27th Sunday in Ordinary Time- Year A - (Mt. 21: 33-43)

 

27th Sunday in Ordinary Time- Year A  

(Mt. 21: 33-43)

  Ang isa ka uma, indi maghatag sang maayo nga patubas ayhan tungud sa duha ka mga kabangdanan: Una nga ang duta indi gid man sing manami nga talamnan, kag ikaduha, nga ini wala pagtatapa sing maayo sang mga manugtanum.

  Sa Nahauna nga Balasahon, ginpakita nga ang talamnan nagpatubas lamang sang maaslum nga mga ubas. Nagpamunga man matuod, apang MAASLUM. Ini, suno kay Propeta Isaias, nagasimbolo sang Israel nga ginhatagan sang PINASAHI nga PAGHIGUGMA sang Dios, nangin bato-bantiling ang tagipusuon sa ila nga pagsabat sa pagsabat kag buhat sang mga buluhaton sang pagtahod sa Iya. Sa pihak nga bahin, ini nga palaanggiran gingamit man sang aton Ginoo sa aton Ebanghelyo, apang, suno sa Iya nga ini naga-representar indi lamang sang talamnan, kundi sang mga ‘agsador’ sang amo nga talamnan, ukon sa mga pangulo sang mga tawo sang Israel. Wala nila pagdumalahi ang ila mga panong sing maayo tungud nawili sila sa pagpamentaha para sa ila KAUGALINGON nga mga interes. Wala nila pagbatuna ang mga Propeta nga ginpadala sang Dios, katulad kay Juan Bautista, tungud madula ang ila kahigayunan sa pagpamentaha ukon pagpangunyadi sa mga tawo. Sa bagay nga sa ulihi, ini nga sahi sang pagdumala pagakuhaon sa ila kag igahatag sa Simbahan nga gintukod sang aton Ginoo.

  Ang Ikaduha nga Balasahon nga ginkuha gikan sa Sulat ni San Pablo sa mga taga-Filipos nagpahag sang kahulugan sini tanan sa aton adlaw-adlaw nga pagkabuhi, nga bilang mga sumulunod sang aton Ginoo, ang paghatag sang maayo nga patubas… sang maayo nga mga bunga, mahanabo lamang kon ang aton nga kabuhi ‘napun-an sang mga panghuna-huna nga maayo, kag dalayawon nga mga butang; mga butang nga matuod, halangdon,  matarong, putli, hiligugmaon, kag dungganon.’ Kon ini ‘tanan nga mga natun-an sa pulong kag sa buhat,  ibutang sa aton mga binuhatan. Kag ang Dios nga nagahatag sa aton sing paghidait, mangin kaupod naton.’

  Ini nga palaangiran sa aton mga Balasahon, wala lamang nagatumud sa mga tawo sa panahon sang aton Ginoo, kundi sa aton man nga nagakabuhi sa subong nga panahon. Sa aton paglantaw sa aton kaugalingon bilang mga ‘agsador’, ayhan, mangin matin-aw ang kahulugan sini nga palaangiran para sa aton. Indi bala, naila kita magpanumdum nga ang isa ka bagay, aton nga GINAPANAG-IYAHAN? Nagasiling kita: ‘Akon ini nga balay… akon ini nga salakyan… akon ini nga duta… akon ini nga tinipunan… kag kadamo nga litaniya sang mga akon sa aton pagkabuhi. Insakto nga magsiling kita nga ang tagsa-tagsa sa aton may kinamatarong sa pag-angkon sang aton pagkabutan, sa bagay nga gina-protektahan gani ini sang aton nga layi kag mga pagsulundan- THE RIGHT TO PRIVATE PROPERTY. Apang kon aton gid nga padaluman ini sa pina-kabasehan sa aton kaangtanan sa Dios, WALA KITA SING GINA-ANGKON…  ang aton pagkabutang kag bisan pa ang aton kabuhi, HINO TANAN- HINULAMAN TANAN SA DIOS. Ngaman, ginpili ta nga matawo sa kalibutan? Ngaman pagmuklat mo sa kalibutan may ginahawiran ka na nga ‘bulawan’ nga kutsara kag tinidor? Ngaman pagbun-ag sa imo ni nanay mo may ginhawiran ka nga nga ‘isa ka hakup’ nga duta? Wala! Katulad sa mga tawo sa aton Ebanghelyo, tanan kita mga ‘UMALAGSA’ lamang sa talamnan sang Dios nga amo ang kalibutan nga aton ginapuy-an! Ang kamatuoran nagsiling nga ang Tagtuga sang tanan nga mga butang amo ang Dios. Sia ang tag-iya, kag ang kalibutan, amo ang Iya nga talamnan. Sa malip-ut nga mga tinuig, kita amo ang mga agsador ukon mga enkargado. Sa pagpakuno-kuno nga ang aton pagkabutang, aton gid, isa ini ka ‘palataw-an’- isa ka butig! Kon ang tanan maglantaw lang kuntani sang mga pagkabutang bilang mga umalagi nga mga bagay, ayhan MAGABAG-O man ang aton katilingban.

 

26th Sunday in Ordinary Time- Year A

 

26th Sunday in Ordinary Time- Year A   

Mt. 21: 28-32

  “Nagasiling ako sa inyo nga unahan pa kamo sang mga manugsukot sang buhis kag sang malain nga mga babayi sa pagsulod sa Ginharian sang Dios…tungud ang mga manugsukot sang buhis kag ang malain nga mga babayi nagpati sa iya. Kamo inyo wala gid magliso ang inyo huna-huna kag magpati sa iya.

Amo ini ang maathag nga paandam nga ginahambal subong sang aton Ginoo sa aton nga Ebanghelyo. Paagi sa Palaanggiran sang duha ka mga anak nga lalaki sang amay nga nagsiling sa ila sa pagkadto sa iya uma. Ang una nga anak nagbalibad, apang sang ulihi amo ang nagkadto sa uma, kag ang manghod nagsiling sing huo, apang sang ulihi, wala iya magkadto. Ang pamangkut sang aton Ginoo amo nga kon sin-o ang nagtuman sa amay nga nakighambal sa iya mga kabataan? “Obvious” man kaayo kon sin-o. Syempre ang magulang, kag sya amo ginatumod sang aton Ginoo sa pagsiling nga “ang mga mangusukot sang buhis kag mga malain nga mga babayi, mangin una pa sa pagsulod sa Ginharian sang Dios… sya amo ang simbolo sang mga ‘makasasala’ nga sa ila nga pagkabuhi ‘nagbalibad’ sa ginahambal sang Dios tungud sa ila tiko nga pag-ginawi, apang sang ulihi, nagliso, nagbag-o, kag nagsugod liwat, sa pagtuman sang ginahambal kag kabubut-on sang Dios.

   Kon aton gid nga lantawon sing matul-id, amo ini ang buot silingon sang aton Ginoo: Ang sin-o man nga nagatuman sang kabubut-on sang Dios, amo ang may minatuod nga may katarungan sa pag-ambit sang kalipay sa iya Ginharian. Indi bala nga ang aton Ginoo amo man ang nagsiling: “Indi ang tanan nga nagasiling, ‘Ginoo! Ginoo’ makasulod sa Ginharian sang langit, apang ang nagatuman sang kabubut-on sang Iya nga Amay sa langit”? Kag ang pagtuman sang kabubut-on sang Amay indi katulad sang ‘manghod’ nga anak sa aton nga Ebanghelyo nga ‘nagpa-huo lang apang wala sang binuhatan’!

  May bag-o lang nga na-ordenahan nga pari, nga Parochial Vicar (Assistant), sang isa ka Parokya nga nagpamangkut sa iya mga parokyano sing subong sini: “Gusto nyo bala nga may ‘bible study’ kita sa aton Parokya kada semana?” Baw naila gid sya kay sobra sa singkwenta (50) ka mga parokyano ang nagsabat nga luyag gid nila ini. Sa bagay nga nagplano na ining bag-o nga pari sang iya mga preparasyon para sa sini nga Bible Study, kag iya ginhambalan ang iya nga Parish Priest, nga tigulang na, sa iya nga “excitement” tungud sining sabat sang mga Parokyano. Ang iya nga Parish Priest nagsiling sa iya: “Indi anay padre mag-umpisa. Sa masunod nga Dominggo, liwata abi ang imo pamangkut. Imbes nga pamangkuton mo kon gusto nila o indi, ang imo ipamangkut amo sini: “Gusto mo bala MAGPASAKUP O MAG-ATTEND sa aton Bible Study kada semana sa Parokya?”. Matuod sang masunod nga Domingo ginpamangkut liwat sang bag-o nga pari ang iya mga Parokyano sang pamangkut nga gintudlo sa iya sang iya nga Kura Paroko, kag sa daku nga kahangawa lima (5) lang ang nag-alsa sang ila mga kamut nga luyag magpasakup sa amo nga Bible Study!

  Sa diin kita sa duha ka mag-utod, ang nagsiling ‘indi’ apang nagtuman sang kabubut-on sang Amay, ukon ang nagsiling ‘huo’ apang asta subong,  pulong lang sang baba, wala gihapon sa aton buhat ang pagtuo nga aton ginapahayag?

25th Sunday in Ord. Time (A)

 

25th Sunday in Ordinary Time- Year A

Mt. 20: 1-16 

  “Mag-obra man kamo sa akon talamnan sang ubas, kay suholan ko kamo sang nagakaigo.” Amo ini ang pangagda subong sang aton Ginoo sa aton nga Ebanghelyo. Ang tanan gintawag Niya sa pag-obra sa Iya nga ‘ubasan’ ukon para sa Iya nga ‘Ginharian’. Ang tanan ginatawag… wala sing pinili-an. Sa kaaganhon man ukon sa kahaponanon man- basta ang tanan ginatawag! Apang aton matalupangdan sa aton Ebanghelyo subong nga may mga tawo nga ‘nagreklamo’ sang ginbaton na nila ang ila nga sweldo. Ang basehan sang reklamo amo nga tungud sila ‘nakauna’ iya sa trabaho nga nagatagiti ang init, pero ang iban, nagpanrabaho lang sang isa ka oras, apang pareho lang ang ila nga sweldo!- “This is UNFAIR!”- suno sa aton expression subong. Apang ang tag-iya sang ubasan subong, nagtindog sa iya kinamatarung. Ano ini? Sya iya ang tag-iya sang ubasan, kag makapagusto sya sa paghatag sang sweldo sa iya mga manug-obra. Ang ila kasugut nga sila mahatagan sang ‘minimo’ nga suhol, kag wala niya ini paglapasa- gintuman niya ang ila kasugtanan, kag gani wala sya sang ginbali ukon ginsupak nga kasuguan. Sa pihak nga bahin, ang tag-iya nakatatap sang mas madalum nga kabangdanan kon ngaman may mga ‘reklamador ukon nagakulumoron’ nga mga manug-obra, nahisa sila sa iban nga nakaambit sang kaalwan sang tag-iya sang ubasan. Siling niya: “Ukon nahisa ka bala kay maalwan ako?”

  KAHISA. Amo gid ini ang masami nga hilo sa aton panghuna-huna kag tagipusuon! Nahisa kita sa iban nga mas madinalag-on sang sa aton… nahisa kita kay sa aton panglantaw, mas mayad kita sang sa iban, apang daw sila iya ang nahatagan sang pabor… nahisa kita kay mas nauna kita iya sa aton trabaho, pero ang ulihi lang sa aton amo iya ang na-‘promote’… nahisa kita kay nahibaluan ta ang pamilya sang isa ka tawo, kubos nga pamilya, apang karon, mas may-kaya pa sila sang sa aton. Sarang kita makapatpat sang madamo pa nga hinisa-ay nga nagaluntad sa aton tunga, apang kon aton gid nga lantawon sa pagpamalandong subong sa aton Santos nga Ebangheyo. Ang aton ‘ginasumbong’ sa sining “unfairness” amo ang Mahal nga Dios!

  Para sa aton Ginoo, wala sing pauna-una! Ang isa ka makasasala nga nagahinulsol, pagabaton man sang Mahal nga Dios sa Iya nga ginharian, katulad sa pagbaton sang isa ka nagpakasantos sa bug-os niya nga pagkabuhi!

  Si Mother Teresa nagsiling: “Wala ako sang ihibalo kon nano ang langit, apang ang akon lang nahibaluan nga kon mapatay kita, kag kon hukman na kita sang Mahal nga Dios indi Sya magpamangkut sa aton kon, “Nano kadamo ang mga maayo naton nga binuhatan?” Kundi Sya magapamangkut: “Ano KADAKU NGA PAGHIGUGMA ang imo ginbutang sa imo nga ginbuhat?”. Sa pagkamatuod, ang labing importante, indi kon nano kadamo ukon nano kalawig ang maayo naton nga ginbuhat. Kundi kon nano kadaku ang aton nga paghigugma sa pagbuhat sang aton mga hilikuton. Siling gani sa kanta ni Kenny Rankin: “What matters most is how we love at all.”

24th Sunday in Ordinary Time- Year A

 

24th Sunday in Ordinary Time- Year A  (Sept. 13, 2020)

    Makapila bala ako magpatawad?... Makapila bala nga makasala ang akon isigkatawo, kag akon sya nga patawaron? Ini nga pamangkut daw katulad lang sang pamangkut kon bala makapila mag-ginhawa ang tawo sang “freska” nga hangin ukon mag-inum sang matinlo nga tubig agud mag-ayo ang iya kabuhi? 

   Indi bala nga kita nga mga tawo nagakinahanglan sang ‘freska” nga hangin agud kita mabuhi sing malawig? Ang isa ka tawo indi magdugay sa sining kalibutan kon ang iya palibut puro sang “polusyon”. Ang polusyon nagaluntad indi lamang tungud kay nagapang-utod kita sing mga kakahuyan, ukon sa dili paghimos sang aton mga basura, ukon tungud sang  mga aso kag gahud sang mga salakyan (bato-bato sa langit ang tatamaan wag magagalit: Matinong na gid ang andar sang motor sa iya original nga tambutso, islan sang bura-bura agud mabatian sang tanan. Abi nyo ginadayaw gid kamo? Huh, gina-ugtasan kamo sang kadamuan! Labi sa tanan, ang polusyon tuga sang aton DI-PAGPATAWAD! Kon akig kita, indi kita makaginhawa sing maayo. Ang aton tagipusuon nagapitik sing madasig tungud kulang sa kinahanglanon nga hangin. Ang aton kaugot amo ang magalu-ok sa aton kag makatuga sang pagkakulang sa pag-ginhawa! 

  Nagakinahanglan kita sing matinlo ilimnan nga tubig. Indi mag-maayo ang aton lawas kon ang aton tubig mahigko. Kon puno man kita sang “kahigko” sang kaakig kag pagtimalus, daw pareho lang nga naga-inum kita sang tubig nga halin sa lamawan o sa kanal. Sa dili madugay, magatipon ang higko sa aton lawas, kag daw ano ang halit nga matuga sini sa aton kaugalingon.

May isa ka doktor sa New York, nga nagabulong sang mga may kanser nga nagsiling: “75% sang akon mga pasyente may inagihan gid sang pagdumut ukon sakit sang buot nga ginahuptan! Ini amo ang nagahatag sa ila sang ila nga kasablagan.” Siling niya: “Ang pagpatawad mas makabulig sa ila kon i-kumpara sa mga tabletas kag mga bulong.” Ang kanser kon kaisa sarang matawag nga sakit nga ‘DUMUTITIS’. Tungud sa aton pagdumut- sa aton di-pagpatawad, ginahakus naton ang kasablagan sa aton kalawasan.

Ang pagpatawad wala sing katapusan, subong nga kita ginpatawad sang Dios, asta subong, sa tagsa ka tion nga kita makasala. Wala untat ang pagpatawad sa aton sang aton nga Amay sa tagsa ka tion nga kita makasala kag magpanumbalik sa iya sa pagpangayo sang kapatawaran. Sa pihak nga bahin, ngaman nga kabudlay gid sa aton ang pagpatawad sa nakasala sa aton? Tan-awa, indi na kita makakatulog sing maayo kay bisan sa aton damgo, aton nakikita ang indi naton mapatawad. Imbes nga magkatulog kita sang manami sa aton katulugon, naga-kuba-kuba ang aton dughan kay ang aton nadumduman amo ang nagbuhat sa aton sing kalainan! Luyag kita makaginihawa sing maayo kag magkabuhi sing malawig? Luyag kita nga mahilway sa mga lawasnon nga kasablagan? Isa lang ang RISETA subong sang aton Ginuo: MAGPINATAWARAY KITA! Indi sa bwas ukon sa pala-abuton. SA SUBONG GID NGA TION! Suguran naton sa sining selebrasyon sang Santos nga Misa, kabay pa!