3rd Sunday of Lent (C)

DALAN SANG DIOS– PAGPATAWAD!

Madamu ang mga pamaagi sa pag-atipan sang kahoy. May ara nga bunyagan mo ini, abonohan, kag paasohan. Apang tubtub na lang dira ang imo mahimo. Kay pagkatapos sina, depende na ina sa kahoy kon sia mamunga. Ang bunga nagahalin sa kahoy. Wala ini ya ginabutang sang nagtanum sa sanga. Kon wala ang kooperasyon sang kahoy, wala ikaw sing bunga nga kuhaon sa iya. Gani maayo na lang nga tapson mo ang kahoy nga wala nagapamunga agud may kita-on ka pa kon imo ibaligya bilang “lumber”.

Indi lang kahoy ang wala nagapamunga. Bisan ang tawo sarang man masiling nga wala nagapamunga. Ini ang ginatawag nga “Spiritual or Moral Barrenness” – ang indi makita nga maayo nga panimuot kag pamatasan nga ginapaabut sang Dios sa tagsa nga nagatuo sa iya. Gani pareho sang kahoy nga ginatapas kag ginasug-an kon wala nagapamunga, ang tawo, sa katapusan sang panahon, paga-itagbong man sa impyerno kon wala sia nagahimo sing maayo samtang nagakabuhi pa sia diri sa duta.

Sa aton Ebanghelyo, si Kristo nagapanawagan nga dapat kita magliso kag maghinulsol sa aton mga sala kag kasaypanan samtang may yara pa kita nga tini-on kag indi na magpabuyanbuyan pa, tungud sa pagkamatuod, ang tagsa-tagsa sa aton nagakinahanglan sang pagliso padulong sa dalan sang Dios, tungud ang dalan lang sang Dios ang ’minatuod’ kag ’tadlong’ nga dalan. Ayhan nagahimakas man kita nga magbuhat sang dalan nga tadlong, apang kon indi naton pag-i-angut ini nga dalan sa dalan sang Dios, may yara gid nga daku nga katalagman nga ini nga dalan, sa ulihi, magaliso kag mangin tiko! Ngaaman? Tungud ang tawohanon nga ikasarang, maluya, kag puno sang kapaltahan. Amo gani nga may isa ka “presidentiable” sa sining palaabuton nga pungsudnon nga pagpinili-ay nga nagsiling: “Ang akala kong Tuwid na Daan… ay ’WALA’ palang Daan… kaya tumakbo nalang ako sa pagkapangulo sa halalang ito…” Ayhan tungud nakita sini nga tawo nga madamo man gihapon sang mga tiko bisan pa nagahandum kita sang tadlong nga dalan. Pero bisan pa nga magdaug ang iya partido ukon ang iya nga kawsa kag sya ang mapili-an bilang pangulo, sa gihapon INDI sang garantiya nga matadlong niya ang mga tiko, KON INDI INI MAANGUT SA DALAN SANG DIOS, tungud ang dalan lamang sang Dios ang may ciento-por-ciento (100%) nga garantiya nga kita INDI MAGTALANG! 

Diri nasandig ang panawagan subong sang aton Ginoo sa pagpanibag-o kag pagliso– nga sundon naton ang dalan nga ginapakita sang Dios paagi sa mga panudlo sang aton Ginoo Jesukristo. Indi kita magsalig nga tungud mas ‘maayo’ kita ikumpara sa iban naton nga mga kilala, indi na kita magbakas agud mapakaayo pa gid naton ang aton kaangtanan sa Iya kag sa aton isigkatawo. Indi kita magsiling nga ayhan ang iban nga mga tawo mas makasasala sang aton, sigurado na ang aton kaluwasan, kay sa pagkamatuod, may yara sa gihapon nga naga-upod sa aton nga kapaltahan tungud sang aton kahuyag sa aton kinatuhay bilang mga tawo.

Ang panahon sang Kwaresma, panahon sang aton maid-id nga pag-usisa sa aton kaugalingon, sa mga bagay nga nangin kabangdanan sang aton pagpalayo sa Dios kag sa aton isigkatawo. Isa ini ka tion sa diin aton gina-atubang sing tampad ang aton kaugalingon nga wala sing lipud-lipod ukon may ginasuksuk nga ‘maskara’ agud tabunan ang matahom nga tinuga sa Dios sa tagsa ka tawo.isa ini nga malipayon nga tinion sa diin aton matalupangdan nga sa tunga sang aton kakulangan kag kapaltahan, may madalaganan kita nga Amay nga handa sa pagpatawad sa aton bisan pa nga sa masami aton ginbalibaran ang Iya nga paghigugma paagi sa aton mga sala.

Sa gihapon ang aton Amay makasiling gid lang sa aton: “WELCOME HOME… MY CHILD!”

2nd Sunday of Lent (C)

BUKAS SA PAGPAMATI SA DIYOS

“May isa ka Pari nga nagmisa. Kag samtang sia nagasermon, iya nadiparahan ang isa ka matahum nga dalaga nga manami ang yuhom sa iya kag sige man ang tangu-tangu sa tagsa ka punto nga iya ihambal. Ang pari ‘na-excite’ kag ‘na-flattered’ bangud sini, gani naglawig iya sermon.

Pagkatapos sang iya sermon, sia nagbalik sa iya pulongkoan. Kag sang pagtalikod niya sa lin-ay, iya nakita nga ini nagayuhom man gihapon sa iya. Kag sige man gihapon ang tangu-tangu sa iya. “Maayo gid ko siguro magsermon mo!”, siling sang pari sa iya kaugalingon.

Apang sang pagtindog sang mga nagasimba para sa pagpangamuyo sang ‘Timutuo Ako’, didto kag iya natukiban ang mapait nga kamatuoran: “Ang dalaga patago nga nagkuha sang “earphones” sa iya dalunggan kag nagsulod sini sa iya bulsa. Wala sia gali ya gapamati o nagabilib sa pari kundi nagapamati sang ‘music’!”

Nagapati ako nga ining mga butang masami nga nagakatabo – sa Simbahan, sa mga olubrahan, o bisan sa aton mga puloy-an. Kita nagahulag nga daw nagapamati sa isa kag isa, apang, sa minatuod, wala gali. Ara ang aton presensya apang ang aton panumdoman malayo kaayo.

Ang nagadaguob nga tingog sang Amay gikan sa panganod nagsiling: “Ini ang akon pinalangga nga Anak. Pamatii ninyo sia!” Nagapamati gid man bala kita sa Ginuo kag nagasunod sang iya ginahambal? Indi bala duha gid ang atono dalunggan kag isa lang ang aton baba? Ngaman nanamian gid kita maghinala, magtsinismis, kag magkinatakata? Tani sa sining kwaresma, matun-an ta ang magpamati kag magpati sa ginahambal sang Dios, sang sa ginahambal sang kalibutan.

   Ang isa sa mga masubo naton nga kina-andan sa ‘pagtakup’ sang aton kaugalingon sa Diyos amo ang dili pagtalupoangud sang aton kapaltahan, sa baylo aton lang ginatulok ang kapaltahan sang iban, sa bagay nga isa sa mga naandan naton nga ginabuhat amo ang aton pag-”komparar” sang aton kaugalingon sang sa iban, ukon ang pagkomparar naton sang isa ka tawo sa aton kalapit ukon sa aton kilala. Kon may malain gani nga hitabo ukon “malas” nga mag-abut, madasig kita dayon nga magsiling: “Muna, kay katig-a gid sang iya ulo, tan-awa kundi naaguman nya gid ang para sa iya– marisi ina sa iya!” Madamo man kita sang komentaryo kon ang isa ka tawo matakdan sang sakit sa lawas. Ayhan ang iban nagasiling: “Amo gid man na ang bagay sa iya kay abusador siya sa iya maayong lawas! Tan-awa bala ako, mas maayo ako ya sa iya sang napulo ka pilo!” Madamo pa kita nga mga hambalanon nga nagatumud sa amo nga mga hitabo sa aton kabuhi.

Sa sini nga kaangtanan, ginatakpan naton ang kahigayunan sang aton Amay sa pagpahayag sang Iya nga mensahe sa aton, kag  madali naton makalimtan nga sa aton kabuhi may duog pa nga sarang naton makaayo, ukon kon maayo na, sarang pa gid naton mahimo nga mas maayo. There is always a room for improvement! Kag ang pagpanibag-o ukon ang pagpakamaayo mahanabo gid lang kon kita bukas sa mga kahigayunan nga magpamati sa tingug sang aton amay sa langit.

“Pamatii ninyo Sia”- amo ini ang panugyan sang aton Amay, sa aton nga Iya ginpadal-an sang Iya nga Anak sa pagkatawo sang aton Ginoong Jesukristo. Ang panahon sang Kwaresma nagaagda sa aton sa pagbuhin-buhin sang aton kaugalingon, agud nga mahatagan sing lugar ang Iya panawag sa paghatag sing kaayohan sa aton isig-katawo, kag sa pagpamati sang Iya Maayong Balita. We are being invited to be less and less of ourselves, and become more and more of God and of others!

1st Sunday of Lent (C)

PAGSALIG SA KUSOG SANG DIYOS

Tanan kita ginatentar o natentar na. Bisan gani ang aton Ginuo gintentar man. Apang bisan ang ‘tentasyon’ indi sala, dapat ta dumdumon nga ini makatalagam. Kay sa oras nga magpatentar kita, indi na ina tentasyon kundi ‘sala’ nga nagapalayo sa aton sa aton Dios. Ginapaanggid ang tentasyon sa isa ka ido nga nagaid sa isa ka haligi nga hala ang pagngurob kag paglahay sa imo. Kon magpalayo ka lang, indi gid ikaw maano. Pero oras nga magpalapit ka na, dira ka na niya haklabon, kay ginhatagan mo sya sing kahigayunan..

Karon paano kita makabato sa tentasyon? Wala na sang iban pa nga paagi kundi nga ILUGON si Kristo nga nangin madinalag-on sa tentasyon sang yawa. Si Kristo wala naghampang sang kalayo ni Satanas gani wala Sia nasunog. Masami, ini ang aton pinakadaku nga sala. Nabal-an ta ang aton kahuyang apang tungod sang aton ‘bugal’ o ‘overconfidence’, nagalumpat kita sa tentasyon nga nagapati nga indi kita maano. Daw pareho bala ini nga imo itusmog ang imo kamut sa nagadaba-daba nga kalayo sang ‘gas stove’, kag dayon mangamuyo ka nga indi mabatok ang imo mga tudlo. “Avoid all occasions of sin.” Likawan ta ang tentasyon, labi na gid, ang mga tentasyon nga nagaguba sang aton kabuhi kag sang kabuhi sang aton mga ‘mahal’ sa kabuhi!

 Bilang pagsaulog sang nahauna nga Dominggo sining panahon sang Kwaresma, kita ginapahanumdum sang aton Simbahan kon ano ang kahulugan sini nga tion paagi sa aton mga Balasahon kag mga Ebanghelyo sa Santos nga Misa.

Karon nga Dominggo, ginapakita sa aton kon paano “ginsulay” ang aton Ginuo sang yawa sang Siya nagahanda sang Iya nga kaugalingon paagi sa pagbuhat sang isa ka “retiro” didto sa disyerto sa sulud sang kwarenta ka adlaw kag gab-i nga wala sang ginka-on… ini mga inadlaw sang PAGPAMU-ASA agud Siya may kabakud sa “kalag” sa pagpakig-away sa gahum sang yawa!

Apang ang yawa, may mga padihut gid agud kuntani “patalangon” ang aton Ginuo sa pagtuman sa misyon nga gintugyan sa Iya sang Iyang Amay nga langitnon– ang misyon sa paghalad sang Iya nga kabuhi para sa kaluwasan sang bug-os nga katawhan– “the mission to be the EBED YAHWEH– the Suffering Servant!”

Amo gani nga ang mga pagsulay sang yawa, nagapatuhoy sa “pagkuha” sang mga kabudlayan nga ginasumalang sang aton Ginuo… gutum, pag-antus, kag pagkaulipon, baylo sa kabulusgan, kasulhayan, kag pagkagamhanan sa dutan-on nga pagkabutang!

Amo ini ang kwaresma– TION SANG PAGSULAY. Kon kita na-angut sa aton Ginuo kag may maathag nga misyon sa aton pagka-kristiyano, wala sang     kahigayunan sa aton ang yawa!

Ang panghangkat sang panahon sang kwaresma indi nga mangin “santo-santito” ang aton mga nawong, kundi magmangin santo ang aton pagpangatubang sa pag-atubang sang kahuyang sang aton nga pagkatawo. Ini amo ang pag-atubang sang mga pagsulay kag kahuyangon sang aton kinatuhay, suno sa ginatudlo subong sang aton Ginoong Jesus– pagpangatubang nga bisan nano pa man ang ginapakita nga “manami” sa aton sang panulay, indi ini sarang makalupig sa kaayo sang Diyos! Diri sa sini nga panimuot nagsandig ang aton Ginoo sa kwarenta ka adlaw nga Sya nagpu-asa didto sa desierto. Ang unod sang Iya mga sabat sa ginatanyag sang yawa, ma-suma naton sa isa lamang ka kamatuoran, kag ini amo ang bug-os nga PAGSALIG nga ang Diyos nakahibalo kon nano ang mas maayo para sa aton!

Amo ini ang panahon sang kwaresma. Tion sang aton bug-os nga pagsalig nga ang Diyos padayon nga naga-upod sa aton! Kaupod ta bala ang aton Ginuo sa sining panahon sang Kwaresma?

5th Sunday in Ordinary Time (C)

FROM SINNER TO SAINT

Sa masami, kita nagapamangkot: Ano bala ang pagkakilala sang mga tawo kay Kristo? Ano bala ang nagabutong sa ila para magtuo sa iya? Apang subong, kita mamangkut sing baliskad: Ano bala ang nakita ni Kristo sa iya mga ‘disipulo’? Ano bala ang nagganyat sa Iya agud Iya sila tawgon? Ano bala ang ila mga kalidad nga Iya gid sila ginsaligan? Ano gid ayhan ang nakita ni Kristo sa sining mga tawo?

Aton  nahibaluan nga ang iya mga Apostoles padayon nga nangin “imperpekto” kag mahuyang nga mga tawo bisan pa kaupod na nila ang Ginuo. Apang aton nahibaluan kag nakita nga lain gid ya ang pagtulok sa ila sang aton Ginoo. Gintulok Niya sila sing may paghigugma kag pagsalig. Gintulok Niya sila bilang mga tawo nga may bwasdamlag kag ginbuligan sila sa ila ikasarang agud ini mangin kamatuoran. Buot silingon, nakita ni Kristo sa ila ang “kapasidad” nga mangin maayo o pinakamaayo. Iya nakita ang isa ka Santo sa isa ka ahaw nga mangingisda. Iya nakita ang isa ka Apostol sa isa ka ordinaryo nga trabahador nga nagakubhi lamang sa pagpangisda!

Kita, pila bala ka beses nga nagatulok sa aton mga isigkatawo nga may human na, ukon paghusgar na nga paglantaw o sa masami gani, may dala na nga pagpakanubo? Kita nagahala: “Ah, inang mga ‘taga-squatter’ nga ina, pulos na sila mga makawat….”, “Ahay, wala gid sing padulungan ang mga ati nga ina, magakabuhi na gid lang sila nga pobre…”, “Ang akon bata indi na gid magbag-o tubtob sa katapusan!”

Ining mga ulo-estorya nagapakita lamang nga aton ginalimitahan kag ginapunggan ang ikasarang sang aton isigkapareho nga magbag-o o mangin maayo. Tani ilugon naton si Kristo kon paano Sia nagtulok sa Iya mga Apostoles. Kasubong man sini ang Iya nga panulok sa tagsa-tagsa sa aton. Binagbinagon naton ang hulobaton nga nagasiling: “Every Saint has a Past, every Sinner has a Future!”

Amo ini ang estorya ni San Pedro sa aton Ebanghelyo subong. Si San Pedro ginakabig nga isa ka “professional” nga mangingisda...amo ini ang iya nga pangabuy-anan. Gani kon nagsiling siya sa aton Ginuo, “nga sa bug-os nga gab-i nagpanahid kami kag wala kami sang may nakuha nga isda”, wala siya nagahambal suno sa “obserbasyon lamang sang dagat, kundi ini tungud iya gid na-eksperyensyahan suno sa iya pagka-mangingisda. Para sa iya, indi gid siya pwede matudlu-an, apang tungud sang iya nga PAGSALIG sa mga pulong sang aton Ginuo nga: “Iladlad ang imo sahid”, nagtuman siya bisan pa nga daw indi ini mabaton sang iya nga painu-inu… napilitan lang siya...kontra gusto… sige na lang. Ayhan nagahunahuna man siya nga basi sa sini nga paagi, mapakita niya nga siya tama kag ang aton Ginuo, nagsala. Apang, sa wala gid ginadahum-dahum, ginpakita sang Ginuo ang Iya gahum, kag paglantaw sa aton kabuhi– labaw ang Iya nga painu-inu kag plano sang sa aton. Ang ginakabig naton nga imposible nangin isa lamang ka ordinaryo nga hitabo para sa aton Ginuo!

Ginatudlu-an sang aton Ginuo si Pedro nga indi magsalig sa iya tawohanon nga ikasarang, kundi nga siya dapat MAGTUO nga ang aton Diyos MAS NAKAHIBALO kon ano ang maayo sa aton. Para kay Pedro, isa ka daku nga “sala” nga siya nagpangduha-duha sa mga pulong sang aton Ginuo, sa bagay nga siya  nagluhod sa atubangan sang Ginuo kag nagsiling: “Palayo ka sa akon Ginuo, kay makasasala ako nga tawo!”. Natalupangdan ni Pedro ang iya nga kahimtangan sa iya nga pag-atubang sa isa ka ’balaan’ nga tawo– sa aton Ginoo. Apang para sa aton Ginoo, ini isa ka kahigayunan agud kita mabag-o gikan sa pagka-maka-sasala padulong sa pagka-santos Masami kita nagakapukan sa aton pagpangabuhi tungud katulad ni Pedro, kita man nakulangan sang pagtuo, apang yara ang aton Ginoo sa paghatag sa aton sang kahigayunan sa pagbag-o!

4th Sunday in Ordinary Time (C)

ANO  ANG KASIMANWA?

Sa aton Ebanghelyo subong, ginapakita nga nagbalik ang aton Ginuo sa Iya kaugalingon nga banwa. Ginabantug na Siya nga isa ka “Manugbulong” kag “Maayo nga Manugwali.” Ini nga kabantugan, naglapnag sa bug-os nga Israel, sa bagay nga ang Iya mga kasimanwa nagpa-abut nga ayhan “magapasikat” man Siya sa Iya kaugalingon nga banwa paagi sa pagmilagro.

Apang nahibalu-an sang aton Ginuo ang ila nga mga panghuna-huna kag tagipusu-on nga napun-an sang “kahakug kag pagkamaiya-iyahon.” Amo gani nga natingala sila sa Iya mga kadalag-an, tungud “kilala” nila Siya! - Siya nga isa ka anak sang ultimo nga panday kag isa ka “balaynon” nga iloy! Imbes nga malipay sila sa kadalag-an sang ila kasimanwa, nangin isa ini ka kabangdanan sang ila “kahisa kag kahikaw” ayhan sa mga naabut na sang aton Ginuo nga pagkabantug!

Indi bala nagakahanabo man ini sa aton adlaw-adlaw nga pagkabuhi? Daw sa wala kita iya na-ila sang kadalag-an sang aton mga kaingud, kalapit, kag kasimanwa! Masami ang ila kadalag-an nangin okasyon sa aton sa paghikay kag pagkahikaw. Madasig kita dayon magkomentaryo nga “kilala ko na ina siya...ano man lang ina siya sang una?... Iya ginikanan mga wala-wala man gani sang una… mas may ikasarang iya ang amon pamilya sang sa ila… kag iban pa nga indi mayad nga mga komentartyo. Amo ini ang ginatawag naton nga “crab mentality” sang mga Pilipino. Indi kita makaumwad tungud ginabutong naton pabalik sa “bakag” ang mga luyag magsaka!

Masakit man, apang amo ini ang aton namat-an nga kamatuoran, nga sa masami, ang aton mismo mga kasimanwa amo ang aton naila-an nga libakon, pakamala-uton, ukon ginapangitaan sang diperensya. Kag ayhan indi lamang ang aton mga kasimanwa, kundi ang aton mismo nga ka-pamilya. Daw sa indi kita iya sing kumportable nga ang “iban” nga aton kilala, maglabaw pa sang aton nga naabutan… nga ang ginakabig naton nga mga ‘ultimo’, yara na karon sa sitwasyon nga mas mataas sang sa aton nahamtangan!

Amo man ini ang nadangtan subong sang aton Ginoo sa aton nga Ebanghelyo. Imbes nga kuntani malipay ang Iya mga kasimanwa sa mga balita nahanungud sa Iya mga ‘matahum’ kag ‘makatilingala’ nga mga binuhatan sa iban nga lugar, sila iya, naghupot sang kahikaw ukon pagtamay sa Iya tungud kay nahibalu-an nila ang Iya nga ‘ikasarang’ suno sa ila paghukum sa pamilya nga Iya ginhalinan. Ayhan ang iban gani sini nga mga kasimanwa sang aton Ginoo amo mismo ang iya isig-ka-pamilya!

Kag gani, agud nga matakus nila ining ila ‘nabalita-an’ nahanungud sa aton Ginoo, ila Sya ginhangkat sa pagbuhat sang amo man nga mga milagro sa Iya kaugalingon nga banwa. Paagi sa mga milagro nga makita sang ila mga mata, mapamatud-an nga ang ila mga nabati-an nahanungud sa aton Ginoo, minatuod!

Sa pihak nga bahin, ang aton Ginoo nagatulok sa tagsa ka tagipuson sang tawo, kag Iya nahibalu-an nga ang ila lamang interes  amo ang kon bala minatuod nga Sya isa ka ‘salamangkero’ ukon ‘magikero’! Ang ila lang ginapangita amo ang makita ang dalagku nga mga butang nga Iya ginpanghimo sa iban nga lugar kag indi ang minatuod nga kahulugan sang  milagro sa ila nga kabuhi. Sa sini nga sahi sang mga tawo, bisan nano pa kadalagku nga mga katingalahan ang matabo, sa gihapon, indi sila ‘magliso’ sa Ginoo, kay ang ila lang ginalantaw amo ang mga katingalahan nga nagalutaw nga labaw sang sa mga ‘natural’ ukon ‘tawohanon’ lamang nga lebel sang ila panulukan. Ang milagro nagatulod sa aton sa isa ka halintang nga labi nga kinahanglanon naton nga matalupangdan– nga ang KAMOT SANG DIOS PADAYON NGA NAGA-PANGHIKOT SA ATON KABUHI!