Madamo sa aton ang sa gihapon indi
‘makahangup’ sang kahulugan sang “Separation of Church and State,” (Paghamulag
sang Simbahan kag Estado) nga amo ang pundasyon sang kalabanan nga mga
Konstitusyon sang mga Kapungsoran. Abi sang kalabanan sa aton nga ini
naga-‘dumili’ sa Simbahan sa pagpasilabut sa mga buluhaton-politika. Apang INDI
sang amo sina ang kahulugan sang amo nga
prinsipyo. Ini nga hambalanon (separation of Church and State) nagatumud sa Simbahan
nga ginabaton nga ‘opisyal’ nga institusyon sang isa ka Pungsod, katulad abi
sang Church of England, sa diin ini naghalin tanan, nga ang Pangulo sang ila
nga Pungsod amo ang Pangulo sang Simbahan, kag sa amo nga kaangtanan ang mga
‘obispo’ sang Englatera, may pulungku-an (ex-officio- suno sa ila palangakuan)
bilang Katapo sang ‘House of Lords’ (ukon Puluy-an sang mga Ginoo), sa diin ang
mga kaparian nagabaton sang ‘sweldo’ gikan sa Gobyerno, kag iban pa nga mga
obligasyon sang Gobyerno sa ila. Ang nagtukod sang Konstitusyon sang America
indi luyag sang amo nga Establisado nga Simbahan (ang Church of England), sa
bagay nga nagboto sila sang ‘Paghamulag sang Simbahan kag sang Estado’ sa amo
nga punto. Ang kalabanan sang mga nag-obra sang Konstitusyon sang America, nga
amo man ang basehan sang kalabanan nga Konstitusyon sa mga Pungsod, upod na
diri ang Pilipinas, mga ‘relihiyoso’ nga mga tawo, kag wala gid sila
magpainu-ino nga ang prinsipyo sang Paghamulag sang Simbahan kag Estado,
paga-enterpretahon nga ‘Paghamulag sang RELIHIYON KAG ESTADO.’ Ukon ‘Paghamulag
sang DIOS kag sang Estado.’ Sa mga nagtukod sang amo nga Konstitusyon, matin-aw
sa ila, kag amo man sini ang panglantaw sang Simbahan, nga ang Relihiyon kag
ang Ebanghelyo, subong man ang pagtuo sa Dios, may yara gid nga lugar sa
politika. Kag nano ini?
Amo ini ang ginasabat subong sang aton Ginoo
sa aton nga Ebanghelyo, “Ihatag ninyo sa Emperador ang para sa Emperador, kag
ihatag sa Dios ang para sa Dios.” Ini nga sabat sang aton Ginoo makahatag sa
aton sang paghangup kon paano kita magpanghuna-huna sa sini nga isyu sang
Paghamulag sang Simbahan kag sang Estado. Si Jesus naghimo sing tinindugan
nahanungud gahum sang politika: Iya nga ginbutangan sang ‘limitasyon’ ang gahum
sang Estado sa iya kaangtanan sa gahum sang Dios, ‘Ihatag ninyo sa Emperador
ang para sa Emperador, kag ihatag sa Dios ang para sa Dios.’ Sa bagay nga wala
sing KABUG-OSAN nga gahum ang Estado sa kabuhi sang tawo, tungud ang tawo
na-angut gid sa Dios. Amo gani nga nagpangayo ang aton Ginoo sang ‘kwarta’ nga
ginabayad nila sa buhis, sa diin nasulat ang ngalan kag laragway sang Emperador.
Buot silingon nga ining laragway, nangin laragway lamang tungud una sa tanan
ini gintuga suno sa LARAGWAY SANG DIOS, sa bagay nga matuod nga may obligasyon
kita sa Estado, apang may mas mabug-at kita nga obligasyon sa Dios nga amo ang
ginagikanan sang tanan, pati na ang aton mga laragway. Ayhan may mga obligasyon
man kita sa aton kaugalingon nga mga kinahanglanon, apang indi naton
pag-ipanghiwala nga una sa tanan, may yara kita nga obligasyon sa Dios.
Ang pamangkut sang mga Pariseo, indi lamang
sang pamangkut nahanungud sa Paghamulag sang Simbahan kag sang Estado, kundi
ini man napatuhoy kon bala, ang obligasyon sa aton kaugalingon nga mga kinahanglanon
sarang na nga mangin rason naton bilang pagtuman na sang obligasyon naton sa
Dios. Kag maathag gid kaayo ang sabat sang aton Ginoo, nga sa aton mga
buluhaton, ang sadsaran nga minatuod amo ang PAGHATAG SA IYA SANG NAGAKAIGO NGA
PAGTAHOD.
Madamo sa aton nga mga Kristyanos nga
nagapangamuyo kag nagasimba. Dalayawon gid ini nga buluhaton. Apang kon kaisa
ginabuhat lang naton ini tungud kay ini aton nga OBLIGASYON. Nagakadto lang
kita sa Simbahan kon kaisa tungud amo na ini ang aton naandan, apang ang rason
kon ngaman nga ginabuhat naton ini, daw sa wala na kon kaisa sa aton panimuot.
Amo gani nga kon kaisa kon nagasimba kita madamo kita sing nakikit-an… ang bayo
nga ginsuksok sang aton kaluyo… ang kaupod sang aton kilala… ang gwapa o gwapo
sa pihak nga pulungku-an… ang panganta sang choir… ang pari nga nagamisa… ang
mga ministro sa altar… ang ginahulog sa kolekta… kag madamo pa nga iban. Ang
importante nga NATUMAN NATON ANG ATON OBLIGASYON. Indi amo ini ang ginapaabut
sang Dios. Ang iya nga ginalantaw amo nga kon PAANO kita nagahatag sang aton
nga TINION sa Iya… KON PAANO MAN SIA MANGIN ESPESYAL sa aton tagipuson tungud
kita gintuga suno sa Iya laragway.
Ang aton obligasyon sa Estado ukon sa aton
kaugalingon nga mga responsibilidad yara tanan nasandig sa aton kaangtanan sa
Mahal nga Dios. Sya ang sadsaran sang aton mga buluhaton. Siling gani sang
Salmo: “Mangin wala’y pulos ang gina-obra sang mga manugtrabaho, kon wala ang
Dios wala naga-trabaho upod sa ila.” (In vain do its builders labor, if God does
not build with them).
No comments:
Post a Comment