang ang tama, nga amo ang batasan sang mga hipokrito. Abi nila sila na gid ang nagahawid sang kamatu-oran sa bagay nga natal;upangdan nila bisan ang diutay nga sala sang iban. Amo gani nga ginatawag sila sang aton Ginoo nga mga bulag nga manugtuytoy kay wala sila makatalupangud nga ang ila gali nga kakulangan, mas daku pa. Mayad sila makatalupangud sang puling nga diutay sang iban, apang ang ila mga mata ginakapulan na sang daw tablon kadaku nga muta sa ila mga kalimutaw.

Ang aton Ginoo nagatudlo sa aton sang isa ka importante nga bagay sa aton kaangtanan sa isa kag isa. Nga dapat kita maghalung ilabi na gid sa pagtalupangud sang kasal-anan sang aton isigkatawo. Dapat naton danay, una sa tanan, nga talupangdon nga kita may kakulangan man kag dapat aton una sa tanan ang aton kaugalingon nga kapaltahan, antes kita magtalupangud sang sayup sang iban. Dapat naton danay tan-awon ang aton mga bunga sang sa maglantaw kita sang bunga sang iban. Dapat danay limpyohon naton ang aton mga ugsaran, antes kita maglab-ut sa ugsaran sang iban.

Ang aton nga kalhit indi naton mag-ipatungud sa iban nga nagahimud-os man nga magtinlo sang ila kaugalingon nga kalhit. Luyag naton madiparahan ang sayup sang iban agud sila lang ang pagabasulon, apang ang aton kaugalingon nga kasal-anan aton lang ginatabunan agud indi kita mamulalungan. Luyag naton nga makit-an ang kasaypanan sang iban agud matakpan ang aton kagarukan. Luyag naton nga magsala ang iban, agud ang aton sala matabunan.

Indi amo sini ang panimu-ot sang aton Ginoo. Luyag Niya nga kita mangin tampad sa pagtalupangud sang atyon kapaltahan agud kita makapamunga sing maayo nga binuhatan sa atubang sang Diyos kag sa aton isigkatawo.

7th sunday in ord. time (C)

ALAGYAN KA SANG DIYOS

“Himo-a ang maayo sa imo isigkatawo.” Amo ini ang mga panugyan sang aton Ginoo sa aton nga Santos nga Ebanghelyo subong. Ginatudlu-an kita nga indi kita mga tawo nga nagahulat lamang sang aton nga mangin sabat sa mga nagahimo sa aton sang mga bagay sa ila naluyagan, kundi nga kita gid ang mangin GINTUNA-AN sang kaangtanan nga maayo sa aton isigkatawo. Lain ini sang sa ginatudlo ni Confusius sa mga Intsik nga “indi naton pagbuhaton sa aton isigkatawo ang indi naton nga luyag nga buhaton sa aton.” Ang kinala-in sini tama ka klaro nga si Kristo nagasugo sa aton sa pagbuhat sang isa ka bagay nga dapat naton buhaton sa aton isigkatawo. Indi lamang nga magpa-iway kita sa pagbuhat sing malain sa aton isigkatawo, wala sapayan nga kita wala man sing ginabuhat tuhoy sa ila. Ang aton Ginoo nagatudlo sa aton nga dapat kita magbuhat sing mga butang tuhoy sa ika-ayo sing tagsa-tagsa. Gani nga indi kita sarang makapakamatarong sa aton kaugalingon nga wala man kita saing ginabuhat nga mala-in, kag gani  luwas na kita. Apang kon pamangkuton kita, “Ano ang ginbuhat naton nga maayo?” Basi wala man kita sing may masabat kay kita nagapalagyo lang sa pagbuhat sing mala-in sa aton isigkatawo.

May isa anay ka tawo nga kada halin niya sa iya opisina, pirme lang niya gina-agyan ang mga manugpakilimos, kag mga bata nga nagatalang-talang, subong man ang mga ginagutum kag ang mga imol. Nagsiling siya sa iya pagpangamuyo saang siya maghapit sa isa ka Simbahan, “Ginoo, sang nagapa-uli ako, nasumalang ko ang mga imol sa karsada, nga-a nga ginatugutan Nimo ini? Siguro wala Ka gid sing ginahimo para man sila makatibawas?” Amo ini ang iya nga pangamuyo sa tagsa ka adlaw nga maghalin siya sa iya opisina. Ginabasul niya ang Diyos nga naga buta-bungol lamang sa sitwasyon sang iya mga isigkatawo nga nagakinahanglan. Halos kada adlaw nga wala sing palta, amo ini ang iya pangamuyo. Isa ka adlaw sang siya nagapangayo, sa hinali lang nagsabat ang Ginoo, “Anak, ko, nabati-an ko ang imo pangamuyo.” Kag nagsabat siya: “ Hai ano ang ginbuhat Mo? Ngaman nga madamo sang mga imol?” Nagsabat ang Diyos: “May ara bala ako ginhimo anak.” Nagsabat siya: “Nano Ginoo?” kag ginsabat siya sang Diyos: “Ginbuhat ko IKAW!”

Huo mga utod, kita ginbuhat sang Diyos agud nga kita magbuhat sing kaayo sa aton isigkatawo. Paagi sa aton, aton nga ginapalapnag ang kahilwayan nga ginahatag sang Diyos sa aton, paagi sa aton ginahatag sang Diyos ang kasulhay sa pagpangabuhi paagi sa pagbulig sa mga nagakinahanglan, paagi sa aton, kita ginahangkat sa pagbuhat sang tulumanon nga dapat kag angay gid sa aton utod nga tatapon.

Amo ini ang kaundan sang aton Ebanghelyo subong. Si Jesus nagatulod sa aton sa pagkabuhi nga nagabuhat sang maayo nga mga butang sa aton mga utod, ilabi na gid ang paghigugma sa tanan bisan pa ang aton mga kaaway. Indi naton sarang mapasa lamang sa Ginoo ang basul, tungud nga Siya nagtuga sa aton kag aton nga obligasyon ang pagtamud sa mga wala-wala kag ginpatumbayaan nga aton kaingud.

Mapuslanon kita tanan kon kita nangin instrumento sang Diyos sa pagpahayag sang Iya nga pag-alay-ay sa aton sa aton mga kinahanglanon. Kita ang Iya pamaagi nga makalab-ut sa aton isigkatawo nga nagakinahanglan. Sa aton pagbuhat sini kita magabaton gid sing ginatus ka pilo, nasukob, nadasuk, nauyog, kag naga-awas nga mga grasya. Kita ang katuwang sang Diyos.

6th Sunday in Ord. Time (C)

IMOL, GUTUM, NAGAHIBI KAG GINAPIGOS

Suno sa aton Ebanghelyo ang mga imol, gutum, nagahibi, kag ginapigos, ginakabig sang aton Ginuo nga BULAHAN! Nagakahulugan bala ini nga luyag sang Diyos nga kita mawad-an kag magpangasubo?

Sa konteksto sang pagpanudlo sang aton Ginuo, ini nagatumud sa pagka-umalagi sang mga butang sa kalibutan! Nagsayup kita sa pagpanumdum kag pagpati nga ang mga butang sa kalibutan, madala naton sa pihak nga kinabuhi… nga ang mga pagkabutang naton wala “nagapan-os!”… nga ang mga pagkabutang naton wala pagkadula! Ginapahanumdum kita sang aton Ginuo nga ang kabuhi naton sa sining dutang luhaan may yara nga kasugpun sa langit, kag ang aton ginabuhat diri sa duta may katumbas nga “padya” sa Ginharian sang aton Amay. Kon sa aton pa, ang mga pagkabutang diri sa kalibutan UMALAGI lamang– manggad, kwarta, pagkabusug, pagpangalipay, pagdayaw, kag pagkamakagagahum. Sa masami ini nagabuyok sa tawo nga mangin “garuk” sa iya pagpangabuhi. Sa sobra nga paghigugma sa butang nga dutan-on, masami ang tawo nagagamit sang mga indi maayo nga mga pamaagi agud maangkon niya ang iya ginahandum. Ang tawo nangin “hakugan” sang mga oportunidad, bisan pa sa paglapak sang deretso sang iya isigkatawo, lamang maangkon niya ang iya luyag! Ini nagatulud sa tawo nga mangin-MAIYA-IYAHON!

Amo gani nga bulahan ang mga imol, gutum, nagahibi, kag ginapigos, tungud wala sila sing masaligan, kay wala man sila sang dutan-on nga gahum. Ang ila gid lang SALALIGAN amo ang Diyos. Utod, kay sin-o ka bala nagasalig? Sa umalagi nga mga butang ukon sa nagapadayon sa wala’y katubtuban… sa ginbuhat ukon sa Magbubuhat?

TUNGOD KAY KRISTO

May duha ako ka pamangkut sa inyo: Una, sin-o sa inyo ang gusto mangin imol, gutom, masinulob-on kag ginakaugtan sang tanan? Palihog alsa sang kamut! May ara gid man bala nga maalsa? Ikaduha, sin-o sa inyo ang gusto mangin manggaranon, busog pirme, palakadlaw kag ginatahod sang tanan? Segurado, ang tanan maalsa gid sing kamut bisan nga bag-o lang kamo gintawag ni Kristo nga mga “KAILO” o buangbuang.

Kon kaisa, si Kristo nagapalibog sang aton ulo. Kay hamakon mo, may ara bala nga ginikanan nga gusto nga ang ila mga bata mangin imol, gutom, masubo kag ginakaugtan? Apang si Kristo nagtawag pa sa ila nga mga “BULAHAN”. Di bala ang Dios ang pinakamayad sa tanan? Ngaman ginatawag niya nga ‘bulahan’ o ‘maayo’ ang sahi sang kabuhi nga kinaandan ta tawgon nga ‘daw ginsumpa’ o ‘kalainon’?

Ang buot silingon ni Kristo diri amo nga kon sin-o man ang makabaton sining sahi sang pag-antus o mga pagtamay bilang ‘presyo’ sang ila pagsunod o pagtuman sa iya, amo ang minatuod nga ‘bulahan’ o ‘dalayawon’. Ang kinaandan nga mga dalayawon sa mata sang kalibutan, talamayon gali sa mata sang Dios. Ang kaalam sang kalibutan, kabuangan gali para sa Dios.

Subong, wala na kita ginahingabot kag ginapatay bangud sang aton pagtuo kay Kristo. Apang usisaon ta kon ang tanan bala nga aton ginahimo sa aton kabuhi, ginahimo ta bala para o tungod kay Kristo? Kon kita papilion sa obra nga may damu sang kwarta tungod sa pagdinaya o ‘korupsyon’ kag sa obra nga may gamay lang nga kwarta tungod ‘honest’ kita, diin ang aton pilion?