HOLY FAMILY (C)

ANG ATON PAMILYA BALAAN

Isa sang aton mga namat-an nga “expression”  nga mga Pilipino amo ang “SUSMARYOSEP”. Sa pagkamatu-od ini naghalinan sa mga ngalan ni “Jesus, Maria, kag Jose!” Ginamitlang naton ini kon kita makibut ukon nagakatingala. Ayhan ini nga expression nagapahayag lang sang aton MABASKUG nga pagtu-o kag pagsalig sa Sagrada Pamilya… nga sa likod sang aton kahadluk ukon katingala, yara sa gihapon nagaluntad ang aton nga “PAGSALIG” sa pahanungdan sining panimalay ni Jesus, Maria, kag Jose! Sila amo ang kabakud sang aton mga pamilya tungud sila naangut gid sang matuod-tuod sa aton Amay sa langit.

Ang panimalay ni Jesus, Maria kag Jose, isa ka panimalay nga wala gid magpalso sa pagtuman sang kabubut-on sang Diyos nga Amay, sa tagsa nila ka pag-giho ukon mga buluhaton. Buot silingon, ini nga panimalay “nahalad” na sa aton Amay sugud pa sa ginsuguran! “It is a family that is CONSECRATED to the Lord!.. And what is consecrated should not be DESECRATED anymore!”

Ang aton nga mga panimalay, paagi sa Sakramento sang Kasal, ginakonsagrar man sa aton Amay! Nagapabilin bala kita nga matutum sa aton sinumpaan bilang isa ka katapo sang panimalay sang aton Amay sa langit? Ukon, ang aton bala nga pag-upod bilang mag-asawa kag isa ka pamilya “NABENDISYONAN” na sang Mahal nga Diyos paagi sa Sakramento sang Kasal? Paano naton ginakabuhi ini nga Sakramento sa aton adlaw-adlaw nga pag-ginawi?

“May estorya nahanungod sang isa ka amay kag sang iya nga bata. Isa ka gab-i, pagpauli sang amay, ang iya bata nagkadto sa iya kag nagpamangkot: “Tatay, pila ang imo sweldo kada oras?” Ang tatay nagsabat: “Kapoy ako anak, indi ako danay pagdisturbuha”. Apang ang bata nagpamilit: “Sige na tatay sugire lang ko bala”. Ang tatay matig-a nga nagsabat: “Isa ka gatos ang akon oras”. Ang bata nagsiling: “Pwede ko Tay makapangayo sing 20 pesos?” Ang amay nagpangakig: “Amo bala ina ang rason kon ngaa nagpamangkot ka? Tulog na didto kay wala ako sang kwarta”. Ang bata nagsulod sa iya kwarto. Pagkatapos sang 30 minutos, nakonsiensya ang amay. Gani nagsulod siya sa kwarto sang iya anak kag nagsiling: “Anak, bugtaw ka pa?” “Huo ‘tay”, siling sang bata. Ang amay nagsiling: “Ari ang 20 pesos oh, anhon mo ini?” Ang bata nagkuot sang kwarta sa idalum sang iya ulunan kag nagsiling sa iya amay: “Karon, tungud kay gintagaan mo ako Tay sing 20 pesos, may isa na ako ka gatos  nga natipon.Tay, pwede ko bala tatay mabakal ang isa mo ka oras? Nahidlaw na gid ako Tay sa imo”.

Paagi sa iya pagkatawo, si Kristo nagsulod sa isa ka pamilya. Tungod sini, ang pamilya nahimo nga sagrado. Ang pamilya ginbuko sang Dios agud nga ang isa ka bata nga mabun-ag sa kalibutan, makakita sang gugma, pagpalangga kag seguridad. Ang kahulogan kuno sang “FAMILY”, amo nga “Father and Mother I Love You”. Buot silingon ang pamilya nanday Jose, Maria kag Kristo sagrado tungod sila nagahigugmaanay sing minatuod kag bug-os. Sa pagkakita nila kay Jesus, pagkatapos sang malawig nga pagpinangita, wala sila nagsinggit kay Jesus: “Hoy ulugtasan ka nga bata, sugod karon, “grounded” ka!” Kag wala man si Jesus nagbato sa ila. Tani ang aton pamilya mangin kaangay man sa ila. Kabay nga magpalanggaanay man kita pareho sang pagpalanggaanay nila. Agud nga ang aton pamilya mangin sagrado man pareho sa ila.

4th Sunday of Advent (C)

ALAGAD NGA NAGASAKRIPISYO

“May isa ka hari nga wala sang bata nga lalake. Gani sia nag-imbitar sa tanan nga pamatan-on sang iya ginharian agud himuon niya nga “adopted son” kag agud amo ang magabulos sa iya. Duha lang ang ‘qualifications’: Ang pamatan-on dapat nagahigugma sang minatuod sa Dios kag sa iya isigkatawo. May isa ka imol nga pamatan-on nga gusto mag-apply apang wala sia sang ‘desente’ nga bayu nga suksukon. Gani sia nagtipon kag sa katapusan, sia nakabakal gid man sang ‘desente’ nga suluksukon. Sang sia lapit na lang sa palasyo, iya nasumalang ang isa ka ginakurog sa tugnaw nga tigulang nga nagapangayo sang bayu nga suksukon. Ang tigulang nagpangayo na sa mga pamatan-on nga naglabay, apang wala gid sa ila, bisan isa ang naghatag sa tigulang sang bayu. Ang pamatan-on natandog gid sa kahimtangan sang tigulang kag gani gin-uba kag ginhatag niya sa tigulang ang iya bayu para sa ‘interview’. Dayon ang pamatan-on nagdiretso sa palasyo nga nagaduha-duha kon pasudlon pa sia tungod sang iya mahigku kag gisi-on nga bayu. Apang nakasulod man sia gihapon sa indi nya mahangpan nga kahigayunan. Sa iya pagsulod sa kwarto kon sa diin ara ang trono sang hari, indi sia makapati sa iya nakita. Kay ang nagapungko sa trono sang hari, amo ang tigulang nga iya ginhatagan sang iya gintiponan nga bayu, nga nagasuksuk sang amo nga bayu. Dayon ang hari nagyuhom sa iya kag naghambal: “Welcome, anak ko!”

Ang selebrasyon sang pagduaw o pagbisita ni Maria sa iya pakaisa nga si Elizabeth nagahanduraw sang pinakatahum nga aspeto sang aton pagka-Kristiano: Pag-alagad o Pagbulig sa iban, ilabi na gid, sa mga nagakinahanglan. Kag dugang pa diri, ini nga pagduaw nagahatag gid sang grasya kag kasadya tungod ini ginaupdan sang pagsakripisyo sa pamaagi sang paglakaton sing kapin sa 70 milya, halin sa Nazareth pakadto sa Ein Karem, kag pagdalidali nga nagaisahanon lang. Ang pagsakripisyo ni Maria padulong sa iya pakaisa nga si Isabel nagapakita sa aton kon paano sya nagsakripisyo lamang nga makaalagad… wala sya nagpanumdum sang iya kaugalingon nga kaayohan lamang.

Indi sang kumpleto ang pagsaulog sang Piesta sang Paskwa sang aton Ginuo kon indi naton pagtandugon ang nahanungud kay Maria, tungud gain nga ang Pagkatawo sang aton Ginuo wala nahanabo kon wala ining Babayi nga naghatag sang iya pahanugut nga matuman sa iya ang pagbulut-an sang aton Ginuo.

Sa pagkamatu-od, bisan ang aton Misa de Gallo, isa ka selebrasyon nga may yara nga “Marian flavor” tungud ini ginhatag nga prebelihiyo sa aton nga mga Pilipino sang Santo Papa, bilang mga debotos kag debotas sang aton Mahal nga Iloy. Huo, kita lang sa Pilipinas ang may yari sini nga selebrasyon! Kita lang ang may kustombre nga nagasaulog sang Misa Aguinaldo.

Ini tanan aton ginahalad bilang  paghanda, nga yara ang espiritu sang aton Iloy, Birhen Maria, sa malapit na lang nga pagkatawo sang aton Ginuo.

Gina-agda kita sang Simbahan paagi sa aton Liturhiya subong, nga maglantaw sa pagkatawo sang aton Mahal nga Iloy, ilabi na gid ang iya PAGKAMATINUMANON sa pagbulut-an sang Diyos sa iya nga kabuhi. Bisan pa nga wala ukon indi niya mahangpan ang kahulugan sang iya nga “papel” nga mangin Iloy sang Diyos, iya ini ginbaton bilang isa ka “Alagad” nga matinumanon!

Labaw sa tanan nga layi kag mga pagkagamhanan, amo ang PAGKAGAMHANAN SANG DIYOS! Diri nagikan ang aton tawohanon nga awtoridad kag poder sa aton isigkatawo! Ang basehan sini tanan amo nga  ang Diyos amo ang TAG-IYA sang tanan. Kita sa masami, diutay pa lang gani ang aton napanag-iyahan, nagadumdum kita nga ini tungud lamang sa aton pina-ninguha-an– nagabugalon kita! Tularan ta si Maria– ang mapa-inubuson nga alagad sang Diyos!

3rd Sunday of Advent (C)

PAG-AMBIT KAG PAGPAKIG-AMBIT!

Sang ‘Christmas Vacation’, may tatay nga nagdala sang iya duha ka bata sa isa ka ‘carnival’. Nagpalapit sia sa ‘ticket counter’ sang ‘ferris wheel’ kag nagpamangkut: “Pila ang bayad sa pagsakay?” Ang nagabantay nagsabat: “100 para sa imo kag 30 para sa 8 anos paibabaw nga bata kag libre para sa 7 anos paidalum. Ano ang ila edad haw?” Ang tatay nagsabat: “Ang manghod 6 ka tuig kag 8 anos ang magulang. Buot silingon, 130 ibayad ko sa imo?” Ang gabantay nagsiling: “Sir, kamanggaranon gid guro sa imo nga tawo. Kay kon ginhambal mo nga 7 lang ka tuig ang magulang, indi ko man gyapon mabal-an.” Kag ang tatay naghambal: “Huo, pwede ko gid man nga ihambal sa imo. Apang ang akon mga bata nakahibalo gid kon ano ang ila edad kag indi ko gusto nga tawgon nila ako nga butigon!”

Sa aton Ebanghelyo sa sining ‘Gaudete Sunday’, ang mga manugsukot sang buhis, mga soldado kag mga ordinaryo nga tawo nagpamangkut kay San Juan Bautista kon ano ang ila dapat himuon agud makaaman sang nagakaigo sa pag-abot sang Mesias. Kag si Juan naghangkat sa ila sa paghimo sang HUSTO, ENSAKTO, MAAYO KAG MATARUNG sa ila tagsatagsa nga sitwasyon kag hilikuton sa kabuhi. Kon sila manggaran, dapat sila mangin maalwan sa mga wala-wala. Kon sila ara sa poder, dapat indi sila  magpangurakot. Kon sila may ‘otoridad’, dapat indi nila paggamiton ini sa pagpamahog, paghalit, pagtonto kag pagdaug-daug sa iban. Buot silingon, mangin takus kag igo lamang ang aton preparasyon sa pag-abot ni Kristo kon kita nagahimo sing HUSTO, ENSAKTO, MATARUNG  KAG MAAYO sa oras nga tanan kag sa bisan diin sa aton pagkabuhi adlaw-adlaw.

Madamo na karon nga mga “socio-analysts” kag mga “sociologists” nga nagasiling, suno sa ila mga pagsayasat, nga ang kakulangan, ukon ang kagutum nga nagaluntad sa aton pungsod, nagikan sa TUMAN NGA KASAKON sang mga “manggaranon” kag mga “impluwensyado” nga mga tawo. Imbes nga magkadto kuntani sa kadamu-an ang “bunga” ukon ang “patubas” sang kalibutan, ini nagkadto lamang sa kamut sang pila ka mga manggaran. Katulad nalang abi sang mga proyekto sang aton Gobyerno. Tungud sang mga SOP’s nga ginasiling, bisan pa ang mga “project engineers” nagpanghakruy nga nagatu-ad, nga ang budget nga isa (1) ka milyon ka pesos, isa ka gatus (100) ka libo nalang ang naga-abut sa mga tawo. Gani makalulu-oy ang mga pumuluyo, kay kuntani, ila ato tungud sa ila ginabayad nga buwis sa gobyerno, apang gintaban lamang sang mga oportunista kag mga hamhaman sa pag-angkon sang mga butang, bisan pa ang indi ila! Amo gani nga indi kita makabangon kag makalakat sang maayo tuhoy sa dalan sang pag-umwad tungud ang sistema sang aton pagpadalagan sang aton   gobyerno, ginalaktan sang sobra-sobra nga pagkama-iya-iyahon nga nagapamintaha sa tagsa-tagsa ka pumuluyo sang aton pungsod!

Ini nga mga bagay, wala lamang matabo sa aton panahon subong. Bisan pa sa panahon sang aton Ginuo, ini nga mga bagay nagakahanabo man. Amo gani nga sang San Juan ginpamangkut sang mga tawo kon ano ang ila buhaton agud maangkon ang kabuhi nga wala sing katapusan sya nagsabat nga: “Kon duha ang imo bayu, ihatag ang isa sa wala sing bayu; kag kon sin-o ang may kalan-on, dapat maghatag sa mga wala sing kalan-on”… Indi magsukot sang sobra… indi magkuha sang kwarta sa palugos! Amo ini angpaghanda sang dalan nga pagaagyan sang Manluluwas. Kon luyag kita maglampuwas sang sitwasyon sang PAGPAMINTAHA dapat nga MAGPA-AMBIT KAG MAGMA-ALWAN!- Sa sini kita may matuod nga kalipay sa aton pagsaulog sang Paskwa sang Pagkatawo!

2nd Sunday of Advent (C)

TINGUG NGA NAGAPAMUKAW!

Sadtong una tubtub karon, sa sidlangan nga bahin sang kalibutan, kon ang isa ka hari magplano sa pagbisita sa isa ka bahin sang iya ginharian, sia nagapadala sang mensahero nga mag-una sa iya para sa paghambal sa mga tawo didto sa pag-aman sang iya alagyan. Si San Juan Bautista ginakabig nga amo ang mensahero sang hari sang mga hari. Apang ang sahi sang preparasyon nga iya ginbantala amo ang pag-aman sang taguipusuon kag kabuhi. “Ang Hari magakari,” siling niya, “Kay-oha, indi ang inyo mga karsada kundi ang inyo mga kabuhi”. Kag ini nga mensahe sang mensahero ni Kristo ginahatag sa aton bilang obligasyon sa pagtadlong sang aton kabuhi o pamatasan, agud nga kon ang Hari mag-abot na, malipay gid sia sa iya makita. Kag iya kita padyaan sang kaluwasan.

“May estorya nahanungod sa isa ka hari nga nagbutang sang isa ka daku nga bato sa tunga sang nagaisahon nga karsada pakadto sa merkado kag dayon nagpasalipud sa paglantaw kon sin-o ang magkuha sang bato. Damu nga mga klase sang tawo ang nag-abot kag nakakita sang bato. Ang iban nagtulok lang sa bato kag nagdiretso sa paglakat paagi sa pagpa-ngalihid diri. Ang iban naman, nakakita sa bato kag naingit, nagbasol kag nagbuyayaw sa hari kon ngaman wala nya gid ginpakuha sa iya mga soldado ang nagatublag nga bato. Kag damu pa, apang wala gid sa ila, bisan isa, ang may nagkuha sang bato. Sa katapusan, nag-abot ang isa ka manugbaligya sang utanon nga nagasakwat sang iya baligya. Sa iya pagkakita sa daku nga bato, iya ginbutang ang iya dala, nagpangita sang kahoy kag ginpaligid ang bato pahigad. Dayon, sa iya pagbalikid sa lugar nga ginhalinan sang bato, iya namulalongan ang isa ka puyo-puyo. Sang iya ini ginbuksan, sia nakibot tungod ang sulod sang puyo-puyo mga diamante kag sulat halin sa hari nga nagasiling: “Ining mga diamante ginahatag sa tawo nga magakuha sa sining daku nga bato!”

“Magbiya kamo sa inyo mga sala!...” Amo ini ang matunog nga tingug ni Juan Bautista nga nagapanawagan indi lamang sa iya nga panahon, kundi bisan pa sa aton nga panahon subong. Gina-agda kita niya sa pag-obra sang tadlong nga dalan bilang    paghanda sa pag-abut sang pagkatawo sang aton nga Ginuo. Amo ini ang tama nga “description” sang sala– ini nagapahamulag sang aton relasyon sa Mahal nga Diyos, tungud ang dalan nga aton gina-agyan isa ka dalan nga tiko! - “We miss the target”, kag gani “nagatalang” man kita sa aton pagkabuhi!

Isa ini ka daku nga upang katulad sang isa ka daku nga bato nga nagatulud sa aton masami sa paglihis sa aton kinaandan ukon tadlong nga pagpanglakaton sa dalanon sang kabuhi.

Sa sining masako na nga mga inadlaw… sa sining “Christmas rush”, si San Juan Bautista naga-agda sa aton sa pag-usisa sa aton mga “values” ila bi na gid sa aton pagsa-ulog sang “Paskwa sang Pagkatawo” sang aton Ginuo. Basi mawili kita sa paghinanda sang mga regalo nga malipatan naton ang aton matuod nga GINAREGALOHAN… basi mawili kita sa paghanda sa aton mga “Christmas Lights” kag aton malipatan ang aton matuod-tuod nga “LIGHT OF LIFE”, basi mawili kita sa aton mga “Christmas Trimmings” kag aton malipatan matuod naton nga GINA-ADORNOHAN NGA SELEBRANTE”...Basi mawili kita sa PAGPINAMANTAY sa iban kag aton malipatan ang MAGMABINANTAYON sa aton KAUGALINGON! Basi ang aton Paskwa ara lang sa selebrasyon kag madula na ang SELEBRANTE nga amo ang aton Ginuong Jesukristo! Ihanda naton ang tama nga dalan para sa ATON GINUONG JESUS! Ihaboy naton ang mga naga-upang nga mga bagay nga nagatabon sang matiod nga kahulugan sang pagkatawo sang aton Ginoo!

1st Sunday of Advent (C)

MANGIN HANDA SA IYA NGA PAG-ABUT!

“May masubo nga balita nga nag-abot sa Dios. Ginasiling sang mga ‘guardian angels’ nga gamay na lang ang mga tawo nga nagapangamuyo. Kay bisan ginahambal sang mga tawo nga importante ang pangamuyo kag nagapanugda man sila nga magapangamuyo, galing tungod pirme sila masako, wala na sila sang tion sa pagpangamuyo.

Gani gintipon sang Ginoo ang konsilyo sang kalangitan kag may anghel nga ‘nagsuggest’ nga dapat dugangan sang isa ka oras ang isa ka adlaw agud gamiton sang mga tawo sa pagpangadi. Ginpasar ini sang konsilyo kag ginmando sang Dios. Sang ibantala ini sa katawhan, nalipay gid sila kag gintawag nila ang ika-25 nga oras nga “Oras sang Dios”.

Apang pagkaligad sang pila ka adlaw, ka-diutay man lang gihapon ang mga pangamuyo nga nagaabot sa langit. Kay ginagamit sang mga mangin-alamon ang ika-25 nga oras sa ila diskusyon kon makabulig gid man bala ini. Ang mga negosyante nagasiling naman nga may ara nga “economic recession” gani ginagamit nila ini para sa negosyo. Siling naman sang mga pari, kinahanglan nila ang oras nga ina sa ila ‘pastoral ministry’. Kag iban pa…

Dayon natukiban sang mga anghel nga ang nagagamit sining oras para sa Dios amo yadtong, sang una, may ara na nga oras sa pagpangamuyo. Gani ‘nag-conclude’ sila nga ang pangamuyo wala nasandig sa oras kundi sa paghigugma sa Dios. Ang mga tawo indi mangin palangadi bisan pa nga sila hatagan sang dugang nga oras. Sa pihak nga bahin, ang mga nagapalangga kag nagadangop sa Dios makakita gid sang tion sa pagpangamuyo, bisan pa, sa sulod sang 24 ka oras lang.”

Ang matuod nga pangamuyo amo ang pagbatyag nga ikaw ginapalangga gid sang Dios. Gani nagapa-ngamuyo ikaw sa iya tungod palangga mo man sia. Ikaw nagapasalamat, nagakasadya, kag nagatinguha nga sundon ang iya kabubut-on sa tanan nga kahigayunan. Pirme mo Sia ginapanumdom kag ginahulat nga may kalangkag ang iya pag-abot.

Ginasuguran naman naton ang isa ka bag-o nga tuig sa kalendaryo sang aton nga Simbahan, kag sa sini nga kaangtanan, ginahingadlan naton ini nga tini-on sang pinasahi sang sa iban. Aton ini ginatawag nga panahon sang ADBIENTO nga naghalin sa tinaga nga ni-latin nga nagakahulugan sang “pagpa-abut” ukon “paghulat”. Ini nga klase sang pagpa-abut may kinatuhay nga kalidad, tungud ini nga pagpa-abut indi lamang sang pagpa-abut nga may pagpabaya, ukon daw wala’y sapayan lamang nga pagpa-abut, kundi isa ka pagpa-abut nga may buluhaton, paagi sa pagpabilin nga “nagabugtaw” ukon nakamuklat ang mga mata… ini nga pagpa-abut amo ang pagpaabut katulad sang isa ka sulugu-on nga nagahulat sa pag-abut sang iya nga agalon. Pagpa-abut nga “alerto” nga NAGABANTAY, tungud nahibalu-an niya nga ang iya agalon maga-abut sa indi mapaktan nga oras.

Ang panahon sang Adbiento nagahatag sa aton sang kahigayunan sa paghanda sang dalan nga pagaagyan sang aton Manluluwas nga matawo sa aton tunga. Sa sini nga tinion, kita gina-agda nga mangin “sensitive” sa aton palibut tungud ang tanan nga nagakahanabo may mga kahulugan kag kaangtanan sa pag-pakatawo sang aton nga Manluluwas.

Kon sang nagligad nga “cycle”, may mga butang kita nga ginpabulag-bulagan, sa sining tion gina-agda kita sang aton Ginuo nga MAGBANTAY kag MAGHANDA nga BUKAS ANG NGA MATA! Kon sang nagligad kita nangin uyaya sa pagtalupangud sing may kaluoy sa isa kag isa, karon ginahatagan kita sing kahigayunan nga mangin maluluy-on! Ano bala ang aton preparasyon sa Iya nga pag-abut?

Christ the King (B)

ANG PAGKAHARI NGA NASANDIG SA PAG-ALAGAD SA KAMATUORAN...

Si Jesukristo Hari kag iya ginpasanag ini paagi sa simple nga mga pulong: “…Tungod sini, nagpakatawo ako kag nagkari sa kalibutan sa pagsaksi sa KAMATUORAN. Ang yara sa kamatuoran nagapamati sa akon.” Si Kristo hari tungod sang kamatuoran. Kon wala sing kamatuoran, ang iya pagkahari wala sing pulos.

Aton nahibaluan nga mabudlay kag masubo ang paghambal sang kamatuoran kag ang magkabuhi para sa kamatuoran. Ngaman? Nahauna, Ini tungod kon magproklamar ikaw para sa kamatuoran, ikaw nagaisahanon gid lang. Amo gid ini ang natabu kay Kristo. Isahanon lang sia sa atubangan ni Pilato. Ang iya pamilya, pariente, mga pinalangga kag bisan ang iya mga gintutun-an wala sa tupad niya tungod sila nakulbaan nga mapatay upod niya. Ikaduha, ini tungod ang kamatuoran masami nga nagapanghangkat kag indi tanan nga tawo luyag nga hangkaton nga   magbag-o o mag-ayo. Ikatlo, ini tungod ang kamatuoran mabudlay himuon kag indi tanan nga tawo gusto magkabuhi nga honest. Ikap-at, ang hublas nga kamatuoran makahuluya kag indi tanan nga tawo sarang makaatubang sang makahuluya nga kamatuoran. Ikalima, ini tungod ang masakit nga kamatuoran madamu sa masami ang naiigu-an kag nasakitan kag masami man nagabalik sa naghambal sini, kag indi tanan luyag mag-antus o mapatay para sa paghambal sang insakto kag matuod.

Apang si Kristo Hari tungod siya nagkari sa pagsaksi (paghambal kag pagsugid) sa kamatuoran. Karon, sa minatuod lang, san-o ang katapusan nga tion nga kita nag-antus sa aton pagsugid sang kamatuoran? Kon wala kita nakaantus tungod sa  paghambal sang matuod, ini bala tungod kay sa masami indi sing ‘bug-os’ ang aton ginapanaksihan nga kamatuoran?- “Half-truth” lang?

 Karon nga Dominggo aton ginatakup ang isa naman ka pahina sa kalendaryo sang aton nga liturhiya sa Simbahan. Nagatakup na ang “Cycle B”, kag nagasugud naman ang isa ka cycle nga amo ang “Cycle C”. Ini nagapakita lang sa aton nga katulad sang aton pagpangabuhi nga “nagapanglakaton”, ang Simbahan padayon man nga nagatikang sa isa ka pagpasimpalad tuhoy sa PAGPANIBAG-O.

Ang kapiestahan sang aton Ginuo bilang hari, isa ka pagtakup nga nagahatag sa aton sang paglaum nga sa likod sang pagbinaylo-baylo nga nagakahanabo sa aton kabuhi, maayo man ukon malain, sa katapusan kita makalantaw nga ang KATUMANAN sang tanan yara nasandig sa aton Ginuong Jesus.– Amo ini ang KAMATUORAN sang Iya nga PAGKAHARI. Kay Kristo nagapatuhoy ang “katumanan” sang tanan tungud Siya amo ang Hari nga nagkari bilang ALAGAD NGA NAGAANTUS (Ebed Yahweh– Suffering Servant), kag magakari bilang hukom kag tag-iya sang tanan nga mga butang. Siling gani ni San Juan: “Sa ginsuguran, yara na ang Pulong, kag ang Pulong yara sa Diyos, kag ang Pulong Diyos… ini nga Pulong nangin Tawo kag nagpuyo upod sa aton.”

Si Kristo amo ang kapupun-an sang pagpahayag sang Amay sang Iya nga kaugalingon sa aton, sa bagay nga ginhatag sa Iya ang tanan nga “OTORIDAD” sa langit kag sa duta. Siya amo ang Hari nga nagkari indi agud alagaran kundi sa PAG-ALAGAD!- Ang marka sang matuod nga pagkahari!

Ginasiling gani nga piesta sang “Cristo Rey” kapiestahan sang mga amay sang pamilya, tungud diri ginabase ang otoridad sang mga amay sa ila kaugalingon nga mga panimalay. Ini nagahatag sa aton sang kahigayunan sa pag-usisa sang aton kaugalingon kon bala kita matuod gid nga NAGA-ALAGAD BILANG MGA AMAY SA PANDONG SANG KAMATUORAN?

33rd Sunday in Ord. Time (B)

ANG KATAPUSAN ISA KA BAG-O NGA PAGSUGUD!

Samtang nagahilapit na ang katapusan nga Domingo sang liturhiya, ginapahanumdom sa aton ang “Katapusan nga Panahon”. Ginapakilala ini sang Ebanghelyo sa estilo kag lenggwahe nga Apokaliptiko. Ini nga sahi sang paghambal nagatumod sa kadalag-an sang Dios batok sa gahum sang kadulom. Kon ang mga tawo makasegurado sang sini nga kadalag-an, magapadayon sila sa pagtinguha nga mangin tampad sa Pulong sang Dios bisan ano pa ang matabu nga paghingabot sa ila. Gani masiling naton nga baliskad ang tinutuyo sining “makahaladluk o makangilidlis” nga matabo. Indi ini isa ka pamahug nga nagapakurog o nagapakulba sa tawo kundi ini ya nagahatag sang paglaum kag kabakod sa katawhan sang Dios.

Sa subong nga panahon, literal ang pagbasa sang iban nga mga tawo sa sining lenggwahe nga apokaliptiko. Ila ini ginagamit nga basehan sa pagtungkad sang mga misteryo kag pagpaathag sang mga trahedya nga nagakahanabo sa karon. Ang iban naman nagapanagna nga madali na lang maguba ang kalibutan. Gani kabaliskaran ang nagakahanabo: imbes nga paglaum, kahadluk ang ginatanum sa painuino kag taguipusuon sang mga tawo.

Kahadluk o kakulba gid bala ang katapusan nga tinaga sa katapusan sang panahon? Dapat INDI! Ang mga mahanabo sa langit, ang mga kalalat-an sa duta indi dapat kahadlukan. Kay ini simbolo lamang sang pagguba sang daan nga kahimtangan agud islan sang Dios sang bag-o. Gani wala sang luha, kasakit ukon sakrispisyo nga indi mapuslan. Ang aton katampad kag katutom ayhan magdulot sa aton sang kasakit o kalugaw-an. Apang may katapusan ini. May padulungan ini nga bag-o kag permanente – kabuhi nga dayon.

Makakulugmat pamati-an ang Ebanghelyo subong nga Dominggo tungud ini nagapakita sa aton sang imahen sang pagkagunaw sang kalibutan… “ang adlaw magadulum kag ang bulan indi na magsanag, ang mga bituon magakalahulog gikan sa langit; kag ang gahum sa kahawaan pagapatalangon sa ila kinaandan nga alagyan…”

Siling sang mga “doomsday prophets”, sang mga “astrologers”, kag iban pa nga mga “scientists”, ini nga mga hitabo amat-amat na nga nagakahanabo sa aton nga panahon subong tungud sang mga epekto sang ’global warming’ kag ’ecological imbalance’. Para sa ila ini mga patimaan nga amat-amat na nga ’nagakatiphag’ ang kalibutan sa bagay nga amat-amat man ini nga nagakaguba. Sa malip-ut nga pulong, sila nagapanagna paagi sa matungkad sang ila pagsiyasat nga malapit nalang ang ’end of the world’.

Kon sa Biblia naton basehon ang kahulugan sang “katapusan”, ini naangut sa ideya sang “fulfillment” ukon KATUMANAN… Kon ginasiling naton nga natapus na ang tanan, buot silingon nga ang tanan nga plano, misyon kag mga buluhaton, natuman na. Kon bala sa pelikula, ang pag-obra sang “script” sang istorya, matahum, tungud sa katapusan, makita naton ang dinalan nga “THE END”. Kon manami gid gani ang sine, nagapamalakpak pa kita pagkatapos! Ngaman? tungud ang tanan nga gintahi-tahi nga mga insidente sang pelikula naintindihan naton sa katapusan. Sa sini MAKASUGUD naman sang bag-o nga istorya ang “script-writer”.

WALA sang gintagna nga adlaw ang aton Ginuo… wala kita makahibalo kon san-o “maguba” ang kalibutan. Apang dapat kita magmangin-handa sa “pag-guba” sang daan agud may “pagbag-o” kita nga padulungan.

Sa pagkamatuod, ang “THE END” indi sang katapusan, kundi isa ka bag-o nga pagsugud...a NEW BEGINNING! 

32nd Sunday in Ord. Time (B)

MINATUOD NGA PAGHATAG

Ang regalo indi mapamatud-an sa hapin lang sini. Ang sulod sang kahon, indi ang hapin sini, ang matuod nga regalo. Gani, indi pareho sa tawo nga madali mabuyok sa katahum nga makita sa gwa, ang Dios nagatulok pirme sa sulod kay ang labing importante ara sa sulod. Ini ang ginatumod sang hulobaton nga nagasiling: “Ang ginatulok sang Dios indi amo ang kadaku sang regalo kundi ang kadaku sang tagipusuon”. Indi ang presyo o bili sang regalo ang importante kundi ang panumdoman kag motibo sang nagahatag sang regalo.

“May estorya nahanungod sa isa ka mag-asawa nga nagselebrar sang masinadyahon sang ila “Golden Wedding Anniversary”. Pagka-aga kag sa ila nakagamnan nga himuon, ang bana ang nagsukad sang kan-on sa kaldero. Kag sa iya ‘nakagawian’ nga himuon sa nagliligad nga 50 anos, iya ginbutang ang dukot sa plato sang iya asawa. Ang asawa nagpangakig sing todo kag nagsiling nga indi na sia magkaon sang dukot kag nagpadayon sa pagpusnga sa iya bana nga wala gid kuno ini sing patugsiling kag pagpalangga sa iya.

Dayon ang bana nga nagahipos lang sa sulod sang malaba nga pag-alburoto kag ‘sermon’ sang iya asawa, nag-uyat sang kamot sang iya asawa kag naghambal: “Palangga ko nga asawa, wala ka lang kabalo nga sa kadugayon nga upod kita, abi ko gusto mo gid magkaon sang dukot? Darling, bal-an mo, ang dukot ang pinakapaborito ko nga kan-on! Kag adlaw-adlaw kag aga-aga, ginahatag ko gid ina sa imo tungod palangga ta gid ikaw!”

Si Mark Link, SJ, nagsugid nga may ara nga tatlo ka sahi sang manugregalo. Nahauna, ang nagahatag nga may pagkanugon, nga nagasiling, “Wala gid ako nanamian sa pagregalo”. Ini nga manughatag nagapaabot nga balusan. Ikaduha, ang nagahatag tungod sang katungdanan kag napilitan lang, gani nagasiling, “Kinahanglan ko nga magregalo”. Ini nga manughatag nahadluk nga mahuy-an kag luyag kilalahon kag dayawon sang iban. Ikatlo, ang nagahatag tungod kay nagapasalamat kag nagasiling, “Gusto ko kag nalipay gid ako nga magregalo”. Ini ang sinsero nga manughatag kag nagakilala nga ang Dios ang tag-iya sang tanan kag ginabalik lang niya ang para sa Dios paagi sa iya pagpaambit sini sa iban.

Sa aton Ebanghelyo subong ginapakita man ang pagdayaw sang aton Ginuo sa isa ka balo nga naghatag bisan pa sang iya nga kinahanglanon. Ang mga balo sa panahon sang aton Ginuo, mga makalulu-oy, tungud sila nagakabuhi lamang sa “rasyon” sang gobyerno kag sila ginakabig nga mga “maluya” sang sosyedad. Apang sa likud sini nga sitwasyon, sa gihapon ang balo naghatag sang iya halad sa Mahal nga Diyos, bisan pa sang iya nga PANGABUHI-AN!

Isa ini ka “insulto” sa mga manggaranon nga naghatag man, apang naghatag lang sila suno sa “sobra” sang ila nga manggad!- nga indi man gani ila! Sila naghatag suno sa kabuganaan sang ila dutan-on nga manggad, apang ang balo naghatag gikan sa KABUGANAAN SANG IYA NGA TAGIPUSU-ON!

Tubtub subong, padayon kita nga nagahalad sa Diyos sa Iya nga Templo ukon sa Simbahan, kag sa gihapon padayon man nga nagaluntad ang mentalidad sa paghatag suno sa kabuganaan nga ayhan “sobra” lang, ukon sa kabuganaan nga naghalin sa tagipusu-on– bisan pa ang kinahanglanon. Kon kaisa, sa sobra KAISIP, ginapangayu-an pa gani sang “proper accounting”! Apang, ANO ANG NAHATAG MO? Sobra?, ukon halin sa imo pangabuhian? Ukon WALA gid gani? INDI KA MAGMA-ISIP sa imo ginahatag. Kon nagabulig ukon nagahatag ka, indi ka na magpa-abut sing balus, kay sa pagkamatuod, ang imo ginahatag indi man ina sang imo. Tanan nga aton ginapaambit, BUGAY sang Dios, kag kon ngaman nga ikaw ang nagapaambit sini, ini tungud INSTRUMENTO ka sang Dios!

ALL SAINTS' DAY

“BE”-ATTITUDES

Ginasa-ulog naton subong nga Dominggo ang Kapiestahan sang mga Santos… mga tawo nga katulad man naton apang naghimud-os nga makalampuwas sa aton tawohanon nga kahuyang. Sila amo ang mga tawo nga nagpakigbato sa ila kaluyahon, ilabi na gid sa pagda-ug sa pag-ganyat sang  kasal-anan. Sila nagapahayag sa ila pagkabuhi nga ang tawo, bisan pa nga kaupod na sa iya pagkatawo ang pagkahuyang, ang tawo may kapasidad nga magbatak sang iya nga kaugalingon kag sarang makasabat sa panawagan sang aton Ginuong Jesus nga: “Magmangin himpit subong nga ang Iya Amay sa langit, himpit”… Be perfect as my Heavenly Father is perfect!  Sila nagapakita sa aton nga ang mga pagpanginbulahan nga ginmitlang sang aton Ginuong Jesus subong nga Ebanghelyo sarang naton maangkon kon kita maghimud-os sa aton masarangan, kag sa pagsandig sa sarang mabuhat sang Diyos sa aton kabuhi.

Isa sa mga ginmitlang sa mga pagpanginbulahan sang aton Ginuo amo ang MALULUY-ON. Ini tungud sila pagakalu-oyan man sang ila Amay sa langit. Buot silingon nga ginalantaw sang aton Amay sa langit ang aton buhat sang kaluoy tungud una sa tanan, Siya amo ang Amay sang kaluoy, kag luyag Niya nga kita, bilang Iyang mga anak, magpaluntad man sang kaluoy sa aton tunga!

Amo ini ang mga Santos, nalampuwasan nila ang ila tawohanon nga pagkasakon tungud sila nagapati kag nagatuo nga ang aton Amay sa langit napun-an man sang kaluoy kag ginagikanan sang tanan nga kalu-oy.

Ang piesta sang mga Santos nagatudlo sa aton nga ang aton pagkawo wala nasandig sa pagpakasala kundi sa pagtikang sa dalan nga ginatudlo sang aton Amay sa langit!-KALUOY, PAGHIDAIT, KAG PAGPAUBOS!

Si San Agustin, sang una, nagpamangkot: “Kon ang mga simple kag ordinaryo nga mga lalake kag babaye sarang mangin santo, ngaman ako indi pwede?” Ang selebrasyon sang “Todos los Santos” nagapahanumdom sa aton nga kita tanan ginatawag nga mangin santo kag ang pagkabalaan, pagkasagrado o pagkasantos posible para sa tanan. Ang tanan “kandidato” sa pagkasantos

Apang ngaman ginasaulog gid naton ining “All Saints Day” kay damu man nga mga inadlaw sa isa ka tuig nga aton man ginapadunggan  ang mga Santos? Ini tungod kay ang Simbahan nagatulod sa aton sa pagdumdom kag pagpadungog, bisan isa lang sa isa ka tuig kag indi lang sa aton mga paborito, kundi sa TANAN NGA MGA SANTOS, labi na gid ang mga indi sikat, wala nakilal-an kag wala  gin-”canonize’ sang Simbahan– wala ginbantala snag OPISYAL sang aton Santa Iglesia.

Karon, paano naton padunggan kag tahuron ang mga ‘HEREOS’ O ‘BAGANIHAN’ sang aton Simbahan? Wala na sing iban pa nga pamaagi kundi ang ILOGON sila. Magtinguha nga mangin balaan, sagrado o santo man pareho sa ila.

Kag paano? Tumanon kag himuon ang mismo nga “Sermon sa Bukid” ni Kristo: Ang “Beatitudes” – ang Dalan sang Pagkabalaan o Pagkabulahan! Paagi sini, si Kristo naghatag na nga daan sang “talamdan” para sa aton pag-usisa sang aton kaugalingon sa Iya nga paghukum sa aton sa ’pihak’  sang aton kinabuhi: May espiritu ka bala nga mapainubuson? Maluluy-on ka bala? Nagapaluntad ka bala sang Paghidait? Nagtinguha ka bala para sa kaayohan sang imo kalag? Matarung ka bala? Malimpyo bala ang imo taguipusuon? Kag iban pa… Kon ang aton sabat ta HUO, masiling naton nga indi ka malayo, kag laban-laban gid nga ining “November 1”, mangin akon kag imo man FIESTA sa ulihe kon ang aton nga tion mag-abut na!

29th Sunday in Ordinary Time (B)

PAG-ALAGAD SA PAGSERBISYO...

Sang nagligad nga Dominggo ginhangkat kita sang aton Ginuo nga kon luyag kita magsunud sa Iya, dapat naton ibaligya kag ipanghatag ang tanan, agud mangin hilway kita nga makaalagad sa Iya kag sa isa kag isa. Subong nga Dominggo, Iya man ginapahayag kon ano nga SAHI ini nga pag-alagad ang kinahanglanon agud mangin DAKU kita sa atubangan sang Diyos. Ini amo ang pag-alagad nga kita dapat mangin SULUGU-ON sang tanan! “The greatest among you should be the SERVANT of all!”

Para sa aton Ginoo, ang “pagkadaku” ukon ang “greatness” wala nasandig pag-”dominar” sang aton isigkatawo, ukon sa pag-gamit sang aton poder o impluwensya agud mag-lyabe sa iya mga sinakpan, kundi sa pamaagi sa isa ka tampad nga pag-alagad o pagserbisyo, nga ang iya gid lang ginahandum amo ang paghaw-as sa iya isigkatawo sa lunang sang kapigadohon ukon pagkakinahanglan. Ang isa ka minatuod nga lider para sa aton Ginoo, handa sa pagsakripisyo bisan pa sa iya mga kaugalingon nga mga kasulhayan, agud ang iya isigkatawo mahatagan man sang lugar nga makaginhawa sa ila mapi-ut nga kabuhi. Ang isa  ka minatuod nga lider wala nagalan-taw sang iya lang kaugalingon nga bentaha ukon sang mas masulhay nga kabuhi sang sa iya ginadumalahan.

Kabudlay man sini nga mga panudlo!  Amo ini ang klaro nga reaksyon sang mga gintutun-an sang pagkabati nila sini nga mga pulong sang aton Ginuo. Kay sa pagkamatu-od, duna na sa aton pagkatawo nga mas naluyagan naton nga ALAGARAN sang sa MAG-ALAGAD! Luyag kita nga dayaw-dayawon sang mga tawo tungud kita manggaranon, inpluwensyado, lutaw, kag mas may ikasarang sang sa iban. Amo gani nga balingag gid nga lantawon ang mga tawo nga nangako sang SERBISYO PUBLIKO apang kon bayawon ang kwenta, kon ara na sila sa palangaku-an, SILA ANG GINA-ALAGARAN. Kon ingkaso nga sila “mag-alagad” gid man, ini dapat may PORSYENTO gikan sa ila “proyekto”! Tani makamuklat man sila nga ining ila mga proyekto kag ang kwarta nga ginagasto sa amo nga mga proyekto, indi sang ila, kundi IYA SANG MGA PUMULUYO! Makalulu-oy man si Juan de la Cruz nga nagabinayad sang buwis agud tani mag-umwad ang iya pangabuhi, apang ginpanghimuslan lang sang pila naton nga mga “alagad” sa paghut-hut sang iya ginpaninguhaan!

Ang minatuod nga pag-alagad wala naga-isip kag wala nagapamintaha! Sa baylo, ini nagapakita sang pagkasulugu-on paagi sa pag-alagad bisan pa sa labing kubos naton nga mga kautoran. Ini nga pag-alagad nagalab-ut sa tatlo ka “L” sa aton katilingban–  the LEAST, the LAST, and the LOST! Amo ini sila ang labi nga nagakinahanglan nga indi dapat mahamulag sa mata kag prayoridad sang aton mga pangulo. Sila ang mga laragway nga padayon nga magasukma sa aton mga lideres kon ano ang ila mga binuhatan sa pagpanguna sa panong nga natalana sa ila nga posisyon bilang alagad sang mga tawo.

Maasubo lang nga ining tatlo ka mga “L” sang aton katilingban amo ang masami nga nangin biktima sang aton indi maayo nga mga lideres. Imbes nga sila          buligan, sila pa amo ang masami nga ginakangil-aran, ginasikway, ginasika-sika, kag ginapatumbayaan.

Ang aton Ginoo sa aton Ebanghelyo, padayon nga nagahangkat sa tagsa-tagsa sa aton, ilabi na gid ang yara sa mga palangaku-an kon ano nga sahi sang pag-alagad kag mga hilikuton ang aton ginbuhat sa isigkatawo nga nagakinahanglan. Lider ka man, pero KULIPOY ka sa mata sang Dios kon ang imo pag-alagad para lang sa imo kaugalingon nga bentaha. THE GREATEST AMONG YOU SHOULD BE THE SER-VANT OF ALL! Amo ini ang talaksan a gud mangin daku kita sa panulukan sang Dios!

28th Sunday in Ordinary Time (B)

INDI ULIPON SANG MANGGAD!

Isa ka tawo ang nagpalapit sa aton Ginoo nga luyag magsunod sa Iya bilang isa ka gintutun-an. Natalupangdan sini nga tawo nga paagi sa pagsunud sa aton Ginoo, MAANGKON niya ang ginharian sang langit. Sa bagay nga nagpamangkut sia kon ano ang iya dapat buhaton agud iya maabut ang iya ginahandum.

Maathag nga ginpasunod sang aton Ginoo ang mga kinahanglanon. Una, ang pagsunud sa mga kasuguan sang Dios suno sa ginhatag sa ila ni Moises sa daan nga kasugtanan, kag ang pagpabilin nga matutum sini. Sa sini, madasig nga ginpakamatarung sining tawo ang iya nga kaugalingon, nga sia pasado sa sini nga mga “requirements” tungud sugud sang bata pa sia, iya na gintuman ini nga mga kasuguan. Masiling naton nga matarong kag mabuut ini nga tawo. Isa ka Judeo nga wala nagapabaya sa iya pagkamatutum sa pagtuman sang kasuguan… isa ka “law-abiding” citizen.

Apang isa ka daku nga “kasubo” ang nagluntad sa iya kaugalingon sang ginhatag sang aton Ginoo ang ika-duha nga kinahanglanon. Kag ini amo ang “pagbaligya” sang tanan niya nga pagkabutang, kag IHATAG sa mga imol, kag dayon, magsunod sia sa aton Ginoo. Masinulub-on sia tungud madamo sia sang mga pagkabutang nga iya GINAANGKON. Indi sing makatilingala nga gusto man niya nga ANGKUNON ang ginharian sang langit, tungud sa pagkamatuod, may yara nga KAHAKUG nga nagahari sa iya tagipusuon.

Ang kahakug isa ka “bisyo” nga nagaluntad sa tagipusu-on sang tawo kag amo ang masami nga nagadala sang nanari-sari nga mga kala-inan sa aton kaugalingon kag sa aton isigkatawo. Para sa aton Ginuo, ini isa lamang ka upang sa aton pagsunod sa Iya kag upang man sa pagbantala sang Maayong Balita. Kon ang isa ka tawo MAHAKUG, indi siya makapanumdum para sa kaayohan sang iya isigkatawo tungud ang iya lamang ginalantaw amo pirmi ang iya nga BENTAHA. Wala siya nagalantaw kon paano siya MAKAALAGAD kundi kon paano siya MAKA-GANANSYA! Ini nga tawo wala sang lugar para mangin sumulunod sang aton Ginuo, tungud siya isa ka ULIPON sa iya kaugalingon nga mga luyag kag kagustuhan.

Diri sa sini nga panimuot ginahangkat ang tawo nga luyag magsunod sa aton Ginoo. Kon may yara gid man kita nga mga pagkabutang nga sobra na sa aton kaugalingon nga kinahanglanon, “obligado” na kita sa pagpanghatag ukon sa pagpa-ambit sini nga mga nakulangan kag mga wala-wala!

Ang sumulunod wala naga-una sa iya agalon. Amo gani nga sang nagpamangkut ang pamatan-on sa aton Ebanghelyo subong kon ano ang iya buhaton sa pag-angkon sang Ginharian sang Diyos, sa sulud sini nga pamangkut siya nagapahayag kon ano bala ang kinahanglanon nga mangin matuod-tuod nga MALIPAYON sa kabuhi.

Para sa Ginuo, indi makagarantiya nga WALA ka nagabuhat sang mala-in sa imo isigkatawo. Ukon wala ikaw sang ginlapas nga kasugu-an, kon ang imo lamang kaugalingon ang imo ginapanumdum. Ayhan ginasling sang aton Ginuo: “Wala ka matuod sang mala-in nga ginbuhat sa imo isigkatawo, apang ANO ANG MAAYO nga imo ginbuhat sa ila. Ayhan wala ka sing sala sa imo kaugalingon tungud nagalikaw ikaw nga makasala, apang ano ang imo GINBUHAT sa pag-ulikid sa imo isigkatawo?” ULIPON BALA KITA SA ATON KAHAKUG UKON HILWAY NGA NAGA-ALAGAD?        

27th Sunday in Ordinary Time (B)

ANG PAGHIGUGMA ISA KA DESISYON!

    Ang masami nga kabangdanan kon ngaman naga-asawahay ang lalaki kag babayi, ini tungud kay sila nagahigugma-anay. Sa tagsa ka kalasalon nga akon na-interview, ginasiguro ko gid nga ang elemento sang paghigugma nagaluntad sa tunga sang kabuhi sang nobyo kag nobya. Apang isa ka daku nga pagkanugon ang akon mabatyagan, kon pagkaligad sang pila ka bulan ukon pila ka tuig, masapwan nga ang amo nga mga nagbaton sang sakramento sang kasal, nagabulagay suno sa ila mga personal nga mga kabangdanan. Indi madula sa akon painu-ino nga magpamalandong nga ayhan sa pagkamatuod, sang sila gina-interview, wala gid nila mahangpan sing maayo ang kahulugan sang paghigugma. Ayhan masiling naton nga sadto nga tion “love is blind as lovers cannot see”. Ayhan sa sadto nga tion, INDI sang gugma ang nagluntad, kundi lain nga “attraction” ang nagpatunga sa nobyo kag nobya… ayhan ang ila maayong lawas ukon katahum ang nagbuyok sa ila nga “magluyagay” sa isa kag isa.

Sa aton Ebanghelyo subong, ginapakita sang aton Ginuo nga paghigugma indi lamang sang “luyag” ukon “pagkagusto” sa isa ka tawo kundi ini isa ka SINUMPAAN NGA SAGRADO tungud ini nagapahayag sang plano sang Diyos sa PAGHIUSA sang lalaki kag babayi, sugud pa sang Iya pagtuga sa ila.

Ang paghigugma isa ka DESISYON sa pagbiya sang ginikanan agud maghi-usa sa pinalangga tubtub gid sa kamatayon. Ini nagakahulugan nga ini nga desisiyon napasad sa PAGKAMATUTUM. Isa ini ka daku nga panghangkat sa aton nga panahon karon, ilabi na gid sa mga mag-asawa.

Ang aton Arsobispo nagpaathag sini sing maayo sang sia magsulat sa aton sa pagpa-athag sang pagsupak sang “same sex marriage” sa iya sini kaangtanan sa pagkasagrado sang Sakramento sang Kasal. Sia nagsiling: “Ang kasal, nga natukud sa aton kinatuhayan kag sa isa ka balaan nga paghiusa, napasad sa balaan nga plano sang Dios sang Iya pagtuga. Dugang pa, ang Simbahan nagapanudlo nga ang balido nga Kasal sa tunga sang nabunyagan nga Kristyano isa ka sakramento- isa ka kamatuoran nga makaluluwas. Ini nagakahulugan nga si Jesu-kristo naghimo sang kasal nga isa ka makita nga tima-an sang Iya paghigugma sa Iya nga Simbahan (Eph 5:25-33). Bilang sakramento, ang kasal nagahatag sa magti-ayon sang bugay nga ila kinahanglanon nga maghigugma-anay sing may kaalwan sa isa kag isa, sa pag-ilog sa ka Kristo. Ang matuod nga kasal sa Ginoo kaupod ang Iya bugay, nagadala sang magti-ayon sa pagkabalaan. Nangin “ganhaan ini padulong sa balaan”.

Kon ang kinatuhay/natura  kag tinutuyo sang kasal nangin balingag, naga-untat man ang kasal. Sa madamo nga mga rason, ang kasal sang pareho ang kinatuhay/kasarian nagabali sang kinatuhay sang kasal: wala ini napasad sa paghiusa sang lalaki kag babayi, wala ini nagapasakup sa Dios nga manunuga kag manughatag sang bag-o nga kabuhi, kag ang paghiusa sang kinatuhay indi maangkon sang may pareho nga kinatuhay/kasarian. Indi sila makapasakup sa matuod nga paghiusa sang mag-asawa. Gani, sayup ibutang sa halintang sang kasal ang ila paghi-upod.

Sa katapusan, ang kasal isa ka ginatunaan sang tawhanon kag pang-katilingban nga institusyon. Bisan pa nga ini gina-amligan sang sibil kag sang Simbahan, wala ini mag-gikan sa ila, kundi gikan sa Dios. Sa bagay nga indi sarang makabaylo ang sibil ukon ang Simbahan sang kahulugan kag sadsaran sini. Ang kasal, nga iya natura kag tinutuyo gintukod sang Dios, amo lamang ang paghiusa sang lalaki kag babayi kag magapabilin nga amo sini, agud ini mangin isa ka sakramento, isa ka “ganhaan padulong sa balaan”.