1st Sunday of Advent (C)

MANGIN HANDA SA IYA NGA PAG-ABUT!

“May masubo nga balita nga nag-abot sa Dios. Ginasiling sang mga ‘guardian angels’ nga gamay na lang ang mga tawo nga nagapangamuyo. Kay bisan ginahambal sang mga tawo nga importante ang pangamuyo kag nagapanugda man sila nga magapangamuyo, galing tungod pirme sila masako, wala na sila sang tion sa pagpangamuyo.

Gani gintipon sang Ginoo ang konsilyo sang kalangitan kag may anghel nga ‘nagsuggest’ nga dapat dugangan sang isa ka oras ang isa ka adlaw agud gamiton sang mga tawo sa pagpangadi. Ginpasar ini sang konsilyo kag ginmando sang Dios. Sang ibantala ini sa katawhan, nalipay gid sila kag gintawag nila ang ika-25 nga oras nga “Oras sang Dios”.

Apang pagkaligad sang pila ka adlaw, ka-diutay man lang gihapon ang mga pangamuyo nga nagaabot sa langit. Kay ginagamit sang mga mangin-alamon ang ika-25 nga oras sa ila diskusyon kon makabulig gid man bala ini. Ang mga negosyante nagasiling naman nga may ara nga “economic recession” gani ginagamit nila ini para sa negosyo. Siling naman sang mga pari, kinahanglan nila ang oras nga ina sa ila ‘pastoral ministry’. Kag iban pa…

Dayon natukiban sang mga anghel nga ang nagagamit sining oras para sa Dios amo yadtong, sang una, may ara na nga oras sa pagpangamuyo. Gani ‘nag-conclude’ sila nga ang pangamuyo wala nasandig sa oras kundi sa paghigugma sa Dios. Ang mga tawo indi mangin palangadi bisan pa nga sila hatagan sang dugang nga oras. Sa pihak nga bahin, ang mga nagapalangga kag nagadangop sa Dios makakita gid sang tion sa pagpangamuyo, bisan pa, sa sulod sang 24 ka oras lang.”

Ang matuod nga pangamuyo amo ang pagbatyag nga ikaw ginapalangga gid sang Dios. Gani nagapa-ngamuyo ikaw sa iya tungod palangga mo man sia. Ikaw nagapasalamat, nagakasadya, kag nagatinguha nga sundon ang iya kabubut-on sa tanan nga kahigayunan. Pirme mo Sia ginapanumdom kag ginahulat nga may kalangkag ang iya pag-abot.

Ginasuguran naman naton ang isa ka bag-o nga tuig sa kalendaryo sang aton nga Simbahan, kag sa sini nga kaangtanan, ginahingadlan naton ini nga tini-on sang pinasahi sang sa iban. Aton ini ginatawag nga panahon sang ADBIENTO nga naghalin sa tinaga nga ni-latin nga nagakahulugan sang “pagpa-abut” ukon “paghulat”. Ini nga klase sang pagpa-abut may kinatuhay nga kalidad, tungud ini nga pagpa-abut indi lamang sang pagpa-abut nga may pagpabaya, ukon daw wala’y sapayan lamang nga pagpa-abut, kundi isa ka pagpa-abut nga may buluhaton, paagi sa pagpabilin nga “nagabugtaw” ukon nakamuklat ang mga mata… ini nga pagpa-abut amo ang pagpaabut katulad sang isa ka sulugu-on nga nagahulat sa pag-abut sang iya nga agalon. Pagpa-abut nga “alerto” nga NAGABANTAY, tungud nahibalu-an niya nga ang iya agalon maga-abut sa indi mapaktan nga oras.

Ang panahon sang Adbiento nagahatag sa aton sang kahigayunan sa paghanda sang dalan nga pagaagyan sang aton Manluluwas nga matawo sa aton tunga. Sa sini nga tinion, kita gina-agda nga mangin “sensitive” sa aton palibut tungud ang tanan nga nagakahanabo may mga kahulugan kag kaangtanan sa pag-pakatawo sang aton nga Manluluwas.

Kon sang nagligad nga “cycle”, may mga butang kita nga ginpabulag-bulagan, sa sining tion gina-agda kita sang aton Ginuo nga MAGBANTAY kag MAGHANDA nga BUKAS ANG NGA MATA! Kon sang nagligad kita nangin uyaya sa pagtalupangud sing may kaluoy sa isa kag isa, karon ginahatagan kita sing kahigayunan nga mangin maluluy-on! Ano bala ang aton preparasyon sa Iya nga pag-abut?

Christ the King (B)

ANG PAGKAHARI NGA NASANDIG SA PAG-ALAGAD SA KAMATUORAN...

Si Jesukristo Hari kag iya ginpasanag ini paagi sa simple nga mga pulong: “…Tungod sini, nagpakatawo ako kag nagkari sa kalibutan sa pagsaksi sa KAMATUORAN. Ang yara sa kamatuoran nagapamati sa akon.” Si Kristo hari tungod sang kamatuoran. Kon wala sing kamatuoran, ang iya pagkahari wala sing pulos.

Aton nahibaluan nga mabudlay kag masubo ang paghambal sang kamatuoran kag ang magkabuhi para sa kamatuoran. Ngaman? Nahauna, Ini tungod kon magproklamar ikaw para sa kamatuoran, ikaw nagaisahanon gid lang. Amo gid ini ang natabu kay Kristo. Isahanon lang sia sa atubangan ni Pilato. Ang iya pamilya, pariente, mga pinalangga kag bisan ang iya mga gintutun-an wala sa tupad niya tungod sila nakulbaan nga mapatay upod niya. Ikaduha, ini tungod ang kamatuoran masami nga nagapanghangkat kag indi tanan nga tawo luyag nga hangkaton nga   magbag-o o mag-ayo. Ikatlo, ini tungod ang kamatuoran mabudlay himuon kag indi tanan nga tawo gusto magkabuhi nga honest. Ikap-at, ang hublas nga kamatuoran makahuluya kag indi tanan nga tawo sarang makaatubang sang makahuluya nga kamatuoran. Ikalima, ini tungod ang masakit nga kamatuoran madamu sa masami ang naiigu-an kag nasakitan kag masami man nagabalik sa naghambal sini, kag indi tanan luyag mag-antus o mapatay para sa paghambal sang insakto kag matuod.

Apang si Kristo Hari tungod siya nagkari sa pagsaksi (paghambal kag pagsugid) sa kamatuoran. Karon, sa minatuod lang, san-o ang katapusan nga tion nga kita nag-antus sa aton pagsugid sang kamatuoran? Kon wala kita nakaantus tungod sa  paghambal sang matuod, ini bala tungod kay sa masami indi sing ‘bug-os’ ang aton ginapanaksihan nga kamatuoran?- “Half-truth” lang?

 Karon nga Dominggo aton ginatakup ang isa naman ka pahina sa kalendaryo sang aton nga liturhiya sa Simbahan. Nagatakup na ang “Cycle B”, kag nagasugud naman ang isa ka cycle nga amo ang “Cycle C”. Ini nagapakita lang sa aton nga katulad sang aton pagpangabuhi nga “nagapanglakaton”, ang Simbahan padayon man nga nagatikang sa isa ka pagpasimpalad tuhoy sa PAGPANIBAG-O.

Ang kapiestahan sang aton Ginuo bilang hari, isa ka pagtakup nga nagahatag sa aton sang paglaum nga sa likod sang pagbinaylo-baylo nga nagakahanabo sa aton kabuhi, maayo man ukon malain, sa katapusan kita makalantaw nga ang KATUMANAN sang tanan yara nasandig sa aton Ginuong Jesus.– Amo ini ang KAMATUORAN sang Iya nga PAGKAHARI. Kay Kristo nagapatuhoy ang “katumanan” sang tanan tungud Siya amo ang Hari nga nagkari bilang ALAGAD NGA NAGAANTUS (Ebed Yahweh– Suffering Servant), kag magakari bilang hukom kag tag-iya sang tanan nga mga butang. Siling gani ni San Juan: “Sa ginsuguran, yara na ang Pulong, kag ang Pulong yara sa Diyos, kag ang Pulong Diyos… ini nga Pulong nangin Tawo kag nagpuyo upod sa aton.”

Si Kristo amo ang kapupun-an sang pagpahayag sang Amay sang Iya nga kaugalingon sa aton, sa bagay nga ginhatag sa Iya ang tanan nga “OTORIDAD” sa langit kag sa duta. Siya amo ang Hari nga nagkari indi agud alagaran kundi sa PAG-ALAGAD!- Ang marka sang matuod nga pagkahari!

Ginasiling gani nga piesta sang “Cristo Rey” kapiestahan sang mga amay sang pamilya, tungud diri ginabase ang otoridad sang mga amay sa ila kaugalingon nga mga panimalay. Ini nagahatag sa aton sang kahigayunan sa pag-usisa sang aton kaugalingon kon bala kita matuod gid nga NAGA-ALAGAD BILANG MGA AMAY SA PANDONG SANG KAMATUORAN?

33rd Sunday in Ord. Time (B)

ANG KATAPUSAN ISA KA BAG-O NGA PAGSUGUD!

Samtang nagahilapit na ang katapusan nga Domingo sang liturhiya, ginapahanumdom sa aton ang “Katapusan nga Panahon”. Ginapakilala ini sang Ebanghelyo sa estilo kag lenggwahe nga Apokaliptiko. Ini nga sahi sang paghambal nagatumod sa kadalag-an sang Dios batok sa gahum sang kadulom. Kon ang mga tawo makasegurado sang sini nga kadalag-an, magapadayon sila sa pagtinguha nga mangin tampad sa Pulong sang Dios bisan ano pa ang matabu nga paghingabot sa ila. Gani masiling naton nga baliskad ang tinutuyo sining “makahaladluk o makangilidlis” nga matabo. Indi ini isa ka pamahug nga nagapakurog o nagapakulba sa tawo kundi ini ya nagahatag sang paglaum kag kabakod sa katawhan sang Dios.

Sa subong nga panahon, literal ang pagbasa sang iban nga mga tawo sa sining lenggwahe nga apokaliptiko. Ila ini ginagamit nga basehan sa pagtungkad sang mga misteryo kag pagpaathag sang mga trahedya nga nagakahanabo sa karon. Ang iban naman nagapanagna nga madali na lang maguba ang kalibutan. Gani kabaliskaran ang nagakahanabo: imbes nga paglaum, kahadluk ang ginatanum sa painuino kag taguipusuon sang mga tawo.

Kahadluk o kakulba gid bala ang katapusan nga tinaga sa katapusan sang panahon? Dapat INDI! Ang mga mahanabo sa langit, ang mga kalalat-an sa duta indi dapat kahadlukan. Kay ini simbolo lamang sang pagguba sang daan nga kahimtangan agud islan sang Dios sang bag-o. Gani wala sang luha, kasakit ukon sakrispisyo nga indi mapuslan. Ang aton katampad kag katutom ayhan magdulot sa aton sang kasakit o kalugaw-an. Apang may katapusan ini. May padulungan ini nga bag-o kag permanente – kabuhi nga dayon.

Makakulugmat pamati-an ang Ebanghelyo subong nga Dominggo tungud ini nagapakita sa aton sang imahen sang pagkagunaw sang kalibutan… “ang adlaw magadulum kag ang bulan indi na magsanag, ang mga bituon magakalahulog gikan sa langit; kag ang gahum sa kahawaan pagapatalangon sa ila kinaandan nga alagyan…”

Siling sang mga “doomsday prophets”, sang mga “astrologers”, kag iban pa nga mga “scientists”, ini nga mga hitabo amat-amat na nga nagakahanabo sa aton nga panahon subong tungud sang mga epekto sang ’global warming’ kag ’ecological imbalance’. Para sa ila ini mga patimaan nga amat-amat na nga ’nagakatiphag’ ang kalibutan sa bagay nga amat-amat man ini nga nagakaguba. Sa malip-ut nga pulong, sila nagapanagna paagi sa matungkad sang ila pagsiyasat nga malapit nalang ang ’end of the world’.

Kon sa Biblia naton basehon ang kahulugan sang “katapusan”, ini naangut sa ideya sang “fulfillment” ukon KATUMANAN… Kon ginasiling naton nga natapus na ang tanan, buot silingon nga ang tanan nga plano, misyon kag mga buluhaton, natuman na. Kon bala sa pelikula, ang pag-obra sang “script” sang istorya, matahum, tungud sa katapusan, makita naton ang dinalan nga “THE END”. Kon manami gid gani ang sine, nagapamalakpak pa kita pagkatapos! Ngaman? tungud ang tanan nga gintahi-tahi nga mga insidente sang pelikula naintindihan naton sa katapusan. Sa sini MAKASUGUD naman sang bag-o nga istorya ang “script-writer”.

WALA sang gintagna nga adlaw ang aton Ginuo… wala kita makahibalo kon san-o “maguba” ang kalibutan. Apang dapat kita magmangin-handa sa “pag-guba” sang daan agud may “pagbag-o” kita nga padulungan.

Sa pagkamatuod, ang “THE END” indi sang katapusan, kundi isa ka bag-o nga pagsugud...a NEW BEGINNING! 

32nd Sunday in Ord. Time (B)

MINATUOD NGA PAGHATAG

Ang regalo indi mapamatud-an sa hapin lang sini. Ang sulod sang kahon, indi ang hapin sini, ang matuod nga regalo. Gani, indi pareho sa tawo nga madali mabuyok sa katahum nga makita sa gwa, ang Dios nagatulok pirme sa sulod kay ang labing importante ara sa sulod. Ini ang ginatumod sang hulobaton nga nagasiling: “Ang ginatulok sang Dios indi amo ang kadaku sang regalo kundi ang kadaku sang tagipusuon”. Indi ang presyo o bili sang regalo ang importante kundi ang panumdoman kag motibo sang nagahatag sang regalo.

“May estorya nahanungod sa isa ka mag-asawa nga nagselebrar sang masinadyahon sang ila “Golden Wedding Anniversary”. Pagka-aga kag sa ila nakagamnan nga himuon, ang bana ang nagsukad sang kan-on sa kaldero. Kag sa iya ‘nakagawian’ nga himuon sa nagliligad nga 50 anos, iya ginbutang ang dukot sa plato sang iya asawa. Ang asawa nagpangakig sing todo kag nagsiling nga indi na sia magkaon sang dukot kag nagpadayon sa pagpusnga sa iya bana nga wala gid kuno ini sing patugsiling kag pagpalangga sa iya.

Dayon ang bana nga nagahipos lang sa sulod sang malaba nga pag-alburoto kag ‘sermon’ sang iya asawa, nag-uyat sang kamot sang iya asawa kag naghambal: “Palangga ko nga asawa, wala ka lang kabalo nga sa kadugayon nga upod kita, abi ko gusto mo gid magkaon sang dukot? Darling, bal-an mo, ang dukot ang pinakapaborito ko nga kan-on! Kag adlaw-adlaw kag aga-aga, ginahatag ko gid ina sa imo tungod palangga ta gid ikaw!”

Si Mark Link, SJ, nagsugid nga may ara nga tatlo ka sahi sang manugregalo. Nahauna, ang nagahatag nga may pagkanugon, nga nagasiling, “Wala gid ako nanamian sa pagregalo”. Ini nga manughatag nagapaabot nga balusan. Ikaduha, ang nagahatag tungod sang katungdanan kag napilitan lang, gani nagasiling, “Kinahanglan ko nga magregalo”. Ini nga manughatag nahadluk nga mahuy-an kag luyag kilalahon kag dayawon sang iban. Ikatlo, ang nagahatag tungod kay nagapasalamat kag nagasiling, “Gusto ko kag nalipay gid ako nga magregalo”. Ini ang sinsero nga manughatag kag nagakilala nga ang Dios ang tag-iya sang tanan kag ginabalik lang niya ang para sa Dios paagi sa iya pagpaambit sini sa iban.

Sa aton Ebanghelyo subong ginapakita man ang pagdayaw sang aton Ginuo sa isa ka balo nga naghatag bisan pa sang iya nga kinahanglanon. Ang mga balo sa panahon sang aton Ginuo, mga makalulu-oy, tungud sila nagakabuhi lamang sa “rasyon” sang gobyerno kag sila ginakabig nga mga “maluya” sang sosyedad. Apang sa likud sini nga sitwasyon, sa gihapon ang balo naghatag sang iya halad sa Mahal nga Diyos, bisan pa sang iya nga PANGABUHI-AN!

Isa ini ka “insulto” sa mga manggaranon nga naghatag man, apang naghatag lang sila suno sa “sobra” sang ila nga manggad!- nga indi man gani ila! Sila naghatag suno sa kabuganaan sang ila dutan-on nga manggad, apang ang balo naghatag gikan sa KABUGANAAN SANG IYA NGA TAGIPUSU-ON!

Tubtub subong, padayon kita nga nagahalad sa Diyos sa Iya nga Templo ukon sa Simbahan, kag sa gihapon padayon man nga nagaluntad ang mentalidad sa paghatag suno sa kabuganaan nga ayhan “sobra” lang, ukon sa kabuganaan nga naghalin sa tagipusu-on– bisan pa ang kinahanglanon. Kon kaisa, sa sobra KAISIP, ginapangayu-an pa gani sang “proper accounting”! Apang, ANO ANG NAHATAG MO? Sobra?, ukon halin sa imo pangabuhian? Ukon WALA gid gani? INDI KA MAGMA-ISIP sa imo ginahatag. Kon nagabulig ukon nagahatag ka, indi ka na magpa-abut sing balus, kay sa pagkamatuod, ang imo ginahatag indi man ina sang imo. Tanan nga aton ginapaambit, BUGAY sang Dios, kag kon ngaman nga ikaw ang nagapaambit sini, ini tungud INSTRUMENTO ka sang Dios!