HOLY FAMILY (C)

ANG ATON PAMILYA BALAAN

Isa sang aton mga namat-an nga “expression”  nga mga Pilipino amo ang “SUSMARYOSEP”. Sa pagkamatu-od ini naghalinan sa mga ngalan ni “Jesus, Maria, kag Jose!” Ginamitlang naton ini kon kita makibut ukon nagakatingala. Ayhan ini nga expression nagapahayag lang sang aton MABASKUG nga pagtu-o kag pagsalig sa Sagrada Pamilya… nga sa likod sang aton kahadluk ukon katingala, yara sa gihapon nagaluntad ang aton nga “PAGSALIG” sa pahanungdan sining panimalay ni Jesus, Maria, kag Jose! Sila amo ang kabakud sang aton mga pamilya tungud sila naangut gid sang matuod-tuod sa aton Amay sa langit.

Ang panimalay ni Jesus, Maria kag Jose, isa ka panimalay nga wala gid magpalso sa pagtuman sang kabubut-on sang Diyos nga Amay, sa tagsa nila ka pag-giho ukon mga buluhaton. Buot silingon, ini nga panimalay “nahalad” na sa aton Amay sugud pa sa ginsuguran! “It is a family that is CONSECRATED to the Lord!.. And what is consecrated should not be DESECRATED anymore!”

Ang aton nga mga panimalay, paagi sa Sakramento sang Kasal, ginakonsagrar man sa aton Amay! Nagapabilin bala kita nga matutum sa aton sinumpaan bilang isa ka katapo sang panimalay sang aton Amay sa langit? Ukon, ang aton bala nga pag-upod bilang mag-asawa kag isa ka pamilya “NABENDISYONAN” na sang Mahal nga Diyos paagi sa Sakramento sang Kasal? Paano naton ginakabuhi ini nga Sakramento sa aton adlaw-adlaw nga pag-ginawi?

“May estorya nahanungod sang isa ka amay kag sang iya nga bata. Isa ka gab-i, pagpauli sang amay, ang iya bata nagkadto sa iya kag nagpamangkot: “Tatay, pila ang imo sweldo kada oras?” Ang tatay nagsabat: “Kapoy ako anak, indi ako danay pagdisturbuha”. Apang ang bata nagpamilit: “Sige na tatay sugire lang ko bala”. Ang tatay matig-a nga nagsabat: “Isa ka gatos ang akon oras”. Ang bata nagsiling: “Pwede ko Tay makapangayo sing 20 pesos?” Ang amay nagpangakig: “Amo bala ina ang rason kon ngaa nagpamangkot ka? Tulog na didto kay wala ako sang kwarta”. Ang bata nagsulod sa iya kwarto. Pagkatapos sang 30 minutos, nakonsiensya ang amay. Gani nagsulod siya sa kwarto sang iya anak kag nagsiling: “Anak, bugtaw ka pa?” “Huo ‘tay”, siling sang bata. Ang amay nagsiling: “Ari ang 20 pesos oh, anhon mo ini?” Ang bata nagkuot sang kwarta sa idalum sang iya ulunan kag nagsiling sa iya amay: “Karon, tungud kay gintagaan mo ako Tay sing 20 pesos, may isa na ako ka gatos  nga natipon.Tay, pwede ko bala tatay mabakal ang isa mo ka oras? Nahidlaw na gid ako Tay sa imo”.

Paagi sa iya pagkatawo, si Kristo nagsulod sa isa ka pamilya. Tungod sini, ang pamilya nahimo nga sagrado. Ang pamilya ginbuko sang Dios agud nga ang isa ka bata nga mabun-ag sa kalibutan, makakita sang gugma, pagpalangga kag seguridad. Ang kahulogan kuno sang “FAMILY”, amo nga “Father and Mother I Love You”. Buot silingon ang pamilya nanday Jose, Maria kag Kristo sagrado tungod sila nagahigugmaanay sing minatuod kag bug-os. Sa pagkakita nila kay Jesus, pagkatapos sang malawig nga pagpinangita, wala sila nagsinggit kay Jesus: “Hoy ulugtasan ka nga bata, sugod karon, “grounded” ka!” Kag wala man si Jesus nagbato sa ila. Tani ang aton pamilya mangin kaangay man sa ila. Kabay nga magpalanggaanay man kita pareho sang pagpalanggaanay nila. Agud nga ang aton pamilya mangin sagrado man pareho sa ila.

4th Sunday of Advent (C)

ALAGAD NGA NAGASAKRIPISYO

“May isa ka hari nga wala sang bata nga lalake. Gani sia nag-imbitar sa tanan nga pamatan-on sang iya ginharian agud himuon niya nga “adopted son” kag agud amo ang magabulos sa iya. Duha lang ang ‘qualifications’: Ang pamatan-on dapat nagahigugma sang minatuod sa Dios kag sa iya isigkatawo. May isa ka imol nga pamatan-on nga gusto mag-apply apang wala sia sang ‘desente’ nga bayu nga suksukon. Gani sia nagtipon kag sa katapusan, sia nakabakal gid man sang ‘desente’ nga suluksukon. Sang sia lapit na lang sa palasyo, iya nasumalang ang isa ka ginakurog sa tugnaw nga tigulang nga nagapangayo sang bayu nga suksukon. Ang tigulang nagpangayo na sa mga pamatan-on nga naglabay, apang wala gid sa ila, bisan isa ang naghatag sa tigulang sang bayu. Ang pamatan-on natandog gid sa kahimtangan sang tigulang kag gani gin-uba kag ginhatag niya sa tigulang ang iya bayu para sa ‘interview’. Dayon ang pamatan-on nagdiretso sa palasyo nga nagaduha-duha kon pasudlon pa sia tungod sang iya mahigku kag gisi-on nga bayu. Apang nakasulod man sia gihapon sa indi nya mahangpan nga kahigayunan. Sa iya pagsulod sa kwarto kon sa diin ara ang trono sang hari, indi sia makapati sa iya nakita. Kay ang nagapungko sa trono sang hari, amo ang tigulang nga iya ginhatagan sang iya gintiponan nga bayu, nga nagasuksuk sang amo nga bayu. Dayon ang hari nagyuhom sa iya kag naghambal: “Welcome, anak ko!”

Ang selebrasyon sang pagduaw o pagbisita ni Maria sa iya pakaisa nga si Elizabeth nagahanduraw sang pinakatahum nga aspeto sang aton pagka-Kristiano: Pag-alagad o Pagbulig sa iban, ilabi na gid, sa mga nagakinahanglan. Kag dugang pa diri, ini nga pagduaw nagahatag gid sang grasya kag kasadya tungod ini ginaupdan sang pagsakripisyo sa pamaagi sang paglakaton sing kapin sa 70 milya, halin sa Nazareth pakadto sa Ein Karem, kag pagdalidali nga nagaisahanon lang. Ang pagsakripisyo ni Maria padulong sa iya pakaisa nga si Isabel nagapakita sa aton kon paano sya nagsakripisyo lamang nga makaalagad… wala sya nagpanumdum sang iya kaugalingon nga kaayohan lamang.

Indi sang kumpleto ang pagsaulog sang Piesta sang Paskwa sang aton Ginuo kon indi naton pagtandugon ang nahanungud kay Maria, tungud gain nga ang Pagkatawo sang aton Ginuo wala nahanabo kon wala ining Babayi nga naghatag sang iya pahanugut nga matuman sa iya ang pagbulut-an sang aton Ginuo.

Sa pagkamatu-od, bisan ang aton Misa de Gallo, isa ka selebrasyon nga may yara nga “Marian flavor” tungud ini ginhatag nga prebelihiyo sa aton nga mga Pilipino sang Santo Papa, bilang mga debotos kag debotas sang aton Mahal nga Iloy. Huo, kita lang sa Pilipinas ang may yari sini nga selebrasyon! Kita lang ang may kustombre nga nagasaulog sang Misa Aguinaldo.

Ini tanan aton ginahalad bilang  paghanda, nga yara ang espiritu sang aton Iloy, Birhen Maria, sa malapit na lang nga pagkatawo sang aton Ginuo.

Gina-agda kita sang Simbahan paagi sa aton Liturhiya subong, nga maglantaw sa pagkatawo sang aton Mahal nga Iloy, ilabi na gid ang iya PAGKAMATINUMANON sa pagbulut-an sang Diyos sa iya nga kabuhi. Bisan pa nga wala ukon indi niya mahangpan ang kahulugan sang iya nga “papel” nga mangin Iloy sang Diyos, iya ini ginbaton bilang isa ka “Alagad” nga matinumanon!

Labaw sa tanan nga layi kag mga pagkagamhanan, amo ang PAGKAGAMHANAN SANG DIYOS! Diri nagikan ang aton tawohanon nga awtoridad kag poder sa aton isigkatawo! Ang basehan sini tanan amo nga  ang Diyos amo ang TAG-IYA sang tanan. Kita sa masami, diutay pa lang gani ang aton napanag-iyahan, nagadumdum kita nga ini tungud lamang sa aton pina-ninguha-an– nagabugalon kita! Tularan ta si Maria– ang mapa-inubuson nga alagad sang Diyos!

3rd Sunday of Advent (C)

PAG-AMBIT KAG PAGPAKIG-AMBIT!

Sang ‘Christmas Vacation’, may tatay nga nagdala sang iya duha ka bata sa isa ka ‘carnival’. Nagpalapit sia sa ‘ticket counter’ sang ‘ferris wheel’ kag nagpamangkut: “Pila ang bayad sa pagsakay?” Ang nagabantay nagsabat: “100 para sa imo kag 30 para sa 8 anos paibabaw nga bata kag libre para sa 7 anos paidalum. Ano ang ila edad haw?” Ang tatay nagsabat: “Ang manghod 6 ka tuig kag 8 anos ang magulang. Buot silingon, 130 ibayad ko sa imo?” Ang gabantay nagsiling: “Sir, kamanggaranon gid guro sa imo nga tawo. Kay kon ginhambal mo nga 7 lang ka tuig ang magulang, indi ko man gyapon mabal-an.” Kag ang tatay naghambal: “Huo, pwede ko gid man nga ihambal sa imo. Apang ang akon mga bata nakahibalo gid kon ano ang ila edad kag indi ko gusto nga tawgon nila ako nga butigon!”

Sa aton Ebanghelyo sa sining ‘Gaudete Sunday’, ang mga manugsukot sang buhis, mga soldado kag mga ordinaryo nga tawo nagpamangkut kay San Juan Bautista kon ano ang ila dapat himuon agud makaaman sang nagakaigo sa pag-abot sang Mesias. Kag si Juan naghangkat sa ila sa paghimo sang HUSTO, ENSAKTO, MAAYO KAG MATARUNG sa ila tagsatagsa nga sitwasyon kag hilikuton sa kabuhi. Kon sila manggaran, dapat sila mangin maalwan sa mga wala-wala. Kon sila ara sa poder, dapat indi sila  magpangurakot. Kon sila may ‘otoridad’, dapat indi nila paggamiton ini sa pagpamahog, paghalit, pagtonto kag pagdaug-daug sa iban. Buot silingon, mangin takus kag igo lamang ang aton preparasyon sa pag-abot ni Kristo kon kita nagahimo sing HUSTO, ENSAKTO, MATARUNG  KAG MAAYO sa oras nga tanan kag sa bisan diin sa aton pagkabuhi adlaw-adlaw.

Madamo na karon nga mga “socio-analysts” kag mga “sociologists” nga nagasiling, suno sa ila mga pagsayasat, nga ang kakulangan, ukon ang kagutum nga nagaluntad sa aton pungsod, nagikan sa TUMAN NGA KASAKON sang mga “manggaranon” kag mga “impluwensyado” nga mga tawo. Imbes nga magkadto kuntani sa kadamu-an ang “bunga” ukon ang “patubas” sang kalibutan, ini nagkadto lamang sa kamut sang pila ka mga manggaran. Katulad nalang abi sang mga proyekto sang aton Gobyerno. Tungud sang mga SOP’s nga ginasiling, bisan pa ang mga “project engineers” nagpanghakruy nga nagatu-ad, nga ang budget nga isa (1) ka milyon ka pesos, isa ka gatus (100) ka libo nalang ang naga-abut sa mga tawo. Gani makalulu-oy ang mga pumuluyo, kay kuntani, ila ato tungud sa ila ginabayad nga buwis sa gobyerno, apang gintaban lamang sang mga oportunista kag mga hamhaman sa pag-angkon sang mga butang, bisan pa ang indi ila! Amo gani nga indi kita makabangon kag makalakat sang maayo tuhoy sa dalan sang pag-umwad tungud ang sistema sang aton pagpadalagan sang aton   gobyerno, ginalaktan sang sobra-sobra nga pagkama-iya-iyahon nga nagapamintaha sa tagsa-tagsa ka pumuluyo sang aton pungsod!

Ini nga mga bagay, wala lamang matabo sa aton panahon subong. Bisan pa sa panahon sang aton Ginuo, ini nga mga bagay nagakahanabo man. Amo gani nga sang San Juan ginpamangkut sang mga tawo kon ano ang ila buhaton agud maangkon ang kabuhi nga wala sing katapusan sya nagsabat nga: “Kon duha ang imo bayu, ihatag ang isa sa wala sing bayu; kag kon sin-o ang may kalan-on, dapat maghatag sa mga wala sing kalan-on”… Indi magsukot sang sobra… indi magkuha sang kwarta sa palugos! Amo ini angpaghanda sang dalan nga pagaagyan sang Manluluwas. Kon luyag kita maglampuwas sang sitwasyon sang PAGPAMINTAHA dapat nga MAGPA-AMBIT KAG MAGMA-ALWAN!- Sa sini kita may matuod nga kalipay sa aton pagsaulog sang Paskwa sang Pagkatawo!

2nd Sunday of Advent (C)

TINGUG NGA NAGAPAMUKAW!

Sadtong una tubtub karon, sa sidlangan nga bahin sang kalibutan, kon ang isa ka hari magplano sa pagbisita sa isa ka bahin sang iya ginharian, sia nagapadala sang mensahero nga mag-una sa iya para sa paghambal sa mga tawo didto sa pag-aman sang iya alagyan. Si San Juan Bautista ginakabig nga amo ang mensahero sang hari sang mga hari. Apang ang sahi sang preparasyon nga iya ginbantala amo ang pag-aman sang taguipusuon kag kabuhi. “Ang Hari magakari,” siling niya, “Kay-oha, indi ang inyo mga karsada kundi ang inyo mga kabuhi”. Kag ini nga mensahe sang mensahero ni Kristo ginahatag sa aton bilang obligasyon sa pagtadlong sang aton kabuhi o pamatasan, agud nga kon ang Hari mag-abot na, malipay gid sia sa iya makita. Kag iya kita padyaan sang kaluwasan.

“May estorya nahanungod sa isa ka hari nga nagbutang sang isa ka daku nga bato sa tunga sang nagaisahon nga karsada pakadto sa merkado kag dayon nagpasalipud sa paglantaw kon sin-o ang magkuha sang bato. Damu nga mga klase sang tawo ang nag-abot kag nakakita sang bato. Ang iban nagtulok lang sa bato kag nagdiretso sa paglakat paagi sa pagpa-ngalihid diri. Ang iban naman, nakakita sa bato kag naingit, nagbasol kag nagbuyayaw sa hari kon ngaman wala nya gid ginpakuha sa iya mga soldado ang nagatublag nga bato. Kag damu pa, apang wala gid sa ila, bisan isa, ang may nagkuha sang bato. Sa katapusan, nag-abot ang isa ka manugbaligya sang utanon nga nagasakwat sang iya baligya. Sa iya pagkakita sa daku nga bato, iya ginbutang ang iya dala, nagpangita sang kahoy kag ginpaligid ang bato pahigad. Dayon, sa iya pagbalikid sa lugar nga ginhalinan sang bato, iya namulalongan ang isa ka puyo-puyo. Sang iya ini ginbuksan, sia nakibot tungod ang sulod sang puyo-puyo mga diamante kag sulat halin sa hari nga nagasiling: “Ining mga diamante ginahatag sa tawo nga magakuha sa sining daku nga bato!”

“Magbiya kamo sa inyo mga sala!...” Amo ini ang matunog nga tingug ni Juan Bautista nga nagapanawagan indi lamang sa iya nga panahon, kundi bisan pa sa aton nga panahon subong. Gina-agda kita niya sa pag-obra sang tadlong nga dalan bilang    paghanda sa pag-abut sang pagkatawo sang aton nga Ginuo. Amo ini ang tama nga “description” sang sala– ini nagapahamulag sang aton relasyon sa Mahal nga Diyos, tungud ang dalan nga aton gina-agyan isa ka dalan nga tiko! - “We miss the target”, kag gani “nagatalang” man kita sa aton pagkabuhi!

Isa ini ka daku nga upang katulad sang isa ka daku nga bato nga nagatulud sa aton masami sa paglihis sa aton kinaandan ukon tadlong nga pagpanglakaton sa dalanon sang kabuhi.

Sa sining masako na nga mga inadlaw… sa sining “Christmas rush”, si San Juan Bautista naga-agda sa aton sa pag-usisa sa aton mga “values” ila bi na gid sa aton pagsa-ulog sang “Paskwa sang Pagkatawo” sang aton Ginuo. Basi mawili kita sa paghinanda sang mga regalo nga malipatan naton ang aton matuod nga GINAREGALOHAN… basi mawili kita sa paghanda sa aton mga “Christmas Lights” kag aton malipatan ang aton matuod-tuod nga “LIGHT OF LIFE”, basi mawili kita sa aton mga “Christmas Trimmings” kag aton malipatan matuod naton nga GINA-ADORNOHAN NGA SELEBRANTE”...Basi mawili kita sa PAGPINAMANTAY sa iban kag aton malipatan ang MAGMABINANTAYON sa aton KAUGALINGON! Basi ang aton Paskwa ara lang sa selebrasyon kag madula na ang SELEBRANTE nga amo ang aton Ginuong Jesukristo! Ihanda naton ang tama nga dalan para sa ATON GINUONG JESUS! Ihaboy naton ang mga naga-upang nga mga bagay nga nagatabon sang matiod nga kahulugan sang pagkatawo sang aton Ginoo!