3rd Sunday Ordinary Time (C)

MISYON SA PAGBANTALA

Sang mabasa sang aton Ginuo ang dinalan sa Libro ni Isaias nga Propeta, Siya nagsugud sa paghambal nga ining mga panagna ni Isaias nahatagan sang katumanan sa sina gid nga adlaw! Amo ining mga  gintagna ni Isaias: “Ginpili niya ako sa PAGWALI sang Maayong Balita sa mga imol… sa PAGBANTALA sa KAHILWAYAN sa mga bihag… sa PAG-AYO sang mga bulag… sa PAGHILWAY sang mga ginapigos… sa pagbantala sang tuig nga ang Ginuo MAGALUWAS sa iya mga tawo!

Sa sini, ginpahayag na sang aton Ginuo kon mangin ano ang Iya nga buluhaton sa pagpuyo upod sa aton. Paagi sa Pagwali sang Maayong Balita, Siya magadala sang matuod nga Kahilwayan sa tagsa-tagsa, kag Siya mangin palatandaan nga ang Diyos wala nagapabaya sa Iya mga katawohan kundi nga Siya padayon nga nagatan-ay sang Kaluwasan sa aton nga tanan.

Karon nga Dominggo, ginasaulog naton ang National Bible Week, sa diin ginapahanumdum sa aton ang pagka-importante sang Bibliya sa kabuhi sang tagsa ka Katoliko. Diri naton mahangpan ang aton nga Misyon bilang mga inayup nga kaanakan sang aton Amay sa langit. Subong nga ang aton Ginuo nagsugud sa Iyang buluhaton sa pagpamatuod sang dinalan nga gintagna ni Propeta Isaias, kita man gina-agda sa pag-usisa sang aton kabuhi kag kaugalingon nga mga Misyon nga napasad sa balaan nga kasulatan. Amo ini ang aton sadsaran. “The Bible is our Handbook of Life”.

Ang “B.I.B.L.E.” isa lamang ka “acronym” sa kamatuoran nga ginapahayag: “ Basic Instructions Before Leaving Earth”. Buot silingon nga samtang yari kita diri sa ibabaw sang dutang luhaan, ang isa sa mga salandigan sa diin kita makahimo sa insakto nga   paghanda, amo ang pamaagi sa mga dinalan sang Biblia. Diri naton ginasumalang ang aton nga “misyon” kag ang aton “kahulugan” kon ngaman nga yari kita diri… kon ngaman nga gintuga kita sang Dios… kon ngaman nga ginahuptan naton ang aton pagtuo sa aton tagipusuon kag kabuhi!

Maathag kaayo sa aton Ebanghelyo nga ang aton Ginoong Jesus nagbase sang Iya nga misyon sa ginsulat ni Isaias nga propeta sa daan nga kasugtanan, kag Iya nga ginpahayag nga ining mga dinalan sa Biblia indi lamang sang mga pulong kundi isa ka buluhaton nga dapat Niya nga pagapanaksihan paagi sa Iya nga kabuhi.

Madamo sa aton ang may mga Biblia sa aton mga panimalay, apang, ginahatagan man bala naton sang tini-on ang pagbukas sini, kag “mapinangamuyuon” nga ginapamalandungan ang mga kaundan sini? Sa Biblia, nagapakighala man sa aton ang Mahal nga Dios sang Iya nga kabubut-on para sa aton. Sa Biblia aton masalapu-an ang mga kamatuoran nga magatudlo sa aton sa paglakat suno sa kabubut-on sang Dios nga sa masami naga-sungkaki sa luyag sang kalibutanon nga mga gusto ukon luyag. Sa Biblia, ginatudlu-an kita sa paglakat sang dalan sang Dios nga amo ang minatuod nga ’tadlong nga dalan’, tungud ang Dios indi sarang nga magbutig ukon magpatalang sa aton.

Dapat naton nga talupangdon nga ang Biblia isa matahum nga suludlan sa diin natago ang minatuod nga manggad nga ginatigana sang aton Amay sa langit. Amo ini ang isa sang Iya mga pamaagi agud aton matalupangdan pa gid ang Iya mga tinago nga mga grasya sa aton… ang iya kabubut-on… kag ang aton nga misyon.

Indi pwede nga ang isa ka kristyano tubtub lang sa adlaw sang pagbunyag sa iya. Ang isa ka kristyano, ISA MAN KA MISYONERO– sya ginapadala agud sa pagbantala sang Maayong Balita sa tagsa ka bahin sang iya nga pagkabuhi. Sa aton pag-ambit sang Sakramento sang bunyag ang tagsa sa aton nangin MISYONERO!

Santo Niño (C)

SANTO NIÑO NGA  WALA  MAGTALANG

Ang malipayon nga pagsimba sang mga Pilipino sa Sto. Nino ginalarawan sang masinadyahon nga pagsaulog sang Sinulog, Dinagyang, Ati-atihan kag madi-nu-agon nga mga Fiestas sa Tondo ukon Pandacan sa Manila. “Only in the Philippines” mo lang ini makita kag masaksihan. Ang mga turista nga nagaalabot nagadugang kag naga-ugyon sa kadam-an sa pagsinadsad sa mga kalye kag dalan, sa paghugyaw sa Kristo nga bata.

Ining tradisyon sang Sto. Nino nagapahayag sa gihapon sang misteryo sang “INCARNATION” – Ang Dios nangin tawo katulad sa aton. Ang Dios nangin gamay agud kita mangin daku. Ang Dios nagpana-ug halin sa langit pakadto sa duta agud kita nga ara sa duta, iya mabatak kag matib-ong palangit.

Ini amo ang kamatuoran sang aton pagtuo nga aton ginasaulog sa tagsa ka Fiesta sang Sto. Nino. Kag ini nga kamatuoran may paghangkat sa aton tanan. Ano ina? NAGALAMBO, NAGATUBO KAG HAMTONG NGA PAGTUO. Kay aton gid tandaan nga ang “cute” nga lapsag sang Bethlehem nga aton ginaprocession, ginasaotan, ginabayuan kag ‘gina-perfuman’, nagdaku, nangin hamtong kag maisog nga nagbatas sang kamatayon agud mahugasan kita sa aton mga sala.

Gani, kaangay sina, ang aton pagtuo dapat man magtubo kag mangin hamtong. Buot silingon, ang aton mga tradisyon kag debosyon dapat nga makita sa aton pamatasan, pagkabuhi kag pagpakigbahin sa iban. Kay bisan kita nga mga Pilipino mga reliyoso nga mga tawo, sa gihapon, indi mahimutig nga ang mga krimen, pagdinaya, pagkatakata, pagkahakug, mga bisyo, pag-ilinaway kag korapsyon nagaluntad sa gihapon sa bisan diin nga duog nga ang imahen sang Sto. Nino yara ginatung-tong o ginapakib-kabit.

 Sa pihak nga bahin, tungud sa aton nga debosyon nga mga Pilipino sa aton mga “Patron”, madamo kita sang mga “panimad-on” o mga “nadiskubrehan” nga mga pamaagi agud mahatagan sila sang aton nga padayaw kag pagtahud. Ang problema lang nga sa masami, ang aton mga nadiskubrehan, daw wala na nagasanto sa aton “dapat” nga pagtulu-ohan. Isa na diri ang aton mga “pratices” nahanungud sa Santo Niño.

Ang mga “komersyante” nakadiskubre sini nga maayo nga pamaagi nga mag-umwad ang ila negosyo. Gani nagtuhaw ang mga sari-sari nga mga imahen sang Santo Niño. Ang pinakapamoso amo ang Santo Niño de Palaboy, kay suno sa ila, ang aton Ginuo nadula sang tatlo ka adlaw, kag wala nakapa-uli sa ila nga balay sa sulud sini nga mga tini-on, buot silingon nga ang aton Ginuo nangin isa ka bata nga “talang-talang” ukon isa ka “batang-kalye” ukon nangin isa ka PALABOY! Daw kalaw-ay man sini nga imahen! Paano magtalang ang aton Ginuo, kay Siya amo ang DALAN, ang KAMATUORAN, kag ang KABUHI?

Amo gani nga ang Iya nga ginsiling sa Iya mga ginikanan, sang Makita nila Siya didto sa templo amo nga: “Wala bala kamo makahibalo nga kinahanglan nga yara ako sa balay sang akon Amay?” Indi sang “palaboy” ang aton Ginuo! Siya amo ang aton MATUOD NGA DALAN! Sa sini nga kaangtanan, kita ginapahanumdum ang “minatuod” nga Niño, nagatudlo sa aton sa paglakat sa dalan nga insakto, kag indi sa tiko nga dalan. Ang Niño nagatudlo sa aton nga dapat mahibaloan naton ang duog sa diin kita dapat mahamtang… yara lang kita sa duog sang aton Amay nga amo ang aton gin-utangan sang tanan nga  yara sa aton. Ang Niño nagatudlo sa aton nga ang kamatuoran nahamtang lamang sa panan-awan sang Dios kag indi sa aton tawohanon nga hinimo-an. Kuntani, insaktuhon ta ang aton pagtuo kag sakdagon ang mga halimbawa sang Niño Jesus! VIVA SA NIÑO NGA AMO ANG ATON MATUOD NGA DALAN!

Baptism of the Lord (C)

ANG DALAN SANG PAGPA-UBOS

Si San Juan Bautista ginakabig nga isa sa mga “pinaka-bantog” nga tawo sang iya nga panahon, tungud nga siya amo ang naga-angut sang Daan nga kasugtanan sa bag-o nga Kasugtanan nga ginadala sang aton Ginuong Jesus. Siya amo ang katapusan sa mga “propeta” apang ang pinaka-BAG-O  sa mga magapahayag sang mga tinago nga kaluwasan nga igapahayag sang Diyos sa Iya mga tawo.

Amo gani nga bisan ang mga “gamhanan” sa iya nga panahon, nagakahadluk sa iya tungud sa mga mensahi nga iya ginapahayag, kag madamo gid nga mga tawo ang iya naganyat sa paghimo sang mga pagpanibag-o sa ila nga kabuhi… madamo nga mga tawo ang nagliso kag nagpanumbalik sa Mahal nga Diyos, nga nakamuklat sa ila sayup nga pagpa-ngabuhi. Paagi kay Juan Bautista, nauli ang madugay na nga gal-at nga nagaluntad sa tunga sang Diyos kag sang tawo.

Apang sa likud sining “dalagku” nga mga buhat ni Juan, wala gid magdaku ukon “maghabok” ang iya nga ulo sa bugal, ukon naghatag ini sa iya sang kahigayunan sa pag-ako nga siya amo ang gina-paabut nga “Manluluwas” sang mga tawo. Nagpabilin siya nga “MAPINA-UBUSON” sa pagbaton sang iya nga papel bilang manughanda lamang sang dalan sa magaabut nga mas daku kag mas gamhanan pa sang sa iya! Para kay San Juan : “He must increase, but I must decrease” (Dapat Sya magmangin-daku, kag ako magmangin-kubos). Indi siya katulad sang langaw nga kon nakatung-tung na sa karabaw, abi niya mas daku pa siya sang sa karabaw!

“May isa ka totoy nga nadula sa kagulangan. Agud sia makapauli, ang totoy nagsunod sa mga agi sang mga ti-il nga iya nakit-an sa dalan. Sa pagsunod sa sining mga agi sang mga ti-il, sia nagapati nga ini magadul-ong sa iya sa  pagpauli sa iya balay. Apang lain ya ang iya nadangtan. Kay ato nga mga agi sang mga ti-il, nagdala sa iya sa hubon sang mga pabo. Sing may kakulba, ang totoy nagpadayon nga naglakat kag nagsunod sa lain naman nga mga agi sang mga ti-il. Pero ini nagdala sa iya sa panong sang mga kanding. Daw halos madulaan na sing paglaum ang totoy, apang sa gihapon, padayon sia nga naglakat kag nagsunod sa lain naman nga pares sang mga agi sang ti-il. Apang ini nagdala sa iya sa tangkal sang mga baboy. Dayon, ang bukaw nga nakatalupangod sang  nadangtan sang totoy, naglaygay sa iya: “Ang imo padulongan napat-ud sa sahi sang mga inagihan sang mga ti-il nga imo ginasunod. Sunda lang bala ang mga agi sang ti-il nga iya sang ido kay ina magadala gid sa imo sa imo padulongan.” Sa gilayon, nagtin-aw ang panan-awan sang totoy kag iya ginsunod ang laygay sang bukaw. Iya ginlikawan ang iban nga pares sang mga agi sang ti-il kag maid-id niya nga ginpangita ang mga agi sang ti-il nga iya sang ido. Ginsunod niya ini kag ini nagdul-ong sa iya sa ila puloy-an.”

Bilang mga binunyagan, kita nangin sumulunod ni Kristo kag ginatawag niya sa pagkilala sang maid-id sang iya mga agi, agud kita makalikaw kag maka-sikway sa mga agi nga iya sang panulay. Kay sa aton kabuhi, kita tanan ginapalibutan sang mga nanarisari nga mga palatandaan. Kag tungod sa kadamuon, sa masami, kita nabudlayan sa pagbinag-binag kon ano gid ayhan ang aton sundon. May mga sulundan padulong sa kadalag-an. May mga sulundan kag mga    painu-ino nga nagalagas sa manggad kag poder. May mga agi man sang kabuhi  nga nagadala sa aton sa pagkabuhi sa pangkalibutanon nga kalipay. Ini kag ang madamo pa gid nga mga sulundan o mga agi nga masami nagasamo sa mga alagyan kag inagihan ni Kristo nga dapat naton sundon. Ang dalan ni Kristo indi sang dalan sang pagpabugal ukon ang dalan sa pagpadaku-daku o pagkagamhanan. Ang dalan nga Iya ginatudlo amo ang gin-agihan ni Juan Bautista– ang dalan ukon ang alagyan sang PAGPAUBOS!

Epiphany (C)

PAGPA-AMBIT SANG KAPAWA

Ang palatandaan sang pagkatawo sang Manluluwas sang kalibutan ginpahayag sa mga tawo paagi sa pagsubang sang isa ka “espesyal” nga bituon. Ginasiling gani sang aton nga Ebanghelyo “Iya” ini nga bituon - bituon sang manluluwas– bituon nga may iya nga kaugalingon nga kasanag nga amo ang magaiwag sa mga tawo gikan sa kadudulman padulong sa matuod nga kapawa.

Ginasiling sa hulubaton: “In every child, a STAR is born!” Buot silingon nga sa tagsa ka bata nga matawo, may ara siya nga kaugalingon nga bituon nga amo ang iya nga tumud, sa diin siya, indi magpanglakaton sa kadudulman sang sala kundi sa kasanag sang kahilwayan!

Ang kapiestahan sang “epiphany” isa ka pagpahayag gikan sa aton Amay nga ang kahilwayan nag-abut na sa kalibutan, kag gani HILWAY man nga igabantala ang Maayong Balita sa tanan nga kapungsuran. Amo ini ang ginarepresentar sang mga tawo nga ginmitlang sa aton Ebanghelyo nga naghalin pa sa malayo nga mga duog, gikan sa tagsa ka pamusod sang kalibutan. Sila naghandum nga makaambit man sini nga kahilwayan kag sa pagdayaw sa Manluluwas nga ginpadala sang Diyos nga Amay.

Ang tagsa sa aton may ara man nga bituon nga tumud, apang nagakabuhi bala kita sa “kasanag” kag matuod nga “hilway”?

Suno sa isa ka pelikula anay nga gintig-ulohan, “The Fourth Magi” indi tatlo ang mga Dumuluong sang aton Ginoo kundi APAT! . Suno sa pelikula may apat ka mga dumuluong ang Nino Jesus, apang naulihe ang isa kag wala niya maabtan ang Sagrada Familia sa Bethlehem. Luyag gid niya makit-an ang Nino Jesus sa bagay nga wala sia nga daan magbalik sa iya pungsod. Padayon niya nga ginpangita ang bata agud iya mahatag ang iya regalo nga mga diamante. Nagpuyo sia sa lugar sang mga imol kag didto daw sa nawili sia sa pagbulig sa sining mga tawo. Sang ulihi, makaligad sang sobra 30 ka tuig, iya nabalitaan nga ang lapsag nga dugay na niya ginapinangita, igalansang na sa Krus. Gani nagdalidali sia sa pagkadto sa pagalansangan kay Jesus nga dala ang isa na gid lang nga nabilin nga diamante bangud kay iya na nagamit ang iban sa iya pagbulig sa mga imol. Apang sa dalanon, ginbanggaan sia sang mga buyong, ginkuha ang nabilin nga diamante, ginsakit sia kag ginbilin nga nagatagumatayon. Sa sini nga sitwasyon, daku gid ang iya kasubo bangud indi na gid niya makita si Jesus. Pero samtang nagadeliryo sia, iya nakita si Jesus nga nagatindog sa iya atubangan. Nahuya gid sia kay wala na sia sing may mahatag nga regalo kay Jesus. Apang ginhambalan sia ni Jesus: “Nahatag na nimo sa akon ang pinakadaku nga regalo…” Natingala gid sia. Kag si Jesus nagpadayon: “Ang imo pinakadaku nga regalo sa akon amo ang imo pagbulig sa mga tawo nga nagakinahanglan.”

Kon ang mga tawo matuodtuod nga nagahigugma, nagapaambit kag nagabulig sa iya isigkatawo, masiling naton nga sila nagahalad na sa Ginoo sang isa ka regalo nga mas malahalon pa sang sa mga diamante. Huo, sa subong nga panahon, APAT ang mga dumuluong. Kag IKAW, utod, ang IKAAPAT! Nahatag mo na bala ang imo regalo para sa Iya? Ayhan indi sang kwarta, ukon pagkabutang, ukon kon ano man nga aton ginahawiran subong. Pwede man ini nga mangin ang aton inoras, ang aton tini-on, ang aton kubos nga pagkatawo, ukon ang aton pagpanumbalik sa Iya tungud sa malawig nga tini-on, nahamulag kita sa Iya. Aton hakson ini nga kahigayunan, tungud yara lang Siya nga nagabukas sang Iya tagipusuon sa pagbaton sa aton. Tanan kita may sarang gid nga mahatag bilang pagbalik sang mga kaayohan nga Iya ginpa-ambit sa aton! HAPPY NEW YEAR!