30th Sunday in Ordinary Time- Year A (Oct. 26, 2014)

(Mt. 22:34-40)

  Ang isa ka bata gamay nga bata nga nakita niya ang kamut ni nanay niya. Sya nagsiling: “Nay ikaw ang pinaka-gwapa nga babayi sa bug-os nga kalibutan, magluwas lamang sa imo mga kamut!” Nano man ina ang imo mga kamut, kalain-lain ya lantawon!” Nabatian ni tatay niya ang iya ginhambal, kag nabatyagan sang amay ang nabatyagan sang iya asawa. Gani gintawag niya ang iya nga anak kag ginsingganan: “Anak, may i-estorya ako sa imo.”: “Isa ka gab-i may isa ka lapsag nga nagakatulog sing mahamu-ok gid, sa iya nga kuna. Apang sa kon nano nga kabangdanan, ang kuna sang lapsag gindakup sing kalayo kag nasunog. Ang yaya sang bata dumalagan sa daku nga kahadluk, apang ang nanay nagdalagan pakadto sa kuna kag ginpatay ang kalayo sa iya mga “kamut” kag ginluwas ang bata nga kuntani, nasunog sa sulod sang kuna. Ang bata naluwas apang ang kamut sang nanay amo ang nasunog sa kalayo… nagkuluryanot ang mga ini, bisan sang ulihi sa paglipas sang panahon nga nag-ayo na ang paso sang nanay. Yadto nga mga kamut amo ang mga kamut ni….” Ang bata wala na magpatapos sang istorya ni tatay niya. Nagdalagan sya pakadto kay nanay niya, ginhakus… kag ginhawiran kag ginhalukan ang kamut ni nanay niya kag nagahilibi-on nga nagsiling: “Nay, sori gid sa akon ginhambal… ikaw gali ya ang may PINAKA-MANAMI nga kamut sa bug-os nga kalibutan!”

  Daw halos kada Domingo ara kita sa Simbahan, sa pagtuman sang aton obligasyon. Pag-abut na sang “halad”, ang masami nga painu-ino amo ang paghalad sang aton “kwarta” ukon “love-offering”, kag sa pagbutang sa aton kolektasan. Insakto in isa praktikal nga panulukan agud indi na kita magbinitbit sang mga kinahanglanon para sa aton selebrasyon… apang KULANG ang mga ini kon ang aton lang ginahalad amo ang aton nga mga pagkabutang ukon manggad, tungud sa pagkamatuod ang aton ginahalad amo ang aton KABUG-OSAN. Ginahalad man naton sa Iya ang yara sa aton tagipusuon… ang aton mga kasakit, ang aton mga pag-antus, ang aton mga sakripisyo, ang aton mga paghimakas, ang aton mga inagihan sa bug-os nga semana. Ginatib-ong naton ini sa altar sang Dios katulad sang ginhimo sining imol nga babayi nga balo, subong sa aton Ebanghelyo. Ang iya nga kaimulon, wala magmangin upang para sa iya sa paghalad sang kabug-osan sang yara sa iya kaugalingon. Amo gani sa panulukan sang aton Ginoo, ining balo nga imol nga babayi, naghatag sang mas kapin, sang sa mga manggaranon nga naghatag sang dalagku nga mga kantidad, tungud ini “sobra” lamang sa ila, apang ang babayi naghatag sang tanan-tanan nga yara sa iya! Diri nasandig ang sukatan sang aton Ginoo nga ginapahayag subong sang aton Santos nga Ebanghelyo. Ang hitabo sa temple, amo man sa gihapon ang masami nga nagakahanabo sa aton Simbahan. (Bato-bato sa langit, ang tatamaan ‘wag magagalit) Madamo sa aton ang nagahuna-huna nga sarang naton “mabakal” ang aton dalan pa langit (suno sa kanta…  and she’s buying the stairway to heaven…), gani para sa ila, tungud daku ang ila bulig sa Simbahan, mabayaran na ang tanan nila nga kasal-anan, ukon ini amo na ang ila ‘lisensya’ sa pagpadayon sa pagpakasala… kay man ‘nakahatag’ naman sila sing ‘daku’ mu! Apang ang hitabo subong sa aton Ebanghelyo nagapahayg nga sayup gid ini nga panghuna-huna. Ang insakto nga panulukan sang aton Ginoo indi ang kadaku-on ukon kadamu-on sang aton ginahatag, kundi kon nano kadaku nga paghigugma kag sakripisyo ang aton gina-upod sa aton paghalad sa Iya. Ang aton Ginoo wala magsiling nga higugmaon mo ang Dios sang 10% sa imo tagipusuon, kalag kag panghuna-huna, kundi nga “higugma-on mo ang Dios sa BUG-OS mo nga tagipusuon, sa BUG-OS mo nga huna-huna, sa BUG-OS mo nga kalag…”

  Mga utod, kon magsimba kita, wala kita nagadala sang dulot nga makapasilaw sa panulukan sang Dios, bisan ang aton manggad, ang aton naabut sa aton gintun-an… ang aton doctorate ukon masteral, ukon ang aton nga impluwensya. Sirado ang mata sang Dios sa paglantaw sini tanan. Apang bukas ang Iya mga mata sa paglantaw sang sahi sang PAGHIGUGMA nga aton ginpatuhoy sa Iya kag sa aton isigkatawo. Ayhan mahigko ang aton mga palad kag kamut, tungud sa aton pagpanrabaho sa bug-os nga semana. Ayhan kapoy ang aton mga lawas tungud nagbakas kita sa pagbulig sa aton isigkatawo nga nagakinahanglan. Ayhan nagapanghubag pa ang aton mga mata tungud gin-updan naton sa paghibi ang nagakasubo sa ila palaligban. Ayhan nagasakit pa ang aton kasing-kasing tungud wala kita paghigugmaa sing maayo sang aton bana, asawa, ukon kabataan. Ini tanan amo ang ginatulok sang Dios sa aton tagsa ka pag-atubang sa Iya. Amo ini ang kahulugan sang hantup nga paghalad kag pagpangamuyo.

  Sa aton paghalad sang Santos nga Misa sa tagsa ka adlaw, wala kita nagapalapit sa Dios sang 10% lamang, kundi nagapalapit kita sa Iya sa kabug-osan sang aton kaugalingon. Kon kita maghalad, ini bala, isa ka patimaan sang aton bug-os nga tinamakasan… sang bug-os naton mga sakripisyo kag sang aton man mga kalipay… sang aton mga kabudlayan kag mga kadlag-an? Buy-an ta ang “kaalwan” nga yara lang nagapanago sa aton tagipusuon, kay sa sini lamang nga mangin bug-os ang aton paghalad kag mangin himpit ang aton mga pangamuyo. 

29th Sunday in Ordinary Time- Year A (Oct. 19, 2014)

  Madamo sa aton ang sa gihapon indi ‘makahangup’ sang kahulugan sang “Separation of Church and State,” (Paghamulag sang Simbahan kag Estado) nga amo ang pundasyon sang kalabanan nga mga Konstitusyon sang mga Kapungsoran. Abi sang kalabanan sa aton nga ini naga-‘dumili’ sa Simbahan sa pagpasilabut sa mga buluhaton-politika. Apang INDI sang amo sina ang kahulugan sang  amo nga prinsipyo. Ini nga hambalanon (separation of Church and State) nagatumud sa Simbahan nga ginabaton nga ‘opisyal’ nga institusyon sang isa ka Pungsod, katulad abi sang Church of England, sa diin ini naghalin tanan, nga ang Pangulo sang ila nga Pungsod amo ang Pangulo sang Simbahan, kag sa amo nga kaangtanan ang mga ‘obispo’ sang Englatera, may pulungku-an (ex-officio- suno sa ila palangakuan) bilang Katapo sang ‘House of Lords’ (ukon Puluy-an sang mga Ginoo), sa diin ang mga kaparian nagabaton sang ‘sweldo’ gikan sa Gobyerno, kag iban pa nga mga obligasyon sang Gobyerno sa ila. Ang nagtukod sang Konstitusyon sang America indi luyag sang amo nga Establisado nga Simbahan (ang Church of England), sa bagay nga nagboto sila sang ‘Paghamulag sang Simbahan kag sang Estado’ sa amo nga punto. Ang kalabanan sang mga nag-obra sang Konstitusyon sang America, nga amo man ang basehan sang kalabanan nga Konstitusyon sa mga Pungsod, upod na diri ang Pilipinas, mga ‘relihiyoso’ nga mga tawo, kag wala gid sila magpainu-ino nga ang prinsipyo sang Paghamulag sang Simbahan kag Estado, paga-enterpretahon nga ‘Paghamulag sang RELIHIYON KAG ESTADO.’ Ukon ‘Paghamulag sang DIOS kag sang Estado.’ Sa mga nagtukod sang amo nga Konstitusyon, matin-aw sa ila, kag amo man sini ang panglantaw sang Simbahan, nga ang Relihiyon kag ang Ebanghelyo, subong man ang pagtuo sa Dios, may yara gid nga lugar sa politika. Kag nano ini?

  Amo ini ang ginasabat subong sang aton Ginoo sa aton nga Ebanghelyo, “Ihatag ninyo sa Emperador ang para sa Emperador, kag ihatag sa Dios ang para sa Dios.” Ini nga sabat sang aton Ginoo makahatag sa aton sang paghangup kon paano kita magpanghuna-huna sa sini nga isyu sang Paghamulag sang Simbahan kag sang Estado. Si Jesus naghimo sing tinindugan nahanungud gahum sang politika: Iya nga ginbutangan sang ‘limitasyon’ ang gahum sang Estado sa iya kaangtanan sa gahum sang Dios, ‘Ihatag ninyo sa Emperador ang para sa Emperador, kag ihatag sa Dios ang para sa Dios.’ Sa bagay nga wala sing KABUG-OSAN nga gahum ang Estado sa kabuhi sang tawo, tungud ang tawo na-angut gid sa Dios. Amo gani nga nagpangayo ang aton Ginoo sang ‘kwarta’ nga ginabayad nila sa buhis, sa diin nasulat ang ngalan kag laragway sang Emperador. Buot silingon nga ining laragway, nangin laragway lamang tungud una sa tanan ini gintuga suno sa LARAGWAY SANG DIOS, sa bagay nga matuod nga may obligasyon kita sa Estado, apang may mas mabug-at kita nga obligasyon sa Dios nga amo ang ginagikanan sang tanan, pati na ang aton mga laragway. Ayhan may mga obligasyon man kita sa aton kaugalingon nga mga kinahanglanon, apang indi naton pag-ipanghiwala nga una sa tanan, may yara kita nga obligasyon sa Dios.

  Ang pamangkut sang mga Pariseo, indi lamang sang pamangkut nahanungud sa Paghamulag sang Simbahan kag sang Estado, kundi ini man napatuhoy kon bala, ang obligasyon sa aton kaugalingon nga mga kinahanglanon sarang na nga mangin rason naton bilang pagtuman na sang obligasyon naton sa Dios. Kag maathag gid kaayo ang sabat sang aton Ginoo, nga sa aton mga buluhaton, ang sadsaran nga minatuod amo ang PAGHATAG SA IYA SANG NAGAKAIGO NGA PAGTAHOD.

  Madamo sa aton nga mga Kristyanos nga nagapangamuyo kag nagasimba. Dalayawon gid ini nga buluhaton. Apang kon kaisa ginabuhat lang naton ini tungud kay ini aton nga OBLIGASYON. Nagakadto lang kita sa Simbahan kon kaisa tungud amo na ini ang aton naandan, apang ang rason kon ngaman nga ginabuhat naton ini, daw sa wala na kon kaisa sa aton panimuot. Amo gani nga kon kaisa kon nagasimba kita madamo kita sing nakikit-an… ang bayo nga ginsuksok sang aton kaluyo… ang kaupod sang aton kilala… ang gwapa o gwapo sa pihak nga pulungku-an… ang panganta sang choir… ang pari nga nagamisa… ang mga ministro sa altar… ang ginahulog sa kolekta… kag madamo pa nga iban. Ang importante nga NATUMAN NATON ANG ATON OBLIGASYON. Indi amo ini ang ginapaabut sang Dios. Ang iya nga ginalantaw amo nga kon PAANO kita nagahatag sang aton nga TINION sa Iya… KON PAANO MAN SIA MANGIN ESPESYAL sa aton tagipuson tungud kita gintuga suno sa Iya laragway.

  Ang aton obligasyon sa Estado ukon sa aton kaugalingon nga mga responsibilidad yara tanan nasandig sa aton kaangtanan sa Mahal nga Dios. Sya ang sadsaran sang aton mga buluhaton. Siling gani sang Salmo: “Mangin wala’y pulos ang gina-obra sang mga manugtrabaho, kon wala ang Dios wala naga-trabaho upod sa ila.” (In vain do its builders labor, if God does not build with them).

28th Sunday in Ordinary Time- Year A (Oct. 12, 2014)

  “Singgana ninyho ang mga inagda  nga ang akon punsyon handa na, ang akon mga baka kag mga tinday nga pinatambok naihaw na, kag ang tanan handa na. Gani kari kamo kag mamunsyon!”

  May isa ka binalaybay nga nagasugid sang isa ka pamatan-on nga naglakat sa isa ka malayo nga duog sa pagpangita sang mga manggad. Pagkatapos sang malawig nga mga tinuig, nagbalik sya sa ila nga lugar, nga nagasakay sa “iya” nga barko nga puno sang mga bulawan, diamante, perlas, kag iban pa nga mga manggad nga iya nakita sa iya nga pagpa-abenturar. Nagsiling sya sa iya kaugalingon: “Manami siguro nga akon lahugan ang akon mga kaparyentihan.” Gani, nag-ilis sya sang bayu nga gisi-on, nagaramihay ang iya itsura nga daw sa pobre, kag naglakat gikan sa iya nga barko pakadto sa iya mga paryenti. Nagkadto sya kay Pedro nga iya paka-isa, nga indi na makakilala sa iya tungud sang iya nga “disguise”. Gani nagpakilala sya nga nagasiling: “Ako ang imo pakaisa nga si Juan. Madugay nga nadula ako diri tungud nagpabenturar ako sa pagpangita sang mga manggad sa malayo nga duog. Apang yari, ako subong, wala gid sang swerte… miserab-le na ang pangabuhi… kon pwede, sa imo lang ko danay ma-estar, tubtub nga makakita ako sang trabaho?” Sabat sang iya pakaisa: “Pasensya lang, pero wala gid sang lugar para sa imo sa akon balay…” Nagkadto si Juan sa iban pa gid niya nga mga paryente pero katulad ni Pedro, ang tagsa sa ila may balibaron, kag ang iban pa gani nagsikway sa iya nga daw indi nila sya kilala- wala gid ni isa sa ila nga nagbaton sa kay Juan.

  Nagbalik si Juan sa iya nga barko, kag nag-ilis sang pinaka-garboso nga mga bayu, naglakat sa ila nga banwa nga gina-‘prosesyon’ sang iya mga sulugu-on, kag iya ginbakal ang pinakamahal nga ‘mansion’ sa ila nga lugar. Sang pagkaligad sang pila ka adlaw, naglapnag ang iya pagkamanggaran sa ila nga lugar kag ang mga tawo nagayaub sa iya indi matupungan nga manggad. Ang iya mga paryente nga nagbalibad sa iya, nagsiling: “Kuntani, kon nakilala lang naton sang minatuod ang iya nga pagkatawo, wala kuntani naton sya pagbalibaran. Tan-awa subong, ulihi na ang tanan. Wala gid kita makasakay sa iya nga barko!”

  Ginasiling nga ang oportunidad, kaisa lang magpanuktok sa aton nga pwertahan (Opportunity knocks only once). Masami, imbes nga buksan naton ini, ang kalabanan sa aton nagareklamo sang ‘kagamo’ sa pagpanuktok. Ang aton kabuhi napun-an sang mga ‘kuntani’, tungud  wala naton pagdakpa ang kahigayunan nga ginhatag sa aton. Amo ini  ang aton kabuhi. Kadamo sang mga kahigayunan, apang yara sa aton ang paghakus sini, ukon ang pagpabaya sini. Kag amo man ini ang natabo sa aton Ebanghelyo subong. Ang tagsa-tagsa ginhatagan sing kahigayunan sa pagtambong sa punsyon sang hari, apang ang mga inagda nagbalibad sa amo nga pangagda- ang tagsa-tagsa may iya nga kaugalingon nga  mga rason agud indi sila makaupod sa amo imbitasyon. Amo gani, nga tungud sang ila nga pagpamalibad, ang hari nag-agda na gid lang sang bisan sin-o nga masumalang sa alagyan, maayo man ukon malain sa pagtambong sa iya nakahanda na nga punsyon.

  Padayon ini nga pangagda sang aton nga “hari”- sang aton nga Amay- sa aton nga panahon subong, kag yara sa aton ang yabi, kon bala buksan naton ang ganhaan sang aton tagipusuon sa pagbaton sa Iya. Masami, may yara Sya sang ginasugo agud sa pagtawag sa aton nga igtalupangud, kag yara man sa aton ang pagbaton sang Iya nga imbitasyon.

  Ang aton nga amay indi sing bagit sa pagpaambit sa aton sang Iya nga bangkete- sang iya mga sorpresa sa aton kabuhi… sang mga kaayohan nga aton maangkon sa Iya nga ginharian, kon aton lang pamatian kag sabton sing nagakaigo ang Iya nga pangagda. Apang sa masami ang aton mga ‘personal’ nga mga pahanungdan amo ang naga-upang sa aton sa pagsabat nga ‘pabor’ sa Iya. Halimbawa, sa aton nga mga pagpasakup sa mga buluhaton sa Simbahan, ukon sa aton na gid lang pagsimba kada Domingo, pila ayhan sa aton ang ‘nagabalibad’ sa kahigayunan nga Iya ginahatag sa aton paagi sa mga rasones nga subong sini: “Kamo na lang dira kag kakat gid ako… indi ako pwede dira kay madamo man ko sang mga talupangdon sa akon negosyo… indi ako dira pwede kay indi ako kasawo sang batasan sang mga miembro sina nga hublag… ok na man lang ako, kay masunod lang galing ako kon nano gid man ang mga buluhaton…” Madamo pa nga mga rasones ang aton mahatag, apang sa pagkamatuod, kon aton gid nga hawhawon sing maayo, ini tanan napatuhoy sa ginahambal subong sang aton Ebanghelyo- INDI GID MAN KITA IYA MAGBATON SANG IMBITASYON SANG ATON HARI tungud sang aton personal nga kaayohan nga nagapangibabaw labaw sa aton kaangtanan sa aton Amay sa langit.

  Kanugon, kay ang Santos nga Misa amo ang PINAKALAPIT nga kaangtanan nga aton mahimo sa atubang sang aton Amay sa langit. Isa ini ka daku nga kahigayunan nga magkaon kaupod sa Iya kag sa aton mga kautoran sa pagtuo, bilang mga anak sang Dios sa isa lamang ka lamesa kag isa ka bangkete. Sa sini nga selebrasyon ,kita tanan alalangay nga gina-agda, kag sa tagsa nga pagpasakup naton diri, ilabi na gid sa Santos nga pagkalawat, nangin isa kita tungud sang isa lamang ka tinapay kag bino, nga amo ang isa ka Lawas kag Dugo sang aton Ginoo. Sa sini nga bangkete, kita nangin matuod-tuod nga MAG-ULULUTOD!

  Magpasakup kita… magmangin-bahin kita sa buhat, sa Isa ka Lawas sang aton Ginoo, paagi sa aton pag-upod sa Iya tagsa ka pangagda.

Sept. 14, 2014- Feast of the Exultation of the Cross

24th Sunday in Ordinary Time- Year A (Sept. 14, 2014)-Feast of the Exultation of the Cross

  May isa ka Lola nga nagselebrar sila sang iya nga bana sang ila nga “Golden Wedding Anniversary”, kag nagsugilanon sya sang iya nga “technique” kon paano nga naglawig kag nag-malipayon ang iya nga kasal sa kiy “Lolo”. Siling niya, sang adlaw sang iya nga kasal, 50 years ago, nagdesisyon sya nga maghimo sang listahan sang napulo(10) ka mga kasal-anan sang iya nga bana, nga  tungud lang sa pangako sa ila nga kasal nga magahigugmaanay sila tubtub gid sa kamatayon, iya ini nga pagpapatawaron! Ang isa sang ila mga bisita nagpamangkut sa iya: “Nano ang mga kasal-anan na ni Lolo ang imo gipatawad, pagkaligad sang mahaba nga panahon?”. Nagsabat si Lola: “Tuod lang, WALA GID AKO MAKAOBRA SANG LISTAHAN. Apang kon sa kada tion nga makasala ang akon nga bana, ginasiling ko lang sa akon kaugalingon: “Maswerte ka, bana ko, kay ina nga sala nalakip sa napulo (10) ko nga lista”.

  Makapila bala ako magpatawad?... Makapila bala nga makasala ang akon isigkatawo, kag akon sya nga patawaron? Ini nga pamangkut daw katulad lang sang pamangkut kon bala makapila mga-ginhawa ang tawo sang “freska” nga hangin ukon mag-inum sang matinlo nga tubig agud mag-ayo ang iya kabuhi? Daw tam-an man ka-simple, indi bala? Ukon daw ka-kumplikado sini nga hambalanon gikan sa akon para sa inyo? Danay ka… pamati anay kamo. Indi bala nga kita nga mga tawo nagakinahanglan sang ‘freska” nga hangin agud kita mabuhi sing malawig? Ang isa ka tawo indi magdugay sa sining kalibutan kon ang iya palibut puro sang “polusyon”. Ang polusyon nagaluntad indi lamang tungud kay nagapang-utod kita sing mga kakahuyan, ukon sa dili paghimos sang aton mga basura, ukon tungud sang  mga aso kag gahud sang mga salakyan (bato-bato sa langit ang tatamaan wag magagalit: Matinong na gid ang andar sang motor sa iya original nga tambutso, islan sang bura-bura agud mabatian sang tanan. Abi nyo ginadayaw gid kamo? Huh, gina-ugtasan kamo sang kadamuan! Labi sa tanan, ang polusyon tuga sang aton DI-PAGPATAWAD! Kon akig kita, indi kita makaginhawa sing maayo. Ang aton tagipusuon nagapitik sing madasig tungud kulang sa kinahanglanon nga hangin. Ang aton kaugot amo ang magalu-ok sa aton kag makatuga sang pagkakulang sa pag-ginhawa!

  Nagakinahanglan kita sing matinlo ilimnan nga tubig. Indi mag-maayo ang aton lawas kon ang aton tubig mahigko. Kon puno man kita sang “kahigko” sang kaakig kag pagtimalus, daw pareho lang nga naga-inum kita sang tubig nga halin sa lamawan o sa kanal. Sa dili madugay, magatipon ang higko sa aton lawas, kag daw ano ang halit nga matuga sini sa aton kaugalingon.

  Ang mga doktor nakasiyasat nga madamo nga mga pasyente sa “cancer”, naka-agum sa sini nga mga sakit tungud sa madalum nga mga problema kag mga sakit sang buot nga ila ginhuptan. Ang ikaayo sang aton lawas yara nasandig sa aton ikasarang sa PAGPATAWAD- katulad sa aton handum sa pagsimhot sang preska nga hangin kag pag-inum sang matinlo nga tubig. Ang kabug-osan sang aton kalag naangut sa kondisyon sang aton lawas. Subong man, ang kasablagan sang aton lawas naangut man sa kasablagan sang aton kalag. May isa ka doktor sa New York, nga nagabulong sang mga may kanser nga nagsiling: “75% sang akon mga pasyente may inagihan gid sang pagdumut ukon sakit sang buot nga ginahuptan! Ini amo ang nagahatag sa ila sang ila nga kasablagan.” Siling niya: “Ang pagpatawad mas makabulig sa ila kon i-kumpara sa mga tablet kag mga bulong.” Ang kanser kon kaisa sarang matawag nga sakit nga ‘DUMUTITIS’. Tungud sa aton pagdumut- sa aton di-pagpatawad, ginahakus naton ang kasablagan sa aton kalawasan.

  Sa aton Ebanghelyo subong, sa pagsa-ulog naton sang Kapiestahan sang PAGHIMAYA SANG SANTOS NGA KRUS, ginpahayag sang aton Ginoo sa kay Nicodemo nga “ang Dios wala magpadala sang Iya Anak sa kalibutan sa paghukom sang kalibutan, kundi sa pagluwas sang kalibutan.” Ini nga buluhaton sang “pagluwas” ginhatagan sing katumanan sang aton Ginoo paagi sa PAGPATAWAD… pagpatawad wala sing katapusan… pagpatawad sa tagsa ka tion nga kita makasala.  Si San Pablo, sa iya nga Sulat sa kay Timoteo nagsiling: “Ang aton sala sa isa kag isa, indi makatupong sa kasal-anan nga aton ginbuhat sa Mahal nga Dios, sa bagay nga ini ginbayaran sang kamatayon  sang aton Ginoo didto sa Krus. (1 Tim. 2:6).

  Wala untat ang pagpatawad sa aton sang aton nga Amay sa tagsa ka tion nga kita makasala kag magpanumbalik sa iya sa pagpangayo sang kapatawaran. Sa pihak nga bahin, ngaman nga kabudlay gid sa aton ang pagpatawad sa nakasala sa aton? Tan-awa, indi na kita makakatulog sing maayo kay bisan sa aton damgo, aton nakikita ang indi naton mapatawad. Imbes nga magkatulog kita sang manami sa aton katulugon, naga-kuba-kuba ang aton dughan kay ang aton nadumduman amo ang nagbuhat sa aton sing kalainan! Luyag kita makaginhawa sing maayo kag magkabuhi sing malawig? Luyag kita nga mahilway sa mga lawasnon nga kasablagan? Isa lang ang RISETA subong sang aton Ginuo: MAGPINATAWARAY KITA! Indi sa bwas ukon sa pala-abuton. SA SUBONG GID NGA TION! Suguran naton sa sining selebrasyon sang Santos nga Misa. Sa aton paglantaw sa aton Ginoo nga nalansang sa Krus, aton man lantawon kag pamatian ang isa sa mga pulong nga Iya ginhambal didto sa Kalbaryo: “Amay ko, patawara sila kay wala sila makahibalo sang ila ginahimo.” Matuman unta ini nga mga pulong sa aton kabuhi paagi sa aton pagpinatawaray sa isa kag isa, kabay pa.

  

27th Sunday in Ordinary Time (A)

27th Sunday in Ordinary Time- Year A  (Oct. 5, 2014)

  Ang isa ka uma, indi maghatag sang maayo nga patubas ayhan tungud sa duha ka mga kabangdanan: Una nga ang duta indi gid man iya sing manami nga talamnan, kag ikaduha, nga ini wala pagtatapa sing maayo sang mga manugtanum. Ini nga mga kabangdanan, amo ang ginhimo nga palaanggiran subong sang aton Ginoo sa aton nga Ebanghelyo, kasubong man, ang ginatumud sang aton Nahauna nga Balasahon kag ang kahulugan sini sa aton Ikaduha nga Balasahon.

  Sa Nahauna nga Balasahon, ginpakita nga ang talamnan nagpatubas lamang sang maaslum nga mga ubas. Nagpamunga man matuod, apang MAASLUM. Ini, suno kay Propeta Isaias, nagasimbolo sang Israel nga ginhatagan sang PINASAHI nga PAGHIGUGMA sang Dios, nangin bato-bantiling ang tagipusuon sa ila nga pagsabat kag buhat sang mga buluhaton sang pagtahod sa Iya. Sa pihak nga bahin, ini nga palaanggiran gingamit man sang aton Ginoo sa aton Ebanghelyo, apang, suno sa Iya nga ini naga-representar indi lamang sang talamnan, kundi sang mga ‘agsador’ sang amo nga talamnan, ukon sa mga pangulo sang mga tawo sang Israel. Wala nila pagdumalahi ang ila mga panong sing maayo tungud nawili sila sa pagpamentaha para sa ila KAUGALINGON nga mga interes. Wala nila pagbatuna ang mga Propeta nga ginpadala sang Dios, katulad kay Juan Bautista, tungud madula ang ila kahigayunan sa pagpamentaha ukon pagpangunyadi sa mga tawo. Sa bagay nga sa ulihi, ini nga sahi sang pagdumala pagakuhaon sa ila kag igahatag sa Simbahan nga gintukod sang aton Ginoo.

  Ang Ikaduha nga Balasahon nga ginkuha gikan sa Sulat ni San Pablo sa mga taga-Filipos nagpahag sang kahulugan sini tanan sa aton adlaw-adlaw nga pagkabuhi, nga bilang mga sumulunod sang aton Ginoo, ang paghatag sang maayo nga patubas… sang maayo nga mga bunga, mahanabo lamang kon ang aton nga kabuhi ‘napun-an sang mga panghuna-huna nga maayo, kag dalayawon nga mga butan; mga butang nga matuod, halangdon,  matarong, putli, hiligugmaon, kag dungganon.’ Kon ini ‘tanan nga mga natun-an sa pulong kag sa buhat,  ibutang sa aton mga binuhatan. Kag ang Dios nga nagahatag sa aton sing paghidait, mangin kaupod naton.’

  Ini nga palaangiran sa aton mga Balasahon, wala lamang nagatumud sa mga tawo sa panahon sang aton Ginoo, kundi sa aton man nga nagakabuhi sa subong nga panahon. Sa aton paglantaw sa aton kaugalingon bilang mga ‘agsador’, ayhan, mangin matin-aw ang kahulugan sini nga palaangiran para sa aton. Indi bala, naila kita magpanumdum nga ang isa ka bagay, aton nga GINAPANAG-IYAHAN? Nagasiling kita: ‘Akon ini nga balay… akon ini nga salakyan… akon ini nga duta… akon ini nga tinipunan… kag kadamo nga litaniya sang mga akon sa aton pagkabuhi. Insakto nga magsiling kita nga ang tagsa-tagsa sa aton may kinamatarong sa pag-angkon sang aton pagkabutang, sa bagay nga gina-protektahan gani ini sang aton nga layi kag mga pagsulundan- THE RIGHT TO PRIVATE PROPERTY. Apang kon aton gid nga padaluman ini sa pina-kabasehan sa aton kaangtanan sa Dios, WALA KITA SING GINA-ANGKON…  ang aton pagkabutang kag bisan pa ang aton kabuhi, HINO TANAN- HINULAMAN TANAN SA DIOS. Ngaman, ginpili ta nga matawo sa kalibutan? Ngaman pagmuklat mo sa kalibutan may ginahawiran ka na nga ‘bulawan’ nga kutsara kag tinidor? Ngaman pagbun-ag sa imo ni nanay mo may ginhawiran ka nga nga ‘isa ka hakup’ nga duta? Wala! Katulad sa mga tawo sa aton Ebanghelyo, tanan kita mga ‘UMALAGSA’ lamang sa talamnan sang Dios nga amo ang kalibutan nga aton ginapuy-an! Ang kamatuoran nagsiling nga ang Tagtuga sang tanan nga mga butang amo ang Dios. Sia ang tag-iya, kag ang kalibutan, amo ang Iya nga talamnan. Sa malip-ut nga mga tinuig, kita amo ang mga agsador ukon mga enkargado. Sa pagpakuno-kuno nga ang aton pagkabutang, aton gid, isa ini ka ‘palataw-an’- isa ka butig! Kon ang tanan maglantaw lang kuntani sang mga pagkabutang bilang mga umalagi nga mga bagay, ayhan MAGABAG-O man ang aton katilingban. Wala na kita sang rason nga mag-ilinaway sa tunga sang mga pungsod (amo ini ang gina-awayan sang Tsina kag Pilipinas subong). Wala kuntani sing gutum, kag ang ‘manggad’ sang kalibutan, kuntani mabahin-bahin sing ALALANGAY!

  Insakto si San Pablo sa pagsiling nga ang maayo nga mga bunga makita lamang sa aton maayo nga buhat!...kag Dios magahatag sa aton sing paghidait’. Indi magluntad ang paghidait sa aton tunga mientras nga indi naton pag-ibutang sa buhat ang kamatuoran, nga kita mga agsador ukon enkargado lamang sang Mahal nga Dios.

  May duha ka mga taga-planeta sang Mars, ang nagkadto sa kalibutan sa pag-obserbar kon nano gid ang pangabuhi diri sa kalibutan. Agud indi sila matatapan nga mga ‘aliens’ nagpakuno-kuno sila nga daw mga tawo. Nagbayo sila katulad sa aton, naghambal katulad sa aton, naghulag pareho sa aton. Kon sa aton pa, ila gid gin-adoptar ang pamatasan sang mga tawo. Nagsulud sila sa isa ka ‘restaurant’ kag nagkaon, katulad man sa aton. Sang pagbayad na, nagku-ot ang isa sa iya kahita, kag nagbayad. Ang iya ginbayad ‘cheque’. Sang ginbaton ini sang ‘waiter’, naglahug-lahug ang waiter nga nagsiling: “Siguro taga-Mars” gid kamo? Nagpamangkut sila: “Paano mo nahibal-an nga taga-Mars kami?” Ang waiter nagsabat: “Ang tanan nga nagabayad sa sini nga restaurant, nagabayad sang kwarta. Kamo lang ang nagbayad sing cheque.’

  Ang aton BUHAT AMO ANG TESTIGO sang aton pagkabuhi! Ano kita ? Tag-iya ukon enkargado? Husayon ta ang aton kaugalingo sa atubangan sang Mahal nga Dios nga amo ang Tagtuga sang tanan!

26th Sunday in Ordinary Time (A)- Sept. 28, 2014

26th Sunday in Ordinary Time- Year A  (Sept. 28, 2014)

  “Nagasiling ako sa inyo nga unahan pa kamo sang mga manugsukot sang buhis kag sang malain nga mga babayi sa pagsulod sa Ginharian sang Dios…tungud ang mga manugsukot sang buhis kag ang malain nga mga babayi nagpati sa iya. Kamo inyo wala gid magliso ang inyo huna-huna kag magpati sa iya.”

Amo ini ang maathag nga paandam nga ginahambal subong sang aton Ginoo sa aton nga Ebanghelyo. Paagi sa Palaanggiran sang duha ka mga anak nga lalaki sang amay nga nagsiling sa ila sa pagkadto sa iya uma. Ang una nga anak nagbalibad, apang sang ulihi amo ang nagkadto sa uma, kag ang manghod nagsiling sing huo, apang sang ulihi, wala iya magkadto. Ang pamangkut sang aton Ginoo amo nga kon sin-o ang nagtuman sa amay nga nakighambal sa iya mga kabataan? “Obvious” man kaayo kon sin-o. Syempre ang magulang, kag sya amo ginatumod sang aton Ginoo sa pagsiling nga “ang mga mangusukot sang buhis kag mga malain nga mga babayi, mangin una pa sa pagsulod sa Ginharian sang Dios… sya amo ang simbolo sang mga ‘makasasala’ nga sa ila nga pagkabuhi ‘nagbalibad’ sa ginahambal sang Dios tungud sa ila tiko nga pag-ginawi, apang sang ulihi, nagliso, nagbag-o, kag nagsugod liwat, sa pagtuman sang ginahambal kag kabubut-on sang Dios.

   Kon aton gid nga lantawon sing matul-id, amo ini ang buot silingon sang aton Ginoo: Ang sin-o man nga nagatuman sang kabubut-on sang Dios, amo ang may minatuod nga katarungan sang pag-ambit sang kalipay sa iya Ginharian. Indi bala nga ang aton Ginoo amo man ang nagsiling: “Indi ang tanan nga nagasiling, ‘Ginoo! Ginoo’ makasulod sa Ginharian sang langit, apang ang nagatuman sang kabubut-on sang Iya nga Amay sa langit”? Kag ang pagtuman sang kabubut-on sang Amay indi katulad sang ‘manghod’ nga anak sa aton nga Ebanghelyo nga ‘nagpa-huo lang apang wala sang binuhatan’!

  Ang pagtuman sang kabubut-on sang Amay indi lamang sa pagsiling sing huo, ukon pulong lamang nga ginatikab sang aton nga baba, kundi ang PAGTIMAKAS nga aton mabutangan sang katumanan ang aton nga huo paagi sa aton buhat… ang pulong magpanalupsup sa aton kinaugali kag mangin bahin sang aton nga pag-ginawi! Diri kita sa masami nagakadagpa… diri kita nagakulang… diri kita nangin katulad sang ‘manghod nga anak’ sa palaanggiran sang aton Ginoo. Madamo sa aton nga aton ginakabig nga mga relihiyoso, tungud  nagatuman man sila sang mga obligasyones sa aton Simbahan, katulad abi sang pagsimba, pagpangamuyo sang mga novena kag Santo Rosaryo, masunsun nga nagabaton sang mga sakramento, kag iban pa. Maayo gid ini nga mga buluhaton, apang ini tanan mangin serbisyo lamang sa Dios sa aton hambal, apang may mas madalum pa sang sini ang ginapaabut sang aton Amay sa langit, kag ini amo ang pagbuhat sang aton ginapahayag sa aton nga kabuhi.

  Matuod nga ang pagtuo lang ang makaluwas, apang ang minatuod nga pagtuo nagakahulugan man sang aton buhi nga binuhatan. Indi lamang sang tama nga santo-santito kita kon lantawon, apang sa idalum sang aton pagkatawo, Corazon-maldito gali kita. Manami ka man kuntani nga lantawon kay maputi ka nga bugas, apang sa idalum mo gali, puro ka dukut! Siling gani ni Santiago nga apostol: “Ano gid ang maayo, mga utod, ang pagpahayag sang pagtuo nga wala sang pagpahayag sang maayo nga buhat? Ina nga pagtuo wala sang gahum sa pagluwas sa imo” (James 2:14). Matuod nga importante kaayo nga mabunyagan kita bilang mga kristyanos, kag importante man ang pagtuman sang aton mga hilikuton kada Dominggo kag ang pagpangamuyo sang aton mga novena kag Santo Rosaryo, apang ang pinaka-importante nga ginalantaw sang aton nga amay kon PAANO naton ginapahayag ini nga pagtuo sa pagtuman sang Iya nga kabubut-on sa aton adlaw-adlaw nga pagkabuhi. Indi ini sang nahanungud lamang sa aton ‘nahibaluan’ sa aton nga relihiyon, kundi kon paano naton GINAKABUHI ang aton NAHIBALUAN.

  May bag-o lang nga na-ordenahan nga pari, nga Parochial Vicar (Assistant), sang isa ka Parokya nga nagpamangkut sa iya mga parokyano sing subong sini: “Gusto nyo bala nga may ‘bible study’ kita sa aton Parokya kada semana?” Baw naila gid sya kay sobra sa singkwenta (50) ka mga parokyano ang nagsabat nga luyag gid nila ini. Sa bagay nga nagplano na ining bag-o nga pari sang iya mga preparasyon para sa sini nga Bible Study, kag iya ginhambalan ang iya nga Parish Priest, nga tigulang na, sa iya nga “excitement” tungud sining sabat sang mga Parokyano. Ang iya nga Parish Priest nagsiling sa iya: “Indi anay padre mag-umpisa. Sa masunod nga Dominggo, liwata abi ang imo pamangkut. Imbes nga pamangkuton mo kon gusto nila o indi, ang imo ipamangkut amo sini: “Gusto nyo bala MAGPASAKUP O MAG-ATTEND sa aton Bible Study kada semana sa Parokya?”. Matuod sang masunod nga Domingo ginpamangkut liwat sang bag-o nga pari ang iya mga Parokyano sang pamangkut nga gintudlo sa iya sang iya nga Kura Paroko, kag sa daku nga kahangawa lima (5) lang ang nag-alsa sang ila mga kamut nga luyag magpasakup sa amo nga Bible Study!

  Sa diin kita sa duha ka mag-utod, ang nagsiling ‘indi’ apang nagtuman sang kabubut-on sang Amay, ukon ang nagsiling ‘huo’ apang asta subong,  pulong lang sang baba, wala gihapon sa aton buhat ang pagtuo nga aton ginapahayag?