1st Sunday of Lent (A)

DAG-ON TA ANG MGA PAGSULAY!

Ano gid bala ang buot silingon sang tinaga nga TENTASYON? Ini naghalin sa tinaga nga griego nga “PEIRAZEIN” nga ang buot silingon “TO TEMPT”. Sa English, ini ginakabig masami kag pirme nga isa ka malain nga tinaga. Kay ang kahulogan sina amo ang pagsulay sa isa ka tawo para maghimo sang malain, para magpakasala, para maglisa sa husto nga dalan. Apang ang “peirazein” nga tinaga nga gingamit sa Bibliya may ara pa gid nga iban nga kahulogan. Kag ina amo ang “TO TEST” o PAGTILAW.

Ang isa sa mga pinakamatahum nga estorya sa Daan nga Kasugtanan amo ang estorya ni Abraham nga kon sa diin diutayan lang niya sug-an ang iya ‘unico hijo’ nga si Isaac. Ini nagasugod sa sini nga mga tinaga: “Sang ulihe, ang Dios “NAG-TEMPT” kay Abraham…” (Gen 22,1) Klaro diri nga ang tinaga nga “to tempt” wala nagakahulogan sang pagsulay agud mangin malain. Kay isa ka binuang ang magpanumdom nga ang Dios buot maghimo sa isa ka tawo nga makasasala. Buot silingon, ang tinaga nga “to tempt” diri klaro nga nagakahulogan indi sang pagsulay kundi pagtilaw. Nag-abot na ang tion sang pinakadaku nga PAGTILAW sang Dios sa pagkatutum ni Abraham.

Si San Ambrosio nagsiling: “Ang demonyo nagasulay agud sya mangguba; Ang Dios nagatilaw agud Sya mangkorona!” Buot silingon, ang tentasyon indi dapat sa aton magdala sa sala; dapat ini magdala sa aton sa pagdaug sang sala. Indi ini dapat maghimo sa aton nga malain; dapat ini maghimo sa aton nga maayo. Indi ini dapat magpaluya sa aton, ini dapat magtinlo, magpino kag magpabakud sa aton.

 Ang tanan nga mga pagsulay ginapatuhoy una sa tanan sa aton BUGAL. Ang panulay nagasudyut sa aton PAGPAHABOK sang aton kaugalingon… Kon ikaw Anak sang Diyos… kon ikaw ang hari… kon ikaw ang manager… kon tunay ka nga lalaki… kon ikaw maisug...kag iban pa nga mga panghangkat. Sumulud gani kita sa sini nga patibong, ang tanan mahapos na para sa demonyo!

Suno kay San Mateo sa aton Ebanghelyo, ang panulay indi sang tinuga nga may sungay, may bangkil, may ikug, ukon isa ka maitum nga “monster”. Para kay San Mateo ang panulay amo ang isa nga NAGASUDYOT O NAGA-ASOT sa aton sa pagbuhat sang kontra sa binubuot sang Diyos… naga-asot sa aton sa pagbuhat sang MALAIN. Sarang ini sila nga mangin aton barkada, pinakasu-od nga abyan, ginikanan, ukon utod! Amo ini sila ang nalipay maglantaw nga amat-amat naton nga ginasamad ang aton kaugalingon kag pangabuhi.

Ang demonyo nagatudlo sa aton sa paghandum sang isa ka mahapus nga pamaagi, ang pinakamadasig nga pahito, ang pinaka-”short-cut” sang mga butang nga aton ginahandum. Gani ang demonyo nagapakita sa aton sang “instant” nga resulta, mangin “sikat” pirmi, kag mangin manggaranon sa padali nga paagi.

Sa aton pagsugud sang panahon sang Kwaresma, ginapakita sa aton sang aton Ginuong Jesus ang pagpakigbato sa sini nga mga pagsulay– ang minatuod nga kadalag-an indi sa pamaagi nga masulhay kundi sa pamaagi sang KRUS!

LIGHTER SIDE:

TEMPTATION

Once four priests were spending a couple of days at a cabin. In the evening they decided to tell each other their biggest temptation. The first priest said, “Well, it’s kind of embarrassing, but my big temptation is bad pictures. Once I even bought a copy of the Sports Illustrated Swimsuit Edition.” “My temptation is worse,” said the second priest. “It’s gambling. One Saturday instead of preparing my homily I went to the race track to bet on the ponies.” “Mine is worse still,” said the third priest. “I sometimes can’t control the urge to drink. One time I actually broke into the sacramental wine.” The fourth priest was quiet. “Brothers, I hate to say this,” he said, “but my temptation is worst of all. I love to gossip – and if you guys will excuse me, I’d like to make a few phone calls!”

FOOD FOR THOUGHT

Darkness comes. In the middle of it, the future looks blank. The temptation to quit is huge. Don't. You are in good company... You will argue with yourself that there is no way forward. But with God, nothing is impossible. He has more ropes and ladders and tunnels out of pits than you can conceive. Wait. Pray without ceasing. Hope.

(John Piper)

8th Sunday in Ord. Time (A)

ANG “MAMON” INDI SANG TINAPAY

Ang “MAMON” isa ka tinaga nga Hebreo nga ang buot silingon “Material Possessions” ukon dutan-on nga manggad. Ang ensakto nga ‘spelling’ sina amo nga ini may isa lang ka “M” kag indi duha. Buot silingon, indi sang “Mammon” kundi “Mamon” lang.

Sang una gid, indi ini malain nga tinaga. Ini naghalin sa isa ka “root word” nga ang kahulugan “to entrust” ukon ‘itugyan’. Gani ang ‘mamon’ amo ang butang nga ginatugyan sang isa ka tawo sa banko ukon sa isa ka masaligan nga talalaguan. Ini amo ang manggad nga ginatugyan sang isa ka tawo sa isa ka tawo agud mahinalungon nga taguon para sa iya. Apang sa pagligad sang panahon, ang ‘mamon’ wala na nagakahulogan sang isa ka butang nga ginatugyan sang isa ka tawo agud taguon kundi sang butang kon sa diin ginatugyan sang tawo ang iya pagsalig. Gani sang ulihi, ang ‘mamon’ wala na ginabasa nga may gamay nga ‘m’ kundi ginabadbad bilang may daku o “Capital” nga “M”. Buot silingon, ini ginakabig na nga daw dios.

Amo ini ang aton dumdomon sa paghambal ni Kristo nga: “You cannot serve both God and mamon!” (Indi kamo makaalagad sa Dios kag sa manggad!) Siya liwat nga nagatudlo sa aton nga sa aton kabuhi, dapat Siya ang numero uno, Siya lang gid ang aton palanggaon kag indi ang mga kalibutanon nga manggad nga Siya man lang ang nagtuga kag naghatag sa aton. Siya nagapaandam nga indi kita dapat maglagas, magpalangga sang todo ukon mangin ulipon sang mga manggad sang sining kalibutan, nga aton na Siya malipatan kag ang Ginaharian sang Langit – ang kabuhi nga nagaumpisa sa aton pagtaliwan sa sining nagalipas nga kalibutan.

 Sa aton Ebanghelyo subong, ginapakita sang aton Ginuo ang sabat sa masami naton nga ginapamangkut sa aton kabuhi: “San- o pa bala ako makapahuway?” Sa aton pagkabuhi nagakalumos-lumos na kita masami sa sobra nga kasaku-on o kapakaton. Ginakulang na ang aton kaugalingon sa pahuway. Indi bala nga kon agdahon kita sa mga buluhaton ukon mga aktibidades, ang masami naton nga ginasabat: “Kamo nalang, kay pakat gid ako”. Pakat sa ano? Sa pagpangita sang aton pangabuhi-anan.

Gina-agda kita sang aton Ginuo sa paglantaw sa mga kapispisan sa kahawaan, kag sa mga bulak sa latagon. Wala sila nagapanrabaho, apang GINASAGUD sila sang aton Amay sa langit! Ayhan pa kita nga gintuga sa laragway sang Diyos?

Wala nagasiling ang aton Ginuo nga magpalando-lando kita sa aton kabuhi, kundi nga katulad sa mga kapispisan kag mga bulak, aton ipahamtang ang aton kabuhi sa BUG-OS nga PAGSALIG sa aton Amay sa langit. Isa ka kabuhi nga MAPINASALAMATON kon ano man ang IHATAG sang Diyos sa aton, kag indi na kita maghandum sa mga bagay nga sa pagkamatuod, INDI MAN gani naton KINAHANGLANON! Kon ang Diyos amo ang NAGAPUNO sa aton, ang tanan PAAMAN nalang!

Ginatudlu-an kita sang aton Ginoo subong sa pagbutang sang aton nga pagsalig sa insakto nga lugar. Siya lang ang wala nagalipas… ang aton salaligan!

LIGHTER SIDE:

MONEY FOR LIFE?

A doctor had been attending a rich old man for some time, but it became apparent that the old chap had not long to live. Accordingly, the doctor advised his wealthy patient to put his affairs in order. “Oh yes, I’ve done that,” said the old gentleman. “I’ve only got to make a will. And do you know what I m going to do with all my money? I m going to leave it to the doctor who saves my life.”

FOOD FOR THOUGHT

“Let us more and more insist on raising funds of love, of kindness, of understanding, of peace. Money will come if we seek first the Kingdom of God - the rest will be given.”

(Mother Teresa of Calcutta)

7th Sunday in Ord. Time (A)

HIMPIT NGA PAGPATAWAD

“Tani patawaron siya sang Dios. Luyag ko nga mapalangit man siya!”, ang mga panaghoy ni Santa Maria Goretti, onse anyos nga bata, samtang ginabuno sya sang isa ka 19-anyos nga pamatan-on.

Ang leksyon sang aton Ebanghelyo wala na nagakinahanglan pa sang damu nga “emphasizing”. Kon gusto naton mangin minatuod nga mga Kristiano, KINAHANGLAN NATON PATAWARON ANG NA-KASAKIT O NAKASALA SA ATON! Ngaman? “Kita nagapatawad tungod kita nagahigugma!”, siling ni Francois De La Rochefoucauld. Kinahanglan naton palanggaon ang tanan nga mga tawo, ang aton mga amigo kag bisan pa ang aton mga kaaway. Siling ni G. K. Chesterton: “Kita ginasugo sa paghigugma sa aton mga isigkatawo kag sa aton mga kaaway. Kay sila palareho lang man nga mga tawo.”

“Isa ka adlaw, gindukol sang isa ka magulang ang iya nga manghud. Gani sya naghibi kag nagdumot ang manghud sa iya magulang. Sang siya manugtulog na sa gab-i kag manugpangadi sang iya “night prayers”, siya ginhutikan sang iya iloy, “Gusto ko nga patawaron mo anay si manong mo!” Apang wala sa modo ang manghud nga magpatawad. Ang iya iloy naghimo na sang tanan nga sahi sang paglaygay kag pag-engganyo apang wala gid sang epekto.

Sa katapusan, ang nanay naghambal: “Ti ano karon kon ang utod mo mapatay yanda nga gab-i, indi ka bala pagkonsensyahon nga wala mo siya napatawad?” Daw sa natandug man ang manghud, gani sya nagsi-ling: “Ok ginapatawad ko na sya!” Kag iya pa gindugangan: “Pero kon buhi pa siya bwas, duklon ko man siya nay ha!”

   Sang ang aton Ginuong Jesus ang nag-interpretar sang layi, Iya ini ginhatagan sang bag-o nga kahulugan. Iya ginpahayag ang matuod nga “painu-ino” sang Amay. Ang layi indi lamang pagkuhaan sang base sa iya “minimo” nga talaksan nga amo ang “hustisya” kundi may malapad ini nga sadsaran nga amo ang “bugay kag paghigugma” sang Diyos.

Ang “daan” nga layi sang PAGTIMALOS, isa lamang nga “limitado” nga tikang sa pag-angkon sang kahusayan! Ano gid kon makabalos ka? Ano dayon? Ini magatuga lamang sang pagtimalos man sang imo nga ginbalusan. Gani ang matabo, BALUSAY– Balos-balos… wala sang katapusan. Sa ulihi nagatini-og-ti-ug nalang kita sa sistema sang isa ka kadena nga indi mabadbad!

Ang aton Ginuo naghatag sang isa ka sahi sang kabuhi (way of life) nga nagbag-o sang kahulugan sang layi sang pagtimalos. Ang layi nga mapiguson, nahimo nga gabay sang kabuhi sang paghigugma kag kaluoy! Para sa aton Ginuo, ang pagtuman sang layi indi mapuno paagi sa pagtimalos, kundi sa pamaagi lamang sa PAGHIGUGMA!

Ano bala ang nagahimo sang Kristiyanismo nga lain sang sa iban nga relihiyon sa bug-os nga kalibutan? Ini amo ang GRASYA ukon BUGAY sang Diyos– sa pagkabig sa aton isigkatawo INDI suno sa aton talaksan, kundi suno sa talaksan sang Diyos!- Ang Diyos maalwan sa maayo kag malain… sa mga balaan kag mga makasasala— tungud Siya HIMPIT! Bilang Iya mga anak  kita man ginaagda nga mangin himpit!

LIGHTER SIDE:

SERVES HIM RIGHT

Bob left work one Friday evening.

But it was payday, so instead of going home, he stayed out the entire weekend partying with his mates and spending his entire wages.

When he finally appeared at home on Sunday night, he was confronted by his angry wife and was barraged for nearly two hours with a tirade befitting his actions. Finally his wife stopped the nagging and said to him, “How would you like it if you didn’t see me for two or three days?”

He replied, “That would be fine with me.”

Monday went by and he didn’t see his wife.

Tuesday and Wednesday came and went with the same results.

But on Thursday, the swelling went down just enough where he could see her a little out of the corner of his left eye.

FOOD FOR THOUGHT

“We must develop and maintain the capacity to forgive. He who is devoid of the power to forgive is devoid of the power to love. There is some good in the worst of us and some evil in the best of us. When we discover this, we are less prone to hate our enemies.”

(Martin Luther King, Jr.)

6th Sunday in Ordinary Time (A)

KATUMANAN SANG LAYI

Sa aton Ebanghelyo subong, ang aton Ginuo nagpaathag sang kasugu-an kag sang iya nga kahulugan sini. Ang layi ginbuhat agud indi mangin “mabug-at” ang kabuhi sang tawo, kundi indi agud magpamag-an sang iya kabuhi nga ini mangin “mabinungahon, mangin balaan, mangin mahidaiton, kag mangin malipayon.

Ang diperensya lang sang mga manunudlo sang kasuguan sang panahon sang aton Ginuo, kay tungud sang ila tuman nga “kaid-id”, madamo na sila sang gindugang nga mga “paaman” sa diin ini nangin kabangdanan nga mangin pabug-at na sa pagtuman sang minatuod nga kahulugan sang layi.

Naalimunaw na ang minatuod nga kahulugan sang layi tungud ang ginhatagan sang igtalupangud sang mga manunudlo sang kasuguan amo ang mga gindugang nila nga pagsulundan nga kon aton gid lantawon, malayo na ang kaangtanan sa minatuod nga kahulugan sini. Katulad nalang abi sa layi sa Adlaw sang Inugpahuway. Para sa mga manunudlo sang layi ini Adlaw gid sang Pagpahuway sa TANAN nga mga buluhaton. Sa bagay nga sa sini nga adlaw, ang tawo halos indi na dapat maghulag. Indi siya sarang nga maghakwat sing mabug-at, indi siya makaluto, indi siya makapanghinguko, indi siya makapanilhig… kag iban pa. Buot silingon nga indi gid ang tawo sarang makabuhat sang iya mga naandan nga mga buluhaton. Apang para sa mga manunudlo, pwede nga mahukas ang lambo sang ila naga-id nga mga sapat agud paimnon ini sa sapa ukon sa tubigan! Kundi nagasungkaki ang ila mga pagpanudlo!

Sa pihak nga bahin ang aton Ginoo nagpanudlo sang minatuod nga kahulugan sining layi sang Pagpahuway. Ang kaundan sini tanan nagakahulugan lamang nga sa pagkamatuod, ang layi sang Pagpahuway, dapat PAKABALAANON tungud ini amo ang layi nga ginkuha sa prinsipyo sang Pagtuga sang Diyos sang kalibutan sa diin Siya “naagpahuway” kag naglantaw sang tanan na Iya ginhimo… kag nanami-an gid Siya. Buot silingon ini nga layi nagapatuhoy sa kahimtangan sa diin ang Diyos manami-an sa aton nga ginahimo! Sa bagay nga ini nga layi wala nagadumili sa atawo sa pagbuhat sang MAAYO. Adlaw ini sa diin ang tawo dapat magpahuway sa pagbuhat sang kalainan, sa baylo dapat siya magbuhat sang KAAYOHAN.

Diri tanan napatuhoy sang layi, amo gani nga ini ginhatagan sang kahulugan paagi sa pagpaathag sini nga nagasiling: “Law is ordinance of reason, for the COMMON GOOD, and promulgated by the one who has the care of the community”. Kon sa aton pa, ini ginbuhat para sa KAAYOHAN SANG TANAN! Kon ang layi wala na nagadulot snag kaayohan PARA SA TANAN, ginadula niya sini ang iya kaundan kag ini INDI na makabig nga layi!

Amo gani nga ang “death penalty” indi makabig nga layi, tungud ang pagpatay, indi para sa IKAAYO, kundi isa ka malain nga buluhaton nga nagasupak sa layi sang Diyos nga luyag maghatag sang kabuhi, tungud ang layi sang Diyos layi sa paghatag sang kabuhi sa Iya mga tinuga! Ano nga layi ang aton ginasandigan?

LIGHTER SIDE:

FRIGHTENED ROBBER

One night a lady came home from her weekly prayer meeting, found she was being robbed, and she shouted out, "Acts 2:38: 'Repent & be baptized & your sins will be forgiven.'" The robber quickly gave up & the lady rang the police. While handcuffing the criminal, a policeman said, "Gee mate, you gave up pretty easily. How come you gave up so quickly?" The robber said, "She said she had an axe and two 38's!"

FOOD FOR THOUGHT

“Today I choose life. Every morning when I wake up I can choose joy, happiness, negativity, pain... To feel the freedom that comes from being able to continue to make mistakes and choices - today I choose to feel life, not to deny my humanity but embrace it. “

(Kevyn Aucoin)